NR 80/81
"ZWIĄZKOWIEC^ PAŹDZIERNIK {Ocłob«r) piątek; 12 ^1973
STR.9
1933 WYDANIE JUBILEUSZOWE 1973
W %
% 40 ^
^ - LAT ^
J.esleśnlJf^ spózmeni..-2.własnym- jubileuszomz-Identycznie:.
było.lOlat temu a /wobectego^można. by nawet powiedzieć ■■U;zaciiowausmy termin: od.październilca do.pażdzierniica.-:.
... ::"Zwi;}zkowiec-''jeunak lUliazał się po raz pierwszy pod : ' koniec gru-ania 1932 r. z datą 1 stycznia'1933 r. Był mie-
■ sitczniiiiem do października .1935 r. a tygodnikiem do. 17^ marca 1957 r.. Różnorako, w-ięc można by ustalać rocznicowe;
daty. Ale nie to; chyba jesiiiajwazniejoze." Liczy się- przede , Wszystkim sam .fakt istnienia, rozwojii: pisma/ Jest to wręcz
uaerzająco widoczne :właśnie W: tych przemianach z powie-: lanego miesięcznika w drukowany miesięcznik, z miesięcz-:
■ biKa w lygoanłK — a-skok był błyskawiczny — i- następnie: ..z aygod-iiijca. w ..•połtygouniK:--i\ aiuraliiie. tej-ewolucji towarzy-.'
.śiyto powiększenie rozmiarów, pisma- i oczywiście zmiany-w, u-e3ci.risiiio. siawafo. się- coraz lo.^ barazie j urozmaicone, bogatszo.. -Przybywaiy..działy, wzrastała: ilosc wspołpracowni-i .kuvv. łych honorowych, oez:klorych żadne' pismo, polonijne
■ ijii.' oyiuoy w. olanie loiniec, oraz drugicn niezwykle sJcroni-ijie. —;wiasciwie symbolicznie wynagcadzanycli:.' Matural-' nie zwąękazyiy się iez.;ogfoszenia;. .VvszysiKo to razem świadczy o rozwoju pisma,'o jego popularności.
: IS'ie mienoysmy owycn hunurowych współpracowników,' •w, groiiie::KL0iycn są- w.yuiini: naukowcy, proiesorowie wyz-.
..izycniiczeini, świetni pisarze i-publicysci, gdyby nie uwaiżali
. ••z.wiązKowca . za goaną plattornię.iNiebyłooy ogłoszeń, gdyr
..by naKiad pisma systematycznie:nie.poanosif się,me docie-i<ii uo WozyatKich srouowisk polonijnych.
... i\ie zamierzamy sia.wic się, usiawiać się-na'cokół, mamy natomiast ouwagę siwiefazic, iz ••Związkowiec'.' przez 40 ininioiiycn lal dobrze i wyuajnie siuzyi 'Polonii Kanadyj-
.sKiej, .waiczytio należne.jej.miejsce.w społeczeństwie kanar;
: ayjsKinijW^ lym kraju osiedlenia a przy tym. nigdy-nie.tra-;
; Ci-i iiącznosci z: PoisKą; krajem urodzenia .wzglęame pocho-
;,ui.L'nia,.guy. cnoazi:o nHouszepoKoienia. "Związkowiec" przez .wszysiKie, laia swego isinienia giosu, zasadę utrzymywania
-.Wiczo-w z PoiSr.ą, z-narodem polsKim i,nigdy nie zrywał ich.
..^le. byio-io. — 1 naaałnie.jesi—^^ liiem.się:z.polilyc/nym systemem czy; ustrojem w-.P
- aie wyrazem, prawdziwych i głębokich więzów tradycyjnych. 1 kulturowych-W; najszerszym tego słowa znaczeniu. Bez nich ; Polonia nie ma racji bytu.
.Zapewne byłoby faiszywe utrzymywać iż "Związkowiec" był i jest wcieleniem wszelkich^doskonałości. Miał i ma wai- ' dy: Popełnia:btędy; Jest'to nie tylko powszechne- ale szczególnie zrozumiałe w naszych warunkach; . :.
