r a j^asMsr płe-
stała Kłzagrana Pol ynrós^ $23-75. Mu-J choć nuda gaist-lauje si§ w naszej ł fitara się jak tyl-poparde i podnie-S2caebeł naszej Gr.
leksza część człon-do pracy, przeto ylko dó 3-ciej po szysor spokojnie i srera żegnając się Jocs^yriek dto swych
a "Związkowca są
$2.00
..«^..„............... 2.00
1.00 1.00 1.00 . 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00
.................. 1.00
.......1-00
...................... 1.00
.•-.................... 1.00
................... 1.00
..........................I.OO
......................... 1.00
;........................ 1.00
......................... 1.00
........................ .50
......................... .50
.....................- .50
.................... .60
...1....^............... ,50
......................... .50
......................... .50
......................... .25
......................25
irodawcom którzy wspólnego popar-2go "Związkowca" P, w K. składa j podziękowanie. ;a zarząd Gr. 13 S. Marcowski
OWANIE.
f. Catharines Ont.
nego i pracowite-r 3-ciej ob. Stefa-zostć^ urządzona sra w jego rezyden (rigłiton ulica, na jrupy 3-ciei., 3-ciej składa ob. skiemu serdeczne to następny?
Bociana
sarazem sekretarz ^ic3ĘJ JC. w K ć gdyż do 1 bodan, przyno ęgiego synka. Tak i synek czują się
ja 3-da Z, P. w K izkowca", składa serdeczne życze-
Crfonek
}MIENIE
Jdonków Polskiej owej w Toronto,^ irdzo ważne nad-enie, w niedziele ia 28-go listopada 62 Claremont St.
być obecny rów-my całą Polonje.
sprawy wielkiej
Djrrekcja
NcT7 Toronto.
tłopski powieśdo-Ewzył że, w naro-ińelM odsetek lu-% "dwe dusze" ana, niewolnicza ' druga śmiała lina i prawdę mi-i naszego Bojki, ić do naszydi nie-
na New Toronto, się 14-go bjn. na m w naszej Gni-zasu na rozwinię-
niektórzy nasze temi groźł)ami do śgo prezesa głosu conp całe po po-
. 21 listoiwida na
temat Związek a ■wojownicy" z za e pokazał, im daliśde niezłej "intelegiencji" ©. Tdiórze jesteś a!
mi Gr. 7-mcj
. wybót kalenda-raz pbr&ety jak: ^^s^Bydza, pol-imqrcli J25c sztu-
: Candy Storę, smp-^e dastka. i Przekąski.
il Teatru)
iiii»Hf!'iiiifn!iii';'ii;:';iu
Nasze skronrme wzmianM poniiesz czone w ostatnich dwuch numerach "Związkowca", o upadku lokalu "Klubu Polskie-" przy Ade-laide St.iZrob3y trochę wrażenia w polonji tir Toronto. ; Języki zaczynają się trochę rozwiązywać; ludzie stają się więcy prawdo mówni i dobro duszni. W krotce dojdziemy do właśdwej spra wy, kto. był właśdwą przyczyną upadku tego lokalu? Gdyż wszyst-
wartośd budowli i czynszu, war-tość tego budynku była wygórowa-na. Zrozumiał to sam inicjator tego Towarzystwa p. Habaański. i za-czął wzywać doktorów na poiade.
Cbodaż my, Weterani byliśmy mocno przekonani, że cała sprawa żle się skończy— powiada ob. X.
Niechdeliśmy ani centa drfożyć, to samo zrobił i duży ogół Polaków, żadne wiece i przelewanie z próżnego .w puste nic nie pomo^. Klub zlikwidowano, biidynek za-
kich. bez imiennie nie można winić ani oskarżać. Każda sprawa ma swój wątek i przyczynę.
W ubiegłem tygodniu, zjawił się w naszej redakcji, były cdonek Klubu od pierwszych początków, założenia, a zarazem, poważny członek. Domu Polskiego na Claremont Str.,
mmmm Bla Być ^aral®. 'sa£li''pnseeiT*lro aaSy^c^y^ti-m -w©
ssany Spisk®
^IU0SĘ:WA. ~    zwiijzkw z p©. p^ycji był pr»£z ^lussolinie-
?l^r^  '^'''^^ MakgjTOs/śo ŁktEętnie masŁowan?. Teraz sy-j Litwmpwa, komisarze spraw zagra- tua^Ja gnmtov.'nie się zraiemla. mcznydi z konferencji w BruSseli,{  rTiateiność ontyfaszytoiTska xvp.
