rop
■ • ir («■ _ rt- 3K
■ ^
PM
^^ZWIĄZKOWIEC*'
OFFICIAŁ PUBUCATION OF THE POUSH AŁŁIANCE
OF CANADA; Pnblinhed for £vexy Simday.
ORGAN ZWI4ZKU POLAKÓW W KANADZIE. 'Wychodzi na każdą niedzielę.
/?^*/tffaor y/. 7. STANIEfFSKL
_Aiminihraior K. J. MAZURKJEfFlCZ, .
PRENUMERATA:
Roczna w Kanadzie.......,----'.......... 91-50.
PółForczna ...............................; 80a,
W Stanach Zjednoeconych i Europie ...... 92.00.
Pojedynczy numer .......................... 5e.
PriPted.and Pnblłahed hy Poiłah AMIance of Canada.
•^Wli^ZKOWIBC*
69^ QueeB W. Toronto., TeL Redakcji EL. 8683
,1
Wiadomo, pewnie jest każdemu, o wielkich mineral-»ych bogactwach ziemi kanadyjskiej. Niema pewnie^^ 4wiecie tak bogatego kraju w minerały, rudy i różne dró .gie kruszce, jak jest Kanada.
To, co do obecnej pory jest znane i zbadane, przedsta-"wia kolosalne bogactwa krajowe. Lecz to, co jest zbadane i wykorzystywane do obecnej pory, stanowi zaledwie małą cząstkę tego, co kryją głębiny wód i wnętrza ziem-iskie, tego olbrzyniiegOy w niałej części zaludnionegó^^^to Ju.
Największe bogactwa rudy, kruszców i minerałów, pó osiadają dwie prowincje, a temi są: Queb
Pomimo, że i w prowincjach zachodnich jak: Manito-"ba,^Alberta i w Britańskiej Kolumbji, nie brak żłotodaj-3iego kruszcu, srebra, cynku, miedzi, platyny i asbestu.
W "Rocznej Księdze" (Year Book) statystyki Ligi Na Todów, wydanej na rok 1935 — 36, znajdujemy zestawie iiiewjrdobytego światowego bogactwa, w której Kanadą zajmuje czołowe stanowisko, pod względem wydobywa nia niektórych kruszców i drogich metali. ;Czytamy tam, w danej statystyce takie zestawienie. Pod względem produkcji złota, na pierwszem miejscu stoi Południowa Afryka, 2-ga Rosja, 3-da Kanada, 4 te Stany Zjednoczone.
^ pierwsze miejsce trzyma Meksyk, 2-gie^ Sta-
ny Zjednoczone, 3-de Kanada, 4-te Republika Peru.;; '
Miedź: 1. Stany Zjednoczone, 2- Australja, 3. Meksyk, .4. Kanada. ,
fOlów: 1. Stany Zjednoczone, 2. Chile, 3. Meksyk, 4- Ka fnada,
'Cynk: 1, Stany Zjednoczone, 2. Belgja, 3- Kanada, 4. Nie :nicy.
/Nikiel: Pierwsze, czołowe miejsce w produkcji niklu ?/' .pJ^ypada Kanadzie, wszystkie inne kraje mają znikomą ; ilość tego metalu tak, że nie są wymienione w statystyce {światowych zestawień. - ;
.Mbest: 1, Kanada, 2. Rosja, 3- Rodezja (Poł. Afryka}: 4. Południowa' Afryka. ^ ' ; ; ^
; ^l^dłui^' statystyki rząd Domimów, wyprodukowaiio ^v Kanadzie za rok 1935, złota $115,500,000. Miedzi na sumę $32,380>00, Niklu za $35,345,000, Ogólnie Kanada ^vyprodukowała tych drogich metali na łączną 1 sumę $228,800,000. Zaś różnych minerałów na sumę $310 :162,000-
^Porównując rok 1935 z rokiem poprzednim 1934, Kana-^daj\^pi:odukowała 11 i pół procent więcej każdego nieta :fu}iTninerału. Produkcja z każdym rokiem wzrasta do ^niebywałych rozmiarów na terenie kraju.
