STR, i
'•rwiAZKOwitC' LififcC (Juiy; piaiek, i3 — 1973
"Związkowiec" (The Alliahcęr)
Prlnlłd «nd PubUihed for »very ;Tu»łiJ»y
Łni rrldly•b»■^.\^^;^;./.'■^;
POLISH ALLIANCE PRESS LiMlTED
Offldłl Orfaa of Tlit PoUłh AUUncł rrlenffly Socltty of C*b»iI»
Nil SS
I znowu w PoUoo (0)
Perła Polski
. H.M.;. Loplnikl - Ghalrman of the Boird. 8. Lłjek — Stcr«Urj;
Edltor In-Chlef — B. Htydenkorn,. -> General Manager — ł. F, UoBPPkit, ButUieta Mknagtr — R Frikkt.
.. «ub5cr)ptlon: Iń Canada IIO.M per year. Inotlier-Countrlei Ill.OO.
,; Second clatr mail reglstratlon number 167J. • . • -:■ •
1475 Qoł»fl Sł: W.;Toronłov156/Onłirio. Tel. 531-2491. 531-2492: / ,M6R 1A2~
P R E N L-M E R A T A - —
Roczna w Kanadzie_ SIO.OO Półroczna S 5 50
Kwartalna \ s 3 50
Zagranica — Roczna ■ $11.00 Półroczna | 6.00
^Pojedynczy, numer ist
Wyścig trwa
Popełniam niemal zdradę określając Kraków jako perłę. w koronie Polski. Nigdy tam nie byłem dłużej aniżeli" tydzień. Zawsze chodziłem tam jak po .muzeum. Stawałem niemal przed każdym budynkiem. Gubiłem się w Su^ kiennicach. zapomniałem kiedy pora opuścić .Wawel., spędzałem całe godziny w Kościele Mariackim, to znów zasiedziałem się u : Dominikanów, a potem — albo naprzód. -^:w starych gmachach: Uniwersytetu " Jagiellońskie-go. Odpoczywałem częściej w antykwarniacli' aniżeli w ka-wiamiach. To jednak dawne czasy. Jednak tylko częściowo dawhe.
.Tr:7 alka. z inflacja zdaje się. ograniczać do zapewnień .mi- ;.. Jeśli szofer. :tak5Ówkł: . w , W nistrów skarbu, prezesów banków emisyjnych oraZ na- Warszavvie sarkastycznie za-turalnie. szefów rzatiów.W praKtyce. jednak żadna: akcja uważył raz iż- w., tym mieście.
:.czy zarządzenie nie dały wyników.. Gdyby inflacja wystCpo: teraz tylu nowy cli:, niieszkań-wała w. jednym lub kilku państwach wówczas sprawa była- ców iż 2. przyjemnością wie-by zarówno niezbyt:skomplikowana jak i nie .wywoływałaby ■■'^ie'kogoś kto je zna .od daw-;takiego chaosuwgospodarce międzynarodowej. Sfery finah-. na. pamięta stare' nazwy ulic
,'sowe,;.wielkie giełdy- amerykańskie i. europejskie np. nie -^.tO' w Krakowie na, pewno reagują na inflację w-Brazylii. gdzie stała się ona zjawi-'; nie spotka się z taką uwagą, .skiem: stałym, by nie powiedzieć naturalnym. Oczywiście Bo tam są. sami '•swoi'*. .To, budzi zdumienie iź jednocześnie je.st to państwt)-rozwijają- nic iż wyrosły .wielkie;-nowe ce się w zawrotnym tempie, i znajdujące się ,:w czołówce dzielnice, ale tam .•'swoi" nie, państw .uprzemysłowionych. :\Viadomo jednak"iż rozpiętość mieszkają.TakJak nie miesz-
.stopy .życiowej w;:Bra-/,ylii je.st ogromna, niemniej; jednak kają w::N'owej,':.Hucie. ...która tempo..rozwoju, -industrializacji nie zostało z. tego ;p(iVodu
• załiamowane.
...Sa, ekonomiści; któi'2ydOivodzą iż inflacja^ n jest .negatywnym zjawiskiem, że ,może w określonych w-a-runkach raczej wpływać dodatnio na rozwój gospodarki.na>
, rodowej. .Me na pewno nie'Ulega wątpliwości iż inflacja
.uderza najsilniej w tych wszy.stkich. którzy pobierają wszelakiego typu - pensje emerytalne, .w ■ ciułaczy. vv- posiadających stałe uposażenie.
przecież jest,miastem satelicr kim.Krakowa.