ro^sdy się po Moskwie pogłoski o;V;io:?edi tak się bstatn.o rowi.u** \%Tfctyciu zamadm na dyktatora i uwydatnUa, że Mussołini nie może
3«ż dJużej ukrywać tego falitu piz^ ttp!nją zagrató    Widł w caęSd dać
Hektar■; Jtówm-sf^-. ZM- '^^&imi^
Placówki Weteranów, nueszczącej się w tym lokalu, do ostatniej chwil? znający różne tajemnice prowadzenia tego gospodarstwa, człowiek za-shigujący na wiarę, Ob. X, którego nazwiska narazie nie wydajemy dla pewnych względów, do czasu dalszego wyjaśnienia, opowiedział nam poniższą liistoryjke, która doprowadziła do-ł^adku placówkę polską w Toronto.
Co czytałem w ostatnich dwuch numerach "Związkowca", o zlikwidowaniu lokalu "Polskiego Klubu", jest tam dużo prawdy, które potrzebują większego wyświatlenia dla o-gółu — powiada ob. X. Dlatego przy-szłem dziś do panów, prosząc o podanie właściwych przyczyn, Niech-
spi^ężenia przez ujęde dwó^ szpiegów niemieckich, Silberhorna
bnoa Katohd. Hada -ukacyjn. | l^elS ^ me pozostawało nam nic więcy. jak wiedciej dyplomacji bTl zabrać manatk, i szukać  nowego szewików" ma być zamieszanyd. do miejsca. Choaaż większość Weter.-! spisku. W tym Litwinow^by^ « ,, Ponieść się do mocno skompromitowany.
Litwinow wraz z PotemMnemi szefem wydziahi personahiego ko^
gdyż uważaliśmy Związek Polaków
w Kanadzie, a szczegótoie Grupę misariatu spraw zagranicznydi. uda 1-sza za najbliższydi sobie. Jakieś j U się w październiku do Bruksdi tajne konszachty nie dopuściły do^na konferencję w sprawie wojny tego. Nie wiadomo jakim sposobem j chińsko-japońskięj. Natydmiiast pi zaczęto w bijać w głowę naszem idi odjeździe, agend GJPU tajnej ^onkam. ambicje, aby nie iść do policji politycznej, ^jawili się w ko-Związkowego domu, i prowadzić misariacie sam lokal na siebie. Chodaż wie-
Tajna policja sowiecka nusto wpaść na trop groźnego dla Stalina wyn« w proeesadi, anizsK pozwoKĆ,
l&y prawda o życiu i czy^ dzienwa Mods wys^ Idrawfólci na świalBo dzienne. fWjoosl nastrojów anłyfassystów* ;&Mch powstaje w ścisitym zwj^ z icataśtrofą gospodarzą i miemniem ^i^Mlbch^ do wojny łiiszpańskiej. iiijf^ktatura i&szyst^        jest dla |cszystkidi nas nie doniesienia, i^eczywistość wiedzy, woli i przygotowań wojennydi nie mogą osłonić butne  słowa Mussoliniegd Wrzód faszj^wski wzbiera ODraz fcardziej. Prędziej czy Jtóżniej musi pęknąć, i
spraw
dzieliśmy zgóry że nie podołamy z ków.
zagranicznych ł przystąpili do badania jego tajnl^
.  , ® *^ diotobę txaśxia w tyca
Emawe ^ajlds w J-lgesla- dni^a* .csteKrnstoletlUń dEiewczyjsa. >_5 _^ a\tŁ^^x>^^ •   '     r Pópsssdtiia smarlo nó tą epidsmiV.
TO t7
XT awiąakia z ssłi5cKsn:di w nUejsco-tstócł Kovi Grędac    okręgu Vim»
Według Immunihatu, S|jepa& Yra czics, toMs 2 misJs«>woćdl Novi Grodac sawiadomił podprsfektui^ ITłrowca Se ssmlerza zwołać zgrow m&dzsnie cźtoińSs&xf b. Eroackiej Par
zbraku organizacyjnie wyrobionych ludzi do prowadzenia tak dużegp przedsięwzięcia. Zaraz w Mika miesięcy potem, przekonano się, że zrobiono wielkie głupstwo, lecz było już za późno cofać się, gdyż porobiono duże w kłady w odmówienie lokalu, znaleźli się zaraz nowi "doktorzy", którzy wszystko malowali
ce tu, gt^o^ownie oskarżać ludzi, w złotych kolorach, obiecywano do-chce tylko podać fakty i ludzi któ-' te groszki, przy rzeczenia pomocy z
rzy byli głównemi przyczynami u-padku tej placówki. A Polacy i Polki w Toronto, niech będą beztronne-mi sędziami, aby na następny raz wiedzieli jak postąpić w takich razach.