:.j ••.jit.;v;;.r.a r:'j-;; pri.. —... _= ;.=zysstrc;. ..\-.i.*.e, r^-c;*.B..'£ ir^.s^.' »yoor_ jat:
rc-p. rrj i-;.", ca?,- -lera.-.c jl pCiiŁiai;.- tj,
,iT;^ezViczdh^:- 'iw iii;* oif J;;;;':s^ii tąui-s.y j/itf;^ ; i^ ń;:;:'
"::5-.,:*.i. .. J...<'.•;j; ;p:ieoi:?:'w-.*5 „set -a."C*r.j
.;p.r.-'-r.a;. -,'a.-: .i. car-tna.. L-t.-;;;, .atr-^".u;'8 .-.vielokjl.*.i;:-o-*a -"fiarc-.N-je c.s ..£..5.jy, c_/-::-i TC-li'*;t.ci ~
Jr.i- *.-c2-c.;eŁ-..''.!c:€:.:Ł * 7w;:;jn.yc.. :r; .;es:c*::vciach :;''..Vc.-. :,-"-?• a-,- ..:;;r t;.:^-.:-:! r.a-iaje ;;a.'.a::;is c=ł::iez s*c.cv ci.orakter.
. . , Związku Polaków .W Kanadzie nie usi-
łowały, uczynić z pisma organizacyjnego biuletynu; zacieśnić go do własnych'li.tylko potrzeb, ł-celów lecz chcą^ by było .do usług całej Polonii: Znajdująsię też więc. na łamach na-: szego pisma nie tylko doniesienia o wszystkich bodajże; organizacjach ale - również liczne;' artykuły o .różnych zagadnie-nią'chi .nie pokrywające :.się ze stanowiskiem czy oficjalną platformą ZPwK.
,.. . ,W. ten sposób ••Związkowiec'" demonstruje;-w formie wyr soce .wymownej zasadniczą dewiz ę Z P w K: t o 1 er a n-c, j a oraz swoją podstawę: w o In o ść słowa. Oczywiście. iiie-oznaczało tO; nigdy:— i chyba nigdy nie będzie inaczej-t-^' zgody na nadużywanie .tych zasad a więc, publikowanie absolutnie .wszystkiego ; bez względu na wartość, ścisłość czy .słusznóŚG-wypowiedzi. Nie.wahaliśmy.się.natomiast udzielać. głosu nie.tylko naszym krytykom, ale zamieszczaliśmy nawet deklaracje i uch wały poniektórych organizacji, w "tym i Za-.rządu Głównego. KPK, które bezpośrednio .atakowały —
May Xst, 1973
■.Kiiitor^.-; ■'. ■\"^.y: ' •''A;.:.- .:;v' -t'.'.'.^-;' '*:
;The' ?bli'śh; AlIiąh^6^T|rcss■5■■!.;■' -/'y-^-i [''".'^^f^l-'^ f'''
'■■1475.0i:oen-'Stroec Weśt:""""-? '^7'^ '^y-'-'' i"
■..BÓa;:. ■>^'.''Keyćeń);6rn: ■■'■;':, -'^.^ ,
■ „ ■ ani>.delich.Łed; to :c6nyey.' "iny ,cóngrii"Hllaticni;' .'' \
■; io;,ybii- and, ypur.-sta'ff-;Taś; well^-a^^ thó Hóli*sh,'7a,H-^nce ■.brCaniJa/^'/ ■:■ o'nV.t:he. o.ccas_ibn.;bf'' the ■ Annir/erą-ary.'df^your ''ijewspaper,'■' ■. "■"
[,: inforr.a.t.ion',śervicę's:'co".ypur-re3ders;.:."'.'.''. . .-■by.nany. Cansdiahs. -As''one of;'.your';av-id .readers-Isince ■■m'any>--^''V'■■^-..^ ■ '■..yeafs, ,1-.parricu-larly. vrśhV tó'eiprees;piyżperscnalUnai?)^^
''i:-.-^■ ..ż./':.';!:.4:ouldto óuport'jnii:y-*'Łb '.V
. ■:Ray.;trib'Jtó-_to-t:h^ 'w6fKcd'''r'•"■„
"^'^:>,!?-.'fr"'ć;'-7;G'*^ ar.d,;\i;n--parcib-jraVy w'.':
:\?r^ij.'p;<"GloaovskiV ■':cr':iKe'ir^>Jhti.riA9' ,ef':or-tś: under. ćiif flcuit'-;'-''.-, ■' ..■c.irći:.Tis*ar.CGs. '.The 'pcrseYpra.nce' .i'ń'd", sacrif ice .o.f:'.aIl'',the';.'; /' .'■'■■'^/■:.:(. ' .~.Fecpl-e-.assoćia wGd':wj.t:ii; t.ho-.newsFa?e-r.;:' pa^V'and'-.present:V'I^av(i*,' '
■ ■bcón; rćwardcd^witri/.sacccss ahc; hićh':re.card.: ■.:.'>I;;b'v.a;.'ail';- r ;,żf;br.eci;3tc'_your:'.cnthuVia^^ suppc.rc'-'oń:" thc.;,.federal.'govśrn-'
J fćn..i,'ś'.;pciicy-cin-.riiiltic-j dc-veiopniert't '.of ■. .which*' I'.-'-. ■
■ *''^>"?* ^^'^•^??-y9■^. .'-^G,;-^c;s'pćriśibility .;tó;ca
.vStatcVa-::'';^hc,Vinvit^ticń;orbiir\P .■^^riiste^V;the;Ri^ht■. ^ A''; ^"
-.■Kcncirrablic., P/i;. Trcdgau, ..; ' •'{■'■: ■\ . -^^ 'V
■.''V '^^;T'.:■3bi9;with^fyptir ra,r.y..:£rićnds'.and'^admircts*>"v'\' i;-:v'cxprc3S'i,i_'; ■.^i•.^..b^3t/,wis:7"cis^ ^or^c^ych and? yzo.-yo-^:-. rea^crs,,.our-:cdrrjiiunii;y. and Canada.-';^- -.1^-,
■'.■■.'■■■■■■.■ ." ..Voars, sinccrely. . ■' ■■..ir-::----'
,-';'■,"; ■v.v:-.;;■■ -'i'"''':: Toronto,T.Partóaie:'-.'. ''''~:'?:r :..