.Nie zwiedzałem : tym ra-£ein.;żadnychrobiektów' a tektonicznych', nawet.. • nie wpadłem na chwilę dp .Mu-: zcum .Czartoryskich, nie mó-.Wjąć; już :o.- .Wa.w we własną: pierś, ale inaczej
Siła nabywcza pieniędzy spada znacznie- szybciej aniżeli.: nie, można było. Zbyt wiele "wzrastają zarobki, pobory nawet, tych grup, którC: są. w-.innych.^ a .stanie dzięki silnym -zwiazKoni. zawodowym uzyskiwać re- było w. programie. Ale chor wizję, stawek. Istnieje' bowiem wielka rozpiętość .między -dząc po Krakowie, w, dzień, i wzrostem : cen" —przede. wszystkim wskutek inflacji —' a Wieczór łyka się. piękno i hi-.\\-zro3tem.zarobków.- Dlatego też. cierpią nie tylko enier.vci.:,3torię. ..Jeśli w / Warszawie ciułacze,, aleyi: bardzo dobrze zarabiające grupy.: Podw-yżki: '■starzyzna'' jest . sztuczna to , plac. stają .=ię czesto.fikcją.gdy.ż różnica w: poborach 2Ósta-^vt^ olbrzymie wyr
ła pochłonięta —- z nadwyżką -t^t.przez wzro.^t cen. .^najdu-^ siłki. .by zachować ow:o: dos-; jemy się po prostuw jakimś błędnym kole. 'ytojne. .gmachy, zabezpieczyć . Stany Zjednoczone po raz wtóry na przestrzeni Ponad; -'^.P^^^^^i^P^.^^kięm.I; jest. to roku zamroziły cenv. wprowadziły kontrole importu, ogra- sprawa, która obchodzi riiczyły eksport, ale efekt jest żaden albo minimaln.v. Na wszystkich mieszkańców tego krótki okres czasu udało się utrzymać na pewnym poziomie ""a^ta. I tych. którzy dojJie-jedne ceny a wobec tego gwałtownie podskoczyły w" góre ^9 P° wojnie się tutaj osied-inne. U: nas. ministrowie, federalni kilkakrotnie grozili za-. .: ....
mrożeniem cen i płac ale nie podjęto żadnej takiej akcji..; .Okazuję się iż Kraków.po-. Dwuletni.okres mediacji na ten temat nie dał;żadnych w.v. siada .bodajże większy,^ iiików. ' asymilacji przybyszów ani-
Z różnych wypowiedzi zdaje' się jednak wynikać iż brak żeli -Warszawa. Narzeka się jest entuzjastó.wzamrożeniacerii płac. Jedni bowiem życzy- lam .wprawdzie,; iż; co..najlep-iiby sobie ustanowienia sztywnych cen. nie dopuszczenia do sze tam się pojawi to.natych-icłi wzrostu, gdy inni chcieliby ustanowienia.górnej granicy, miast . ; w'yławi.a ., Warszawką, wzrostu płac.; "oczywiście wszystkich: Zwolennicy.-zarnroże-^-Q się to naturalnie prze-.Hia cen pragną również zamrożenia-dywidend, ograniczenia de : w^szystkim ...da artystów, procentów bankowych itp. ale jednak spora ilość nie da-
.Niewątpliwie każde z takich zarządzeń dałobv pewne re- f się zwieść syrenim wdzię-zLltatv, ale czy dodatnie dla rozwoju gospodarki? Dla. pod- ^"m popartym większymi doniesienia stopy żvciowej ludności? Gdvbv można było uj3Ć fhodami. Wola swojski Kra-całą gospodarkę w karby wówczas byłyby szanse powodze- J^o^^- tC-specyficzną atmosfe-r.ia, ale to jest w naszym systemie niemożliwe. Na dykta- przesiąkniętą tradycją turę gospodarczą na nieokreślony okres czasu nikt nie;2go-.^^'^kow., tizi "sie w tvm kraju w okresie pokojowym; Czyżby więc nie inteligentna, rdzenna. Franv istniały żadne środki zaradcze? ' ko-Kanadyjka. nie znająca ję-
zyka polskiego, po dwutygod-
'C\ pewno są. Niektóre próbowano stosować i nie niowym pobycie w Polsce.