Starszem osadnikom polskim, wia domem jest, jakie pobudki złożyły się na założenie tego Klubu — mówi ob. X? Nie jest to żadną tajemnicą, że zachciało się p. Habasińskiemu, kpntraktoro\d przy robotach ziem--nych w mieście, posiadać swój Klub, V/ którym poza robotami które pro-v/adził, mieć wpływ i znaczenie w Polonji miejscowej.
To też wszyscy który pracowali u niego, lub chcieli prace dostać, zmuszeni byli do tej organizacji należeć i kupować akcje. Główna gospodarka tej organizacji,  pozostała w rękach p. Habasińskiego i jego zaufanych. Jak chdeli tak rządzili finansami, członkowie bali się zabierać głos, gdyż mógł prace utracić. Sprawozdania finansowe odbywały się ustnie, żadne dalsze książkowa-nienie były prowadzone. Pan H. kupił liipoteke drugą, prz3rtem miał dużą ilość akcji, uważał się więcy za właściciela tego budynku, jak sami akcjonarjusze.
Jeżeli ktoś coś w tedy z członków powiedział, łub podał nowszą i lepszą myśl, na korzyść organizacji taki był zaraz prześladowany w tej organizacji przez zauszników i z pra cy zaraz został ws^rzacony. Taka to trwała gospodarka, przez lat kilka, aż się ucho oberwało. Miasto odebrało p- Habańskiemu roboty — ludzie pozostali bez pracy, wszelka nadzieja znikła na 'Tjosowanie", nai^yw do Klubu cdonkćw i finansów się zmmejszył, or/yszła pszy-•^ra rzeczywistość i kryzys powszcch
konsulatu, za cene utrzymania się zdała od Związkowej sali.
Chociaż i tą rażą, w łonie organizacji Weteranów jak i Kasy Chorych sympatje ciążyły ku Związkowi. Były cc prawda jednostki żle
Na podstawie zdobytych obdąża-jących dowodów, odwołani zostali do Moskwy ambasadorzy z Polski,^ Turcji i Niemiec, następnie z Litwy i Estonii, Ostatni, A. M. Usti-now, gdy wrócił z Tallina do Moś^ kwy, zmarł nagle. Podobno popdt* nil samobójstwo, gdy mii^ być indagowany przez agentów G.P.U.
O wiele wcześniej, jak wiadomo, do szerokiego spisku przedw reżimowi Stalina była zamieszana Aleksandra Kołłątajowa, ambasadorM przy rządzie-norweskim w Osia Gdy wróciła we wrześniu do Moskwy, groził jej areszt. Uratowała ją jednakże osobista interwencja ko
Helena Nowakowska Sla-ad-k 11,501^ Bto^w Na Momaiis
ten, przypada na chwile kiedy Gru pa 9-ta, wyciągnięta z Domu Polskiego przez swoich liderów szukała dla siebie miejsca. Zrobiono nam propozycje, %vynajęcia sali w naszem Klubie dla Grupy 9-^ej!
Większość była z przeciwna, gdyż znaliśmy tych kilku krzykaczy z poprzedniego razu, że długo znimi nie pociągniemy. Umieli się tak w kraść w zaufanie nasze, tak zaczęli urabiać i nastawiać  opinje naszą
usposobione i nastawione do Gru-^ mjsarza Litwinowa. Obecnie przeje-py 1-szej, ale większość, zawsze ży-|te dokumenty u szpiegów w I^nui-czHwie odnosiła się do tej organi-1 gradzie mają obdążać ją i Litwirio-zacji — utrzymuje ob. X. Moment ^fJ^
W związku z nową czystką mają, być taiŁŻe aresztowani: Mila^ śtiński, podkomisarz sprawćsdliw^ ci, Ę. A. Asmus, poseł przy rządzłfe finlandzkim M. Stark, posdt przy rządzie irańskim (perskim — Wiktor Podolski poseł przy rządzie litewskim, S. l. Brodowski, poseł przy rządzie łotewskim, oraz K K. Jureniew ambasador przy rządzie niemieckim),
Sleznania aresztowanych szpiegów w Leningradzie miały także zamieszać do spisku Rudolfa Som-nera niemieddego konsula generalnego w tym mieśde. Na liśde spiskowców ma także znajdowrać się więrej wyższych i niższych urzędników sowieckich w służbie dyplon:a-
Zaczęto w tedy myśleć inaczej