Drogie kruszce i minerały, stanowią w rozwoju przemysłu, główną kość pacierzową. Po; której następuje! roi .nictwo, drzewostan i hodowla bydła.
SiJisługuje tu na przypomnienie to, że 51 procent złoto 'dawnego i mineralnego bogactwa kraju, wydobywane /jest z ziemi pro\\incji Ontario.
IFIEWAJCIE TO ZE MNĄ
"ŻEBRACY".
oto' Jestem u kresu i sił,,.. i wytrwania... Gdyż dzisiaj najsilniejsi^nie znajdują pracy, Napróźno cała młodzież za ni§ się ugania... Zwano nas •'bohaterzy"! — dziś zowią "żebracy!"
r Ongi świętym zapałem dusza w nas płynęła. - . Więc, porzućmy wszystko, z karabinem w ręku. Garść szaleńców, ż melodją "Jeszcze nie zginęła!" Szliśmy walczyć, zwyciężać, lub ginąć bez jęku...
Szczęśliwi* którzy wówczas padli w polu chwały! I myśmy krwic swą jiieiiiię polali obficie, Żaden (^3m nie M dla nas zauadto zuchwały.... Czemuż,' czemu z tej wojny wynieśliśmy życie? ,
Niedawno mi umarła emeiytkamatka; -I przy niej znałem biedę r— lecz głodu nie znałem, . Dziś,-jestem wyczerpany nędzą do ostatica, Już dłużej żyć nie mogę... zbyt wiele cierpiałem.
Skoro W Wolnej Ojczyźnie brakło dla mnie chleba^ Już mi wielki czas odejść w bezpowrotną drogę...-Żebrać nigdy nie będę! -— Więc umierać trzeba..m Lecz złorzeczyć Ci; Polsko, nie mogę .w. nie mogę...
Przed paru tygodniami, Stalin zniżył wiek poborowych z 21 lati: na 19, przez co armja sowiecka u zyskała trzy nowe~roczniki. Obliczono, że z obecnego stanu —r mil jon 300 tysięcy regularna armja sowietów podskoczy do miljona i 800 tysięcy, albo nawet do dwóch miljonów. Było rzeczą naturalną, że Hitler* poszuka odpowiedzi na ten giest przypuszczalnego przeciwnika Niemiec w niedalekiej wojnie. Odpowiedź się znalazła.
Dekretem Hitlera, termin obowiązkowej służby wojskowej w Niemczech^ został podnisiony z jednego roku na dwa lata. Gdy Niemcy zeryraly z zastrzeżeniami w?ojskowemi" traktatu wersalskiego i wprowadziły u sibie obowiąz kową służbę wojskową^ ustalono jeden ■ rok^ jako okres służby pod bronią, • poczem wysłużony ^ żoł-nież przechodził do rezerwy. Krót szy termin powiększał liczbę wyćwiczonych rezerwistów, lecz z drugiej strony dawał za mało cza su dla wyszkolenia żołnierza w dzisiejszych warunkach • techniki wojennej.
We Francji, zwrócono zaraz u-wagę na przedłużenie terminu służby wojskowej w Niemczech i obliczono, że armja stała urośnie
z tego z 600 tysięcy na mil jon dwieście tysięcy ludzi. Zmniejszą się rezerwy, lecz wzrośnie stan li czebny armji regularnej, która w razie wojny, zadaje pierwsze ciosy przeciwn ikowi, zanim mobiliza cja. powszechna wystawi miljony rezerwistów
Zniżać wiek poborowych Hitler nie chciał, uważając słusznie; że w przyszłej wojnie Niemcy mu szą liczyć raczej na szybkie ciosy niż na wielkie liczby. ■ W kraju,. gdzie, jak słyszymy, jest trudno o dobrą żywność, mło dzieł w wieku 19 lat nie jest dość przygotowaną fizycznie do trudów wojny. Inaczej w Rosji. Tara zaw sze opierano plany i nadzieję o li czbę żołnierzy.