\_/ dały w-ynikóWi Niektóre okazały się raczej fatalne.i stąd .gdzie" zwiedziła kilka ' wiel^ szukanie nowych. Nasi ministiowie. dowodzą, że wzrost cen YicYi miast oraz inne miejsćó-: w Kanadzie.-jęst, mniejszy aniżeli w-; innych państwach, zar-^-ościr odpow-iadając'na--równo europejskich jak i w Stanach Zjednoczonych. Ale co wywarło na niej naj-iiikt.:nie dodaje:..że.zarobki w. USA. były zawsze i*s?"na- większe \Vrażenie, odparła-dal — w\z5ze aniżeli u nas a cen\ większości artjkułow Dziady". Zaskakujące to. b\ły tam niższe. Grzecznie też przemilczają iż wraz z dola- prawie'niewiarygodne, ale w" rem■;a'mcrykańsk!m spada na .rynkach:europejskich nasz pełni-żrożii^m^ dolar.'Nie mówi się oczywiście o tym iż nasze zapasy ame- jo się w Krakowie ""Dziady" rykańskich dolarów .są lolbrzymie; one to stanowią tr^oo. w- inscenizacji Świnarskiego; rezerwy finansowej. " '
W ten sposób Kanada 'jest ofiara błędów amerykan- Jt,-' , ."^^ ,^ ^^^Y ikiej polityki gospodarczej. A chyba nie tylko sprawy gos- te efonowałem do
podarcze spowodowały ucieczkę od dolara amerykańskiego. ustalając swo] pro-
jego załamanie się. skoro dwukrotna dewaluacja nie pow- p?'"' "^''""^^ omieszka-^trzMnała tego procesu ^ *a prz>pilnować b>m prosił
'Skoro gospodarka kanadyjska jest zdrowa-to przecież o zarezerwowanie miejsca na r.iozna ten szkodliwy, proces powstrzymać, ową zależność od w-aluty.amerykańskiej rozluźnić: Zapewne wiele spraw wydaja-się grubo łatwiejsze.aniżeli.są w rzeczywistości. Od nosi ,się to. właśnie do stosunków kanadyjsko-amerykańskich, do więzów między, tymi.państwami.:! dlatego też nawet w- okresach największego napięcia między nimi, naj-: '..iększego ochłodzenia stosunków politycznych czy - gospodarczych owe liczne, więzy .pozostają nienaruszone; Zapew-
"Driady", bodajże w kilkunastu inscenizacjach; Ostatnia przedwojenna była Leona Schillera, z dekoracjami:Andrzeja Pronaszki. Wstrząsające przedstawienie ze zna-komitymi;, artystami. Dekoracje Pronaszki - były surowe ale niezwykle wymowne.
-Kazimierz Dejmek, jeden z uczniów Schillera, wysta-: -wił "Dziady" w Warszawie w . grudniu- 1967 .t. i po .kilku przedstawieniach; z : nakazu władz, zostały zdjęte z repertuaru a Dejmek stracił wkrótce z powodu: tej inscenizacji swoje stanowisko. .Na przedstawieniu bowiem publiczność oklaskiwała wszyst-. -;kie .ostre zwroty skierowane przeciwko carskim okupantom. Zdjęcie "Dziadów-"\ de-, monstracje. młodzieży, zebra: hie Związku Literatów; pro^ ■ testy; itp; stanowiły niejako wstęp do tego co się stało w marcu 1968 r. i później.
..Nie jednak.;o 'tych sprawach będzie mowa; Po: wy-:padkac.h grudniowych i mar-cówych 1967-68 -Dziady" starły, się. dla reżyserów niebezpieczne. W tym sezonie teatralnym, po upadku Gomułki
1 głównego odpow iedzialnego za wspomniane wydarzenia: to jest .MoGzara; -jeden zr.czo-łowych .reżyserów :pol.?kich, Konrad świnarski zdobył się: na wystawienie .'.:Dziadów".. Jego' inscenizacja nie jest- absolutnie podobna -do żadnej.
2 dotychczasowych. Zarównp jeśli, chodzi o formę jak i o
:treść. ,,.■ Wypracowa■ własna-koncepcję i tak oryginalną r porywającą iż wcale nie dziwię sie- iż bez zrozumienia' l€kstu;-mogło wywrzeć • najsil-niejsze wrażenie na turystce z pianady.
Wystawił., f-r a.g m ę n t y. wszystkich części, ale nie trzymał się'.wiernie, tekstu Mickiewicza.. Z ,111 części wy-! rzucił, np. kilka : najbardziej antyrosyjskich zdań; kilka daLszych: stonował a przedstawienie zakończył wierszem Mickie.wic-za : "Do przyjaciół Moskali".; Wypowiada je Jerzy Trela, aktor, który gra GustawarKonrada a więc czołową rolę. W ten sposób Świnarski pozbawił • ■Dziady" ;owych najbardziej drastycznych akcentów: politycznych a na wet wstawił ustępy ■ nie-zwykle odpowiadające obecnemu, kierunkowi politycznemu; : wiersz ';Do. przyjaciół: Moskali": .Oczywiście to' koncepcja reź\sera. a nie Mickiewicza;Ale to odstępstwo - .— albo jeśli"kto .woli. .koncesja^ polityczna pozwoliła .Świ-narskiemu na widowisko.
które przejdzie do dziejów teatru-polskiego jako wręcz rewelacyjne. •
Fragmenty części I, II 1 IV . grane'.są w.: hallu ;na pierwszym piętrze. .Nie ma- sceny ani kurtyny. Publiczność stoi a w środku hallu,:jest wzniesienie. platfoj:ma z chatą-wiej-,sl-;ą.':-Aktprzy--przesuwają-Sie ;.koło: publiczności.,i,siedzą -na--"łaAyach. chodzą, mówią, zaw-o-dzą. Odbywa się -obrzęd "Dziadów". Jest ijoiplića-z ..Matką Boska a.-w głębi- wiel--- kich;rozmiarów Golgota; Oba Obrazy mało wał Tadeusz R y b-ski.