i' Mi
;.OlU'łO.-
;-C*<»ft?*-. ; U.raw-"'..
,^Minisl!y.ólthe:-, So'(tćitor':.:.;■;-■.; -General. ■
^L\i.tz\z'.i>^ i •.ra.:yc„e polskie'! Xa.:s.:>,'c;y-:c^ dciają =odelcii-nss^e^o spjłec:e.-.3t«a -i.<.ietr.5.-j kclcryiu. __
Od 40 la'- 3>.;;y Z-.I.-jZCC..:':: /The Allianccr/ p:lOJ c-pcł=o:r.JŁci *■ fCa.ia:::;!?, >i:;pj!L6iaJąc do --•.:"z,-.-ania il^-^ i...l',jr8ini-c'r. p:r,i\d;y jej Oirodkaci. ; oto spcsćb :::aia"c:: psiyijcieE dla -. '2a.c."o-j.-BniB. .tSjjo- d:ied:icV*-a,- ktcre -»-iDO£aca nas r
_• «lolk3 pr:yJsE.-.OŁcig okładam tral-iilacje rBńu-.r;-.oneo.v"i-twi -.:-:(>yde:uirr;j*i-;:;i. Je^^ ;;C=yt.oin-lkoc "^I^CKOł-CA- przesyłai-.najlepsze; życser.ia.
OcLobcr,2,.;i97J.:'
Piorre Zlliott Tr-asa-.i,
JIri .B. Hcydmkoro,. v .Eoitor,-.. ;.. . ZhfldCkowicc,.. : ■li75. Ouccn.St. UćsCi: Toronto, Ontirlo. ^.;
-Dur Mr. Hcydcokom: .
V2Mła2kaju-lci-^can look ■pn W) historie ycari of publłcatlon. - ' . My congratuljitioM. to thc.KUor and;,-. ■ t.''.os<!.assoclate<!-vlth hl=. . Losccnd; :o;. .,;'rcst ylsheł for the-futurj as they contlnue, toBrrye. th« PoUsh-coorintity '. :;lia,.Iorońto'.«a! :througlxMt'Catii'daC:;.'
Ottawa, 1 9 7 j
^^^^
John Yarcrito
'SoUdtor ,C«acr»i oX Onurloi -
zresztą jak. najbardziej fałszywie.--r. nasze .pismo, jego re-;:daktorów.. Są: to: historyczne dokumenty kompromitacji ich autorów; Bieg.wypadków nie tylkO;bowiem wykazał bezzasadność-tych wystąpień, ale przede wszystkim prawidłowość 1 słuszność stanowiska: w'ładz Związku Polaków' w-Kanadzie i "Związkowca".
:, Praca ^społeczna nie. była i; nie: jest łatwa, rola; pisma społecznego, polonijnego jest- jeszcze trudniejsza.: Spełnia wielorakie funkcje:. Nie. jest tylko-organem,prasowym, -ale •również ..placówką.-pomocy społecznej w: najszerszym tego słpwa-znaczeniu.. Nie rozdaje wprawdzie pieniędzy; ale udzie-; ia wszelakich porad.. Bodajże . nie: ma takich . spraw, które: ;nie traf iły do Redakcji: Wiele -z nich wymaga długich i wielokrotnych i-:terwencji w biurach urzędów samorządowych,, prowincjonalnych i federalnych, niektóre udaje się załatwić jednym telefonem: lub jednym; listem, podczas gdy inne ab', sorbują tygodnie i nawet miesiące.