Mniejsza o to, że młodzież ror syjska w wieku 19 lat nie jest dość dojrzałą do. trudów .wojennych.
Liczba stanowi w Rosji wszyst ko. Liczbą zamierzał car Mikołaj znieść Niemców w .wojnie śwfato wej, liczbą' operowa? Trocki prze ciw polsce w latach 1919—20' i liczbą będą operować dowódcy so wieccy w przyszłej wojnie z Nfem cami i z Japonją,
Kto ma tyje ludzi, jak Rosja, mniej.ceni życie żołnierza i jego zdrowie; •
"Mieczyki Hallerowski'' na programie^ B^odhtwd cze Umizgi Dyktatorów. Nowi Aljand. — Nowe Po^ tyczne Zmiany w Polsce- — aiamienny List o ZjednoSI ' nia. — Trocki na Widowni. — Litwini Zanikają, j
m m
Brak Tolerancji.
"Przed dwoma tygodniami w Sowieckiej Rosji, zaszły mydarzenia, które mrożą krew w żyłach, a zarazem odsuwają na dinigi plan, wszelką sympatję i tak dla czoło^ 'wych ludzi, jak też i dla samej partji rządzącej proletariackim krajem.
Szesnastu działaczy komunistycznej) lewicy, /oskarżeni! o spisek przeciw dyktatorowi rosyjskiemu; Stalinowi, 2a jego prawe odchylanie się od zasad Marksizmu, zosta -3o rozstrzelanych, wyrokiem najwyższego Sowieckiego sądu. Za to jedynie, że mieli inne pojęcie na całokształt 'spra\\'y w budowie państwa Sowieckiego. Że byli wierni Xeninowskim zasadom i właściwej komunistycznej teo-Tji, za którą przelano tyle krwi i odebrano życi:; w październikowej rewolucji 1917 roku-
•Całą ich winą było to, że stali w opozycji do obecnego Teżimu Stalina.
Opozycja komunistyczna zarzuca Stalinowi, aby zapewnić sobie dalsze panowanie Rosją, idzie po linji żądań militai-ystów i biurokracji Sowieckiej. Zaniedbując całkowicie robotnika i chłopa. Tym sposobem zaprzepaszcza wszystkie zdobycze, osiągnięte w rewolucji w roku 1917. Znosi linję bojową staiych bolszeYfików.
Tak twiei-dzi komunistyczna lewica, te same fakty po; twierdza jeden z najwybitniejszych twórców Sowieckiej Hosji, Trocki Wszelka opozycja lewa, nazywa się dziś ^ Rosji kontrewolucją, której nadaje się zastraszające
piętno "faszyzmu", dla odwi-ócenia uwagi, nie oriętuia-cych się mas robotniczych- ,
Nie jesteśmy pismem partyjnem, ani organem kla-sowem. Nie chcemy wchodzić w żadne zawiłe dyskusje i wydawać o nich nasz sąd. Pisząc o tern, czynimy to z obo wiązku dziennikarskiego.
Hołdując najwyższej tolerancji, zmuszeni jesteśmy po .wiedzieć, ze nife solidaryzujemy się z podobnemi objawa mi prześladowania, gdzie wchodzi w grę ucisk i przemoc silnego nad słabym. Wszelkie mordy i zabójstwa poszczę golnych jednostek; przez państwo na pohtycznych prze-ciwikach swoich, '
Nie ulega kwestji, czjr one pochodzą z lewa; ezy^ z pra wa, nie zmienia to natui-y rzeczy. Czy ucisk i prześladowania takie dzieją się w Meksyku, w Niemczech>we Wło szech, w Ros;p, czy tez-w samej Polsce-
Ból i cierpienia ludzi, bez różnicy poglądów, są temi
przez nas tolerowane. Szczególcie na odróżnienie zasługują tu zabójstwa u ludzi" którzy kierują się prześtarza łą, żydowską, biblijną tewją — ząb za zab, oko za oko.