Te trzy czesci grane =;a razem, a publiczność stoi. Grają, znakomicie; Wszyscy od •najmniejszej, roli epizodycznej az do głównych. Juz la cześć byłaby dostatecznie: hi-st.orycznym , teatralnym ■ Widowiskiem. ; .Ale - świnarski nic pozosiał przy tym.
Po przerwie publiczność . zajęła miejsca: na. sali toatral-. ncj. ..Środkiem jej ■ bieŁfa platforma od .środkowych drzwi, wejściowych do sceny;-Scena.\ ascetyczna; Ściany: sza-, ro-czaiine, blokowe. Górna: częśćż gdy ją oś>yietlono. niia: ła.-galeryjkę-w którol siedzic-:.. Ii chłopcy z chóru Filharnio-: nii Krakowskiej.; na tle obrazu Matki Boskiej. Kotary zwężały '.\lub rozszerzały sce-. ;ne, rekwizyty -ograniczone, do stołu i kilku krzc:,eł
-Akcja .-.toczy - się więc-, nic tylko na scenie ale i na tej długiej platr.LM-mie;-: .Aktorzy, wchodzą i wychoda;z różnych drzwi wiodących na sale teatralną., ^ .Nie;. ma- więc -właści- ■ wie żadnych ' dekoracji. - Nic nie-rozprasza uwagi, więcej; napięcia -słuchaczy; Jest tylko tekst, ścisłej wykonanie •go.przez-aktorów. Znakomite. . Ś w i na r s-k i- uzasadnia--jac, sw^oją koncepcję realiza-: .cj 1 w-'ywodził;ni;;,in.: "Dziady" : to utwór, traktujący .0; próbie-, niie "ja. spo!eczeń.vtwo;i kos-^-. inos". AV: .pojp'eiu: "kosmos" :mieści się -właściw-ie - .wszyst-^ KO..także "Bóg*":-"życie": jest tu- również odbicie- drogi człowieka :do doskonałości.. Droga jest pełna klęsk;.: \ ■ .
.Procos' przemiany realiza-: cji idei osobistej .w. ideę.:spo-;. .łeczna; .aikazany - przez Mic- -kiewicza ma charakter uniwersalny. - Dlatego jest ... on. ważny i ob-owiazującyi dziś.;..
Tłumaczyłem kiedyś aktorom: na czym 'polega dla-mnie urok ."Dziadów,".. Otóż na dwoistości; znaczenia lego wszy=;lkicgo co dzieje-się w lir- części, -która kończy■;się , nawiązaniem . -do -obrzędu;;. Wielkość; Mickiewicza; polega
dla mnie na postawieniu problemu i braku jednoznacznych, odpowiedzi; Przecież on nikomu-; nie: przyznał racji. ;Choć: zwykle, kiedy czyta się częsc. 111..interpretuje, się ją jako. u l wór ■ napisa ny prze ci w: Moskalom. .Ale 'Dziady", zrodzone może-: z nienaw-iścl.-: napisane -zostały przez,poetę-ro-mantyka, który ogarsiał swój ■ kOiinos" w całości...
Nic ma w "Dziadacir jed-noznaczncsci. dlatego każdy -problem w ; nich zawarty u--'.mozliw:ia.=jiJele-interpretacji.• Liczę na myślenie widzów w procesie -odbioru. inscenizacji: •Dziadów" w Starym Teatrze;, ■■Dziady" jest -to. utwór, zrodzony z :nienawiści prze-,c-iwko niewoli .\le jeżeli identyfikuje się to pojęcie 'tylko z::niewola wynikająca z dnnciro układu politycnego wówezas; zadaje- się kłam samej ;de: utworu Mickiewi-czn^, Interprctuiac; go; w ten socsób . -,postepowolibyśmy-w:brov.- pod stawowej zasadzie światopouladu romantycznc-'-20.,: Człowiek -;bowiem;, jest także -, niewolnikiem - samego siebie —.ten problem rozpa-try>val] romantycy, drążąc głębia istoty 'ludzkiej; .-ł?0: mant\Tv. doljrze .\yiedziełi.- że-człow:ick może;' być jednocześnie,:--,wv różnych,. ;nie.w:olach:< -niewoli ..narodowej.- Boga: idcolniMi. .samego siebie",
.Nie sa to żadne rewelacje, now.ę odkrycia. Te slow a odnosić; sieniogą ;do wszystkich-iif.yorów. nie w\łaczaiac naj-hardzie.)w.=półczesnych. ..Nie tylkorezyserzy różnorako odczytują teksty'.sztuk a później przeprowadzają na nich-oDcracje-. -ale , również -publiczność ;ikażdy- -niem;>! widz — ina.^zej -odbiera; to samo 'wido"'!sko
; -Niew; tym teoretycznym uzasadnieniu:- ale ;w;praktyc'/.r nym rozwiązaniu tj. inscenizacji, reżyserii - i -scenografii tkwi,; w.^Daniałość -przedsta--w i e n 1 a K o n r a da Świ n a rsk i e-. go.