, - Wolno nam -stwierdzić iz podnieśliśmy; na łamach pisma wiele spraw, które znalazły następnie pozytywne, załatwienie wdrodzeustawodawczej.bądz na szczeblu prowincjonalnym bŁ;dż.. federalnym.; Nasza ustawiczna: praca i czujność niewątpliwie przyczyniły się :do wyeliminowania różnych przejawów -dyskryminacji. Nie zamierzamy natomiast - twierdzić iż zadawalamy wszystkich, że:cała-Polonia cieszy się naszym jubileuszem, naszymi- osiągnięciami..Byłoby jednak z nami. bardzo, źlejgdyby.-.tak było:- Świadczyłoby to .0 całkowitym-marazmie, byłoby- dowodem naszego::upadku,:
■ : Wypada jednak, stwierdzić iż cała:prasa etniczna wkro--czyła w: ciężki okres: Brzmi to nieco, paradoksalnie gdy.: ma;, się na uwadze rządowy, program ;Wielokulturo.wości,- ale. taka-jest rzeczywistość. ,Ź,jednej .strony; kurczy■ -się.imigracja z państw europejskich --:-: a .nas interesuje .imigracja z :Pol-. ski, która jest wręcz- znikoma;- a: z: drugiej :zaś- wzrastają: gwałtownie- koszty wydawnicze.' Coraz droższy jest papier i robocizna.Nasze drukarnie są przestarzałe a nabycie'nowor^ czesnego sprzętu bez pełnego wykorzystania go-.równa..się przyjęciu ogromnego ryzyka. Może i więcej aniżeli ryzyka. Ten stan rzeczywymaga ogromnej wyrozumiałości oraz. ofiarności, by nie powiedzieć poświęceń.
Słowa :te'nie brzmią optynii.stycznie; nie bardzo pasują do jubileuszowych. -pe;:norv.:/:o.-ińe- Iryro i nie jest .naszym zwyczajem :zaniykanie: :ue-zuna- rzeczywiaiosć. - Społeczność-polonijna winna znać-Wszystkie realia a: nie. żyć w ^przeświadczeniu iż przyszłość zarysowuje Się. cudownie. Trzeba nato^. miast stwierdzić, ze zalcx.v ona:właśnie ocl. lej ■.społeczności.:
B. H.-
.Ontario;.
.■;The P'r.ęmier;: of Ontario -..
Pdfl.aWnint Butldińgs.:.: '-"I-jTijnlo.OiiUMU-.. ■.-,
•!';■'.'''" ■ Dri'^i3ehai^ o.f-'tKe';'Goverhineht^ :, of Óritaifió,-.;-:! .'am::pleased., to ęx'.tend, :co.rigra^ulat'ions';
■ ..tb'.'Mr'::-,Bene'dict--HeydenKorn: and t.he; śtąf t 6f: -The.-;.:■.■■;
. P.ol.ish ■..Alliance^on the -occaEio'n. of-,:Y.o'u.r':ńews£>apśr 'ś.' - fprtieth- anower-sary of publication.-.;,
, ,;, . ..Durir.g'rc.ce.-i!: .<3o'ca<2es tho 'B-jltic-Jlt-jral;., .^:■,:■ : ćharaćt.er-.off pur.:Provi;n'ee::^ '-f lourishe.^«' ■: Shose .whose ńothcr'tohguę- is-.PoIish have. joined. uźj' ' -"in' 'great'. n'umb'ers:. ;■ :.tb.u 'wiici:- h?v'ąV'chosen:: tó,live ,in'';'-.:^ •Ontario, haV.e'.br;bught.!',us-.your-.'i.nh'e^
.,valued' tr.aditions, .arid'',y^ iOTReasurab.Iy',;.:',' ^:ta::the-:5uai.ity.:.b£■'lifę' wi^tłiin^p^t^bórdśts.^ :;:.^:;
':■.'':-.;,■.■...',.:;.;.For.'f0;r.ty^;^ Sl'liancG, ..hąs; v^
: di.s t i'ngu'i'shea itsę If-..'lii.; scry.i ng' t:-.c-. Pol i sh;--s'pę śkirtg -.'.'
■ :c6mmuhity':with- :jbrfrńal.iśtic^eh,terprise *' talent '•;■ '■;—:;■ :and'.bbjectiyi,t'y* -,';''ifour. róttb,.-.^:A' Canadian-paj)^^ v'iri-',:the'::';Pbiis'h'-l'anguage." ■ is-' in.'-;-itśe;i.c.:-;illu:s:trativc :,b,f'.',the cpris'ti^ctivej..folę..';yoii .'haye; played ,for..the-,-.'
benefit of your rcadbrs. . .... ' ' .-.j^ :V''.,:- ;;';■,;'i':5...':';.:.
.•v':v':;,■•;•;- My''very.--best^'w^sheś'.^tb':ybu. ;and :yo;ur -Tender3:; -..on' this.-auspiciousrdate
:'t'hat- ybu/yill ..hays -'roańy.^more -'suc-cessful. years .Of;,-'; '.ąublish'ing in our ,?rcvincó'. :? i:S:''r-':y'--^'-\r::d-;rA{y':'y.:\
:.Ontar!o
Provincial y . Secretary for Social , :Development
:Mr.. B. Heydenkorn, :; Związkowiec (Alliancer),, 1475. Oueen:Street West/-;
-Toronto 3,- Ontario. -.
■'. .Toro'mo..oyita'i3-: .-;-■
■j'-.'VJil'Hajnr.G;;5'6ayi3'ż;vV : .'-^^
"2 7.- Sep tembec -19 73 •,':
Oświadczenie prezesa Zarządu Gł. ZPwK
; Dear-
.-.:. EHclosed please find-the' roessage-honouring -; the 40th year of::.publication of the All-iancer as , . requested-Sep.tember 24th..-,-
,. I am-delighted to be able to proyide this materiał- for yoar use. and ,extend ny best„wishes for -the futurę succeśs of .your publication.■.';'
,Yours:sincerely,
Kindest regards.,;
Bert Welcn,; ProYincial Secretary.
HaY 1 TAKE THIS OPPORTUNITY TO EXTEND TO THE READERSHIP OF THE AlLIANCER SPECIAL GREETINGS:IN THIS ,FQRTIETH ANNIVfRSARY ISSUE.
JhE ROLE WHICH SMALLER PAPERS OF THIS KIND PLAY INrCONTRIBUTING TO THE DAILY LIFE OF OUR CITIZENS.
--- OF HHATEYER ĘACKGROUND --- BECOHES PARTICULARLY
MEANINGFUL WHEN LOOKING^BACK ON F0RTY..YEARS-0F SUCCESSFUL PUBLICATION,
SURELY THE greatest TESTIHONY TG THE AlLIANCF" IS THE SUCCESS IT ENJOYS hith ITS.ohn READErI. ahd;I AM HOMOURED TO BE ABLE to extend PERSONAL GREETINGS/ and those of THE SOCIAL DevELOPMENT PolICY FiELD of the
Ontario goyernkeht, to commehorate this achieyement,
CoNGRATULATIONS ,AND BEST wishes for kuch CONTINUING success,
Robert Welch, . Proyinciai. Secretaryi
Drogi Itedaktorze,
Jako prezes Zarządu Głównego Związku Polaków pragnę" przekazać Panu: współpracownikom Kedakcji.-oraz wszystkim pracownikom Związkowca najserdeczniejsze gratulacje,z oka-; /ji 40-lecia służby dla I^lonii Kanadyjskiej.
. Kedaktorzy Związkowca byli vzawsze wrażliwi na potrzeby Czytelników, imigrantów- przybywających wl-óżhych okresach .I^ismo nasze bylo"zarów'no-żród lem wszelkich mformacji jak i nauczycielem obowiązków obyw'ateJskich. Zawsze jed-nak: w: pełni r uwypuklacie: uc-zućiowe 'więzy Kanadyjczyków .polskiego pochodzenia z Polską.
Przez śeisie rozgraniczenie zagadnień politycznych od; szerokich zagadnień narodowych powstała płaszczyzna dla racjo- • nalnego dialogu z Polską na polu kulturalnym, wymiany nau-: kowej i młodzieżowej ilp. Pozwala to na korzystanie z wielkich osiągnięć kulturowych narodu polskiego i na przekazywanie Polsce naszych kanadyjskich i polonijnych - doświadczeń. • -
Związkowiec jako CZ0I0W7 rzecznik polityki wlelokul-r turowości ma prawo do dumy, gdyż powstał federalny.departament .dla sprawwielokulturowości i na czele jego stanął: minister stanu dr Stanley Haidasz.
Oaekujemy jeszcze wiele od Związkowca i nie wątpimy iż zachodzące zmiany wzmocnią jego pozycję. Jesteśmy też przekonani iż,będzie;nadal przewodził Polonii i w Kanadzie.
Tfld A. Glista