ĄludźiTii, którzy głoszą ewangieliczne teorj& o brater
szych ideałów ludzkości, 2 zimną krwią skazują na śmierć swoich najlepszych towarzyszy, za to jedynie, źe mają inne poglądy na świat i życie. Szczególnie dziś, kie dy na wszystkie strony szafuje się hasłami"jednolitego frontu ludowego". A własnych mlecznych braci, top! sic' w kałużach krwi i mordu. Za to jedynie, że posiadają odmienne zdania o budowie państwa proletariackiego-
^ To jest dyktatura!
— A czy dyktatura pochodzi z prawa, czy; z lewa, a na ród pozbawiony głosu w państwie, tam zawsze takie rze czybędą się działy.
My, robociarze Polacy, dążący do jaknajwiększego ludo włastwa w Polsce, żyjący w: demokratycznem państwie w Kanadzie, organizujący się pod sztandarem, na któi-ym widnieje -Braterstwo, Tolerancja i Oświata", nigdy nie możemy pogodzić się z myślą i teorją;; gdzie wchodzi w^grę;dzika.jiła, przemoc i wszelkie zabójstwa, Oi*az dyktatura jednostki nad całem narodem.
Uważamy, iż stracenie tych szesnastu lewych komuni stów w Rosji, nie będzie spokojem państwa i końcem spi sków przeciw dziesiejszej Sowieckiej-Rosji. Każdy ucisk rodzi bunt, a krew^ rodzi krew. Za jednem spiskiem pójdą drugie. Myśli i dążenia do wohiości nie można wstrzy mać. Wszyscy chcą dziś zmiany, bez względu — co te zmiany mogą przynieść-
Czas najbliższy nam to wykaże.
-lEKTóRZY, KANADYJSKO! Dolscy narodowi- wodzowie, szczycą się bardzo tsąn, że posiadają ordery w posteci 'mieczów hallerowskich", czyhjekjcn^ w Polsce nazywają ' Mieczyki Cłirobrego". Które wydawane są przez kapitułę Narodowej Demo-kracji, dla zasłużonych tych, którzy pracą i groszem s^oim przyczynili się do tworzenia błęWtnej annji Hallera, podczas ostatniej
wojny światowej.
# ♦ * ♦ *
Kandydat taki, chcący posiadać order zasługi Hallerowskiej, płaci zwykle pięć bitych dc-arkflw, za pasowanie go na kawalera Mieczów Chrobrego". Pieniądz ten, 1-dzie w połowie na propagandę par tyjną, resztę przeznaczony Jest na pomoc biednym lub ka ekom, weteranom z armji gen. Hallera. » ♦ ♦ * ♦ Lecz bajka z tem, gdzie ten pieniądz idzie Dość, źe idzie, 1 me pleśnieje. Chodzi nam tylko o W kazanie^ że nasi kanadyjscy kawa lerowie '^Mieczów Hallerowskich^, byliby w Polsce całkiem nielagal-jii i podpadali pod karę .sądową, jako buntownicy.
"Robotnik" warszawski,^ zamie: szcza poniższą wiadomość, jako fakt autentyczny. '
"W ostatnich czasach organy; 'policyjne odbierały członkom-Stronnictwa Narodowego noszone przez nich "mieczyki Chrobrego , skierowując snrawę do starostw. Starostwa nakładały kary, od kfó rych ukarani wnosili odwołania do sądów. Odbyła się w sądzie 0-kręg&wym Odwoławczym. w -Warszawie pierwsza tego rodzaju roz prawa, pod przewodnictwjęm sędziego Semadeniego. Obronę wno sił adw. prof GTaser. Sąd zmniejr szvł wymiar kary do połowy. PjPj« Glaser, zapowiedział kaucję od te go wyroku." . .. „.