- Muzykę; do niej skomponował Zygmunt Konieczny, pod---czas edy ko.stiumy projekto-' .wała ]\!:ystyna Zachwatowicz;" tańce ułożyła Zosia .Więcła-; wówna.- W.; :przedstawieniu bierze udział, ponad .50 aktorów 1 ocz\wiscie niektórzy występują w -kilku epizodyczna ch rolach.
: Opuszcza .sic teatr w- oszo^' łomieniu. ',
: Zapew'ne; warto by: przybyć : do: Krakow:a nawet tylko dla: obejrzenia tych "DZIADÓW", ale duchowa stolica -Polski: ofiaruje, znacznie więcej.
E.H
I WIEŚCI z POLSKI
.A ' : : Opeacammmś lui podUamiU pruj ttrajoumj ' .
Próby współpracy
;Dziady", wystawiane w Starym Teatrze. .Naturalnie trzeba . było użyć protekcji, by do: stiać bilety jakóże. wszystkie miejsca są sprzedane bodajże .do ferii letnicłi a ;:może i ■.na. • później ró\yhież. Moi • przyjaciele .w Krakowie u-
ne'ta'symbioza"i7rycżVniła sil przedzili mnie, b.ym się nale-
- r ■ • •> zycie przj-gotował: fizycznie
ale nie wolno nie dostrzegać i ujemnych skutków; Nie' należy :ich zresztą ograniczać 'de ostatnich ■;wypadków; Występowały; dawniej i występują nadal: na różnych odcinkach.
Współzależności-;-opłacają; obie strony;... Słabsza zawsze więcej.
V psychicznie. Wszyscy zgodnie stwierdzili że. inscenizacja Konrada ■ SwinarskiegO' jest fascynująca, ale...
Niemal wszyscy wielcy reżyserowie scen polskich porywali; się na "Dziady" Mickiewicza. To nie jest łatwy
Studia polonistyczne W USA
: (W dniach 15-17czenyca od- szych;'wiadomości-:biuletynu. Utwór sceniczny, eó zapewne byłosięw Cambridge Springs Wszyscy zainteresowani ewen- : stanowi wyzwanie dla reżyse-w USA sympozjum: nauczycie- lualnymc^zapisanieni; się : na^rów; Każdy inaczej ódćżyty-li jeżyka polskiego ze Stanów członków tej nowej organiza- wał t_£ksC_ uwypuklał inne Zjednoczonych i Kanady. Po- cji proszeni są zwracać się o sceny. Bardzo rzadko wysta-stanowiono na nim powołać informacje pod adreseni: dr wiano .wszystkie 4 części rado: życia, •'The Association for Szymański. Alliance tolieger^zeni. Są zresztą tak różne iż the Advancement of Polish Cambridge SpringS;:pennsyi.oanućenJe niektórych nie
Studies''.którerbędzie afilio-yania 16403. IrS.A:, wane do istniejącej juz organizacji: "The American Asso-ciation for the .Adyancement of Slayłc Studies". Na czele lego- nowego :stowanyszenia
;;stanow\ło przeszkody. Najczęściej oczywiście; grano 3. część, zresztą najważniejszą i ; najistotniejszą. Posiada ona też największy;ciężar gatun-
ESKIMOSI ZAGROŻENI GRUŹLICA
Profesor Uniyersityof Bri-:kow.y. Tq olbrzymi fadu
stanęli: dr.A.Szymański, pre-; lisch Columbia w' Vancouver Uczuć: pat
zes Alliance College i dr J: dr Stefan Grzybow-ski ustalił nie rpod adresem rosyjskieco
Alaciuszko, prezes Slavic Stu- po długich badaniach, iż gru- okupanta, zapowiedź walki o dies Department. ;Zadaniem;iiića wśród 'Eskim
ich będzie w pierwszym rzę- Z2 razy większa." niż przecięt- *o. '
dziej .opracowanie statutu do na w' całym krajU; wynosząc Reżyserowie krajali tekst
czasu następnego zebrania. 14 wypadków na każde 10- Mickiewicza do 3ut)jej kon-
jalde odbędzie się w grudniu OOO mieszkańców. Jest on cepcji. Mieli do pomocy
w Chicago. .( zdania, że Rząd winien zając swoich scenografów (dekora-
W najbliźszjm czasie pro- sięvjak najszybciej tą ala^ torówV, którzy montowali 2
jektuje aię wjdanie pierw- mującą s>1uacją. ' nimi widowisko. Oglądałem
W s z e i k a współpraca i współdziałanie pomiędzy - poszczególnymi : państwami w. olbrzymim stopniu przyczyniają sife do utrzymywania pokoju i do łagodzenia wszelkich nieporozumień i napięć politycznych: Niejedno z nieporozumień nawet bardzo poważnych.- i grożących: otwar-. tym starciem zostało zażegnane właśnie w ten sposób.
Z tego też powodu rozpoczynająca się; na;, obszarze kontynentu europejskiego współpraca ekonomiczna: po-, winna być powitana bardzo przychylnie przez;\vszystkich tych. którzy pragnęliby uniknąć nott;ego przelewu krwi. inaczej mówiąc prawie' przez: wszystkich. -
Jest ona dopiero nv swej fazie.początkowej tak jeżeli chodzi o stosunki handlowe; jak i o współdziałania w zakresie ; techniki; nauki i kultury. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, iż z momentem dojścia do porozumienia pomiędzy Blokiem Wschodnim ;■ i Zachodnim a; w konsekwencji do zakończenia ; ingerencji jednego państwa" w: stosunkiwewnętrzne drugie^ .go, w- ustalenie; kardynalnej' i podstawowej: zasady ,wzaje^ mnego szacunku i równości' pomiędzy partnerami, dalszy rozwój, współpracy:na wszystkich tych polach będzie "podsuwał się coraz to szybciej, dając coraz to wydatniejsze wyniki.
; Droga 4o; osiągnięcia tego oczywiście nie- będzie łatwia ;— zbyt już; zakorzenił}- się pewne uprzedzenia, zbji wrosły, w życie takie cz\- inne ograniczenia, barień- ' i przepis}', by można je było wyeliminować: za jednym zamachem. To t>ędzie wymagało i czasu i dobrej woli z obu stron.:' A to mu9 potrwać, nim stosunki między obu .Blo-
kami' staną się :naprawdę takie, jakie być powinny.
Prowadzenie wielu badań i prób • naukowych na włas' .ną rękębywazTegułyl bar; dzo kosztowne , i wymagające wyrzucania po; prostu-, zupeł: nie niepotrzebnie pieniędzy; .Najlepszym- tego: dowodem może być rywalizacja pomię-: dzyZSRPi i -Stanami Zjednoczonymi w- dziedzinie badań i - eksperymentów . .technicz-,. nych na polu- kosmicznym. .Nie ulega najmniejszej .wątpliwości,, iż jedna czy tez druga ze stron .wcześniej roz--wiązała- jakieś zagadnienie; W :: przypadku w^spółpracy : druga z nich nie musiałaby tracić .czasu i pieniędzy na te: badania, otrzymawszy po -prostu -od partnera: wynik już : gotowy. To' oszczędziłoby im obu -dosłownie niepotrzebnie wydawanych astronomicznych sum. nie mówiąc już o- tym jak przyspieszyłoby i : usprawniło badania nieskończo-. nych przestrzeni wszechświa:, ta- . ,
To samo dotyczy wszystkich dziedzin, nauki, badań, doświadczeń i prób. Poza tym też jest rzeczą: najzupełniej zrozumiałą, iż .wielę u-boższych państw nie:stać.;po prostu mówiąc; na czynienie pewnych • doświadczeń ze względu na konieczne w tym celu. olbrzymie koszty finansowe. ■ W takim przypadku, przy zgodnej współpracy kilku 'połączonych państw mor głyby one znacznie łatwiej i szybciej być realizowane.
Wszystko to hamowane jest w bardzo wysokim stopniu swoistymi: ambicjami : i; przesadnie pojmowaną ideą narodowościową, . chęcią decydowania o wszystkim samemu; niezrozumieniem' ter go. iż w obecnym układzie stosunków politycznych na
.na- świecie ...wiele z. tych. po--jęć -raz na .zawsze się - już -skończyło. 1 to .niepowrotnie. . Stojący w nich .u steru.; rządów-: -iudzie-w-inni; raz ;>na-.reszcie zrozumieć, iż .zmiany, .jakie zaszły ;na.;haszym: globie po .zakończeniu; n wojny-: światowej są .i olbrzymie i ; nieodwracalne i. że chce sie, czy. nie chce. nie można .za-m\kac na nie oczu i tkwić w pojęciach sprzed 1939; roku.
Wspólny, Rynek: Europejski jest pierwszym krokiem - ku ; solidarnej współpracy. Obejmuje on dopiero pewną ilość, państw ;zachodnio-europej-skich i zakres ;jego:działania-,;jest jeszcze-stosunkówo nie-, wielki, pomijając już ■;sa-nnr różnice 'zdań w łonie jego członków na takie ; czy .inne; ;zagadnienia., W-;pełni;idea po-; ; wszechnej - współpracy, tak ■ naprawdę oczekiwanej i zba-wiennej- dla ludzkości, nastąpić dopiero może wtedy, gdy dojdzie; do prawdziwego : porozumienia pomiędzy Wschodem ; i Zachodem.: opartego: naprawdę na dobrej woli obu stron.
Czy jednak tak się stanie: -r-;- to już'; 1 nna ::^sprawa; Należy %v to ufać, "ale nie m ożna w to" wierzyć-^ bez_ zar strzeżeń: Zbyt; wiele już roz^ : czarowań :na ten:temat świąt; przeżył, by: być zbytnim; w' "um względzie optymistą: -ir.l
JUBILEUSZ "ŚLĄSKA"
.-Państwowy;;:Ze5pół,: Pieśni i Tańca .,"Śląsk'':;' obchodził; 20-lccie• swojej ■ artystycznej; , działalności: W siedzibie ze-: spotUiKoszęcinie. odbyły się uroczystości.. :jubileuszow:e. '
.W czasie tych uroczystości-kilkudziesięciu członków- - zespołu., wyróżnionych zostało-odznaczeniami;. panstwo-»vymi;' wojewódzkimi■ i,, resortowy--' nil.
. GIGANTYCZNY DOK
-Zakończone zostały nego-■ ,cjacje;:między Centralą Handlową ;',:Nayimor' a szwedzką stocznią^ "Goetayerken". Doprowadziły:one do podpi-; sama największego w- dzie-jacli remontow-ego ,;okrętowv nictwa kontraktu: Zgodnie: z;: nini gdańska.;stocznia remon;-: ,towa. wykorzystując doświad-;: czcniaporzy budowie; pływającego doku w znoszonego 05-: tatiiio - dla - własnych potrzeb.-jjodcjmuje się łJudowy jeszcze, większego doku pływają-, cego. zdolnego do,udźwignie--cia statkóvy. o wadze:55 tys. ton. tj.o nośności do 200 lys: .ton.; Pływający dok'wy.kony-wany;dla,szwedzkiego produ-; ;centa gotow:y ma byćw- styczniu 1976 roku. Jego długość ,wyniesie 290 m.:szerokość;—' 76 m. a wysokość 21 m. Zo-; stan le ; on wyposażony m. in. „ w bramownicę: zdolną do dźwigania elementów o. wadze 180 ton.
CENNE ZIOŁA
Mięta; rumianek, kwiat a-kacji. lipy.,:majeranek, melisa i' wszystkie :inne zioła przezyvyają • od: paru lat wici-: ki renesans.; Łódzki ."Herbapol" ;pozyskuje rocznie 180. ton , .Ziół. leczniczych; rosną- • icych.w; sianie naturalnym: Ó .Wiele za ; mało jak -na potrze-, by. Tylko do NRF. Francji. Szwa;)carii. Stanów Zjedno-; Gzoiiych sprzedaje się roślin leczniczych- za .20;min złotych: : dfcW'izo\yych rocznie. : Interes -jest pod każdym względem znakomity. "Ro!impex'' mógł-b.y.ten eksport zw-iększyćwie^ iokrotnie. gdyby miał :do.syć towaru.
Jedyny..; sposób to zakładanie sztucznych plantacji- rośr 'lin leczniczych.; Plantatorów jest już; na ziemi łódzkiej kil-; , ka tysięcy 1 to właśnie oni: "doatai^czyli .w r ub;. .roku do ■Herbapolu" blisko 2 ,tys. ton majeranku, melisy.. szałwii, mięty, 1 rumianku.; ; ;
Z uwagi, na. możliwości:, eksportowe; uprawa ziół; lecz- ; niczych; powinna •w^większym-; stopniu zainteresow-ać rolników.
"CZARNY SKARB"
Rzeki Mazowsza i Podlasia kryją prawdziwe.-skarby. Z dna .Narwi. Bugu i środkowej Wisły: wydobywa się podczas
prac regulacyjnych tzw; czarne dęby ,Są to pnie dębów liczące po.kilka::stulcci.i dos-. konale: zakonserwowane ;w mule i torfie. — ; Dęby te -.-^ cenny surow iec dla przemysłu drzewnego r^-^^ były znoszone przez : dawne ; powodzie: Prawdziwą ; kopal-" nia: "czarnych dębów": jest Narew -2 jej v dopłyvyami Orzycem, Omulwią, Wkrą. W; dolinach tych- rzek -:-,; w tor" fowiskach: i dawnych starorzeczach znajdują się stare warstwy pni dębowych. .Niektóre okazy liczą ok. 10-t%s. lat.
KOLIZJA NA MORZU
U północnego cypla Danii doszło do kolizji m/s "Połczyn -Zdrój" ż holenderskim' statkiem "Bakun: Amsterdam".
: W wyniku zderzenie burta polskiego statku;została rozdarta na 9-metrowym odcin- \. ku. uszkodzona jest ładownia, międzypokład, zbiornik balastowy i winda ładunko-• wa. Kolizja nie ^spowodowała ofiar w ludziach;" Nikt z załogi nie odniósł obrażeń.
KARIERA PUŁAW
Puławy Są najbardziej charakterystycznym przykładem przemysłowej kariery ;miasta; Przed ośmiu laty była to je-, szcze czternastotysięczna stolica powiatu z brzydkimi: bliznami ; zniszczeń wojennych i; śladami nędznej, par-.terowej zabudowy. Obecnie. Puławy są. drugim co do wielkości-, miastem w. woje-,, wództwie. mają 48 tys., oby-: wateli i::sposobią się do przyjęcia "następnych 22 tysiący.i 1 Program ten ma być .zreali-: zowany do roku 1980., : ■:; Nowe'; budownictwo . nic zniszczyło , pięknej, - zielonej ■ szaty Puław-. Jest to nadal wielki ogród, w który wkom- : ponovyanO: osiedla. Aktualnie rozbudowujcsię wschodnia i południowa .część ,. miasta,-zmienia charakter ulic i pla-. ców.
PIERWSZE W WIELKOPOLSCE
Pierwsze w Wielkopolsce uzdrowisko powstanie w miejscowości Koszuty pod Środą, gdzie natrafiono osta^ tnio na niezwykle bogate źró-. dła wód mineralno-leczni-;-czych.
Zalety źródeł; z Kpszut zdecydowały o zbudowaniu w tej miejscowości ośrodka uzdro-•vvi5kowego,: wyposażonego m;. in;; w basen kąpielowy do celów : leczniczo-profilaktycz-: nych;, zakład przyrodoleczniczy dla ;* potrzeb lecznictwa : ambulatoryjnego i rozlewnie wody mineralnej. Jednocześnie podjęta' zostanie bu-: dowa.sanatorium i zespołu 0-biektów rekreacyjnych.
WAŻNE I MEWAŻNE
Aoosrjcoeooeoaot
990!
ZGODA
NA POSZUKIWANIE
: Władze Włetkongu zgodziły się na wszczęcie poszukiwań zaginionych na Ich obszarze dwóch kapitanów kanadyjskich. Poszukiwania prowadzą ,; wspólnie Kanadyjczycy i Węgrzy,:; członkowie ; Komisji Nadzoru.
PODZIEMNA RZEKA
- Przez powiat Lipsko płynie rzeka;: która, co peiŁ-tew czas 1/ in ie pod. ziemią. Jest to W o lanka — lewrj dopływ Kamień nei,:w której w średnio mieczu ; przebywały wydry .i bobuj. Przypuszcza się, że 4ioć korytem rzeki znajdują :się groty i-jaskinie t dlatego na pewnych odcinkach rzeka płynie pod ziemią. Przypusz-c zenia pot wie rdza; - istn ie nie w okolicy staiych. już dziś nie eksploatowanych kamieniołomów. ■ Mmo, że rzeka płynle pod ziemią są w niej ujby i raki.
UNIKALNA KOLEKCJA
Oryginalne : hobby ma Leo-oold.:Pomornacki.: pracownik. Okręgu ; Lasów Państwoicych w Radomiu. Od kilkud-iesię-ciu -lat: zbiera on-jaja ptaków: i-obecnie posiada jeden z najbogatszych zbiorów w .kraju: Kolekcja -.amatora. — ornitologa składa się z ok. 3 tys. jaj. należących do 230 gatun-kóuj ptakówy które gnieżdżą się V) naszym kraju. ;.Najmniejsze jest jajko si-koru — raniu.szki fjest ono icielkości ziarnka giochu). a największe należy do łabędzia niemego (w tym jajku może się zmieścić 8 -jaj ku-rzychj.
GDZIE JEST GRÓB ZAWISZY?
: Zawisza Czarny, rycerz bet skazy; wzór oiUcagi, honoru i męstwa, słynny bgł'w catej Europie. Walczył pod Grun-
•,v:ałdem, jeździł jako poseł do Krzyżaków, był członkiem polskiej delegacji na sobór w Konstancji. Zginął v}::1428: r. z rąk Turkóu; w Golubacti. Tam też został pochowariy .Ale miejsce jego spoczynku po dziś 'dzień stanowi tajem-: riiczą zagadkę. P.izekazy ludowe mówią, że po bitwie, pod. Golubacem "w XV wie;: ku/dało jakiegoś polskiego księcia pochowano w pobliżu cerktci".) Według przypusz-
■ czeń cerkiewka znajdowała : się u podnóża jednej z łmszt zamku, najbliżej Dunaju i tam. prawdopodobnie, spoczęły zwłoki Zawiszy. Jugosłowianie zamierzają .zaadop-: toicać jedną z baszt tego zamku na muzeum Zawiszy Czarnego.
-A WOJNA TRWA...
W 1966 r. generalny archiwista Księstwa. Lichtenstein dokonał "alaimującego": od'
■ krycia: że jego liczące 15,000 mieszkańców państwo jest .wciąż- w stanie wojny z Prusami. Rzecz w tym, że w roku 1866 Lichtenstein'opouńe-dział się po stronie Austrii w wojnie z Pnisami,: pottoier^ dziającto nawet .wy^niem na front armii'w liczbie 66^ żołnierzy: Wojna, zakończyła Się podpisaniem:pokojumicr dzy Austrią a Prusami, tMto-miast o Lichtensteinie pO' prostu;: zapomniano:,. Księstwo .zawarłołyy rozcjm, tj^Wco zkimt^Przeciwtukyjut dato-no, zmazany zosUA .z mapy Europy.