I poco to było płacić "piątkę?^
ZCDZIE" TAM, gdzie są dyk tatorzy, spotykamy się z objawami takiego bałwochwalstwa, takiego płaszczenia się wobec dyktatora f takiego wobec •niego służarstwa,źe chwilami wydaje się, iż cofnęliśmy się o 19 stu ■leci wstecz, db owych pogańskicn .czasów, kiedy to oddawano czesc boska .cesarzom" rzymskim ly berjiiszom, Fercnora, Kaligulom 'itp;
*****
Góż bowiem innego dzieje się dzrś. w takich np, Niemczech? Po mifamy już to, że tak,..jak u nas na wsi, ludziewftają.się. 1 Zegna^ ■ją słowami "Niech będzie pochwa lonj^y tak w Niemczch / wszystko •sie zaczyna i kończy słowami "heil .HilTęr", czyli bądź pochwalony Hitlerze!
: Jeszcze tego był'o za mało. Oto, •iak donoszą pisma niemieckie. :— w jednym z naukowycTi zaWadów w . Niemczech, wprowadzono: zwy^ czaj, że uczniowie przed jedze-nfem i po jedzeniu odmawiają 10-dzaj modlitwy do Hitlera. ■-
■ ■.»;*- :)e'.*.
W te słowa :•
"WodzUv nasz wodzu, któryś został nam dany od Boga, 0-\chrania3 nas aż do końca nar szych dni. Wybawiłeś Niemcy z najgorszej nędzy i tobie zawdzięczamy nasz chleb .po> AYSzedni; Bądź nam ku pomocy i nie opuszczaj nas nigdy, o Wod^, światłości nasza i wiaro nasza".
Modlitwa po jedzeniu "brzmi: "Wodiru nasz dziękujemy .ci
• :, za. ten posiłek, tobie, opiekunie: młodzieży i pocieszycielu starców. -Bądź bezpieczny-''
♦ *■***
Ale cóż sie dziwić?.W szkołacn włoskich, w .Tunisie, kazano odma wiać dzieciom dla uczczenia dykta tora Mussoliniego, noszącego ty^ tuł.-"Duce", następującą modUtwę "Wierzę we wszechmocnego . Duce, (Mussoliniego), i Hr de zusa Chrystusa, jego jedynego opiekuna".
"Nasz Zbawiciel- Mussolini, został poczęty przez zacna na uczycielkę i pracowitego'ko-wala"._ Był dzielnjTn żołnie-, rzem i miał: wrogów Zstąpił do Rzymu trzeciego dnia, oa-budował państwo, ujał władzę" itd. ' —
, więc, Mussolini zaawans6\łrał na wszechmocnego", na ^zbawiciela 1 postawiony został przeu Jezusem Chrystusem .fo^t^K- ^L"^,ilczość i płaszczenie s ę wobec dyktatorów, przemienia IŁZ ^^'^^ pogańskie bałwo-™™ 1 nabiera cech jakiegoś chorobliwego obłędu
Dyktatury są bardzo niezdrowym objawem i zarazem n?ebezp^ cznem, gdyz prowadzą do warjSc-
r ONDYŃSKI "Daily Erpress" organ lorda Beaverbrooka. m
\jry w ostatnim czasie prowadl zaciekłą kwnpanję za wyco3 niem się W. Brytanji ze wszyS kich spraw kontynentu euronel skiego, alannuje swoich czyH ków wiadomością, jakoby AmhI uczyniła poważny krok ku odbudl wie przedwojennego trójprżynuJ rza, czyli t, zw. "entente cordialeł do którego — jak wiadomo wchj dziłyby Francja, Rosja i Anglja.]
Wiadomość ta łączy się z pogJ skarni^ które pojawiły się w GeM wie, iż pomiędzy. Edenem; Lit^ wem i głównym delegatem Turćffl Rusahti Arasem, doszło do porozd mienia w sprawie cieśnin. j Osiągnięcie porozumienia wspri wie cieśnin miało przyspieszyć ról wiązanie tego kornpleksu, spraJ związanych z zagadnieniem ćleśl nin i nie jest rzeczą wyłączoid że konferencja w Montreux w d| gu tygodnia zakończy swe prace 1 zgodzie z Włochami lub bez Icl zgody.
» « « * •
Jeżeli miałoby to być prawiiaj to widzimy z tego, że na wypad-przyszłej wojny jakaby wynikła 1 przyszłością skład państw aljanł skich będzie taki sam, jak i w nbią głą wojnę.
ARSZAWSKI dziennik A. B Ci donosi na temat różnycli zmian politycznych w polsce, jakie miały nastąpić t końcem sierpnia. Czytamy tam mii dzyinn emi: ,
"Prace pułkownika = Eoca, okoli stworzenia nowego obozu prona dowego sa j''uź podobno na ukończi niu, -Według informacji agencj "Echo", ma to być obóz, wyzna-cy zasady solidaryzmu; społeczne go, czyli bardzo zbliżony do dan nego BBWR, a nie obozem o wyra nem i jednokierunkowem obllczi społecznem..
"Z temi przygotowaniami, wią zać nareży ostatni* nagły powró ministra Poniatowskiego z nrlopi Ma ón Byc najpoważniejszym Łai dydatpm na stanowisko przyszli go premjera. Do przyszłego rzadi miałby■ — według tych poglosci; -— wejś'ć' jeden przedstawiciel no wej partji wieiskiej,: której pro gram i organizację też się obecnii przygotowuje,
• « * * *
Miesiąc sierpień zeszedł i nii się nie zmieniło na "zacbodnin froncie". W kołach, zbliżonych d( obecnego rządu, niezbicie. doTO dzą, iż po. powrocie z Francji gen Rvdza - śmigłego, nastąpią-, głębo kie zmiany, jak w układzie teraz niejszego rządu, tak i w między narodowej polityce. Polski.
PEWIEN OBYWATEL A." P.; Edmonton, Alta., pisze do zna nego dziennikarza C. Łuhsz-I kiewicza, piszącego na ła-l mach "A, Echa", cos. nie coś o Id nadyjskiem "Zrzeszeniu" między| inTTemi pisze tak:-.
"Tyle Pan pisze o Światol wym Związku Polaków, że poB winien Pan wiedzieć, jak prffl ca tego Zwiąku wygląda n . praktyce. Oto: sekretarz; M noczenia Zrzeszeń Polskicli| rozesłał do. poszczególnycll oddziałów nakaz, aby sto^m nie do życzenia Światowego! .Związku, zakupić nabożeństl • two żałobne za Marszałka Pi| sudskiego i żeby zarząd tom ; .rzystwa stawił się na nie.^ ■ komplecie.
"Uznaję solidarność, ale ni ; to nabożeństwo nie poszedj łem, bo wiem, że On, (Piłsndi ; ski, przy. Red.) w to nie wie|
rzył".
■ .♦ ■»..» •
. Z po-wj-ższej wiadomości, doTrial dujemy się; że pan sekretarz "ZjJ dnoczenia Zrzeszeń Polskich^ Kanadzie, nie tylko jest "inspek| torem szkół", sekretarzem, ale. | zarazem kościelnym kontrolerep| dusz,; członków powyższego zesp(| łu. I ■ Panu J, Sikorze, pogratulować^
NORWEGSKI SOCJALISTYGZI ny dziennik "Kristionsand' Pl sze: — "Trocki, przebywającJ w Norweg ji, z oburzeniem m przeczą oskorżeniom moskiewsKiffl| wedle których miałby podsycac ipisjci ferorystyczne, ■ skieror przeciwko ZSSR , .
ów dziennik otrzymał oswiad-! czenie Trockiego, głoszące miwł innemi, iż istnienie w ZSSR. •kiej ilości ludzie usposobionych H pozycyjnie wobec rządu 'jestiDari dzo możliwe, lecz jeśli chodzi .0 i niegov to nie ma oń żadnej,^?cnip|
Dokończenie ze Stronicy 4-tej.
olano dalej: nit rzkrwi i kości raojej najwięks: Bpobie szaref teza składan ) nieśni, palone rskiej .ofiarnoś(
PAMICTAJCIE O JUBILEUSZOWEM WYDANIU "ZWIĄZKOWCA"
' u-t fit
i 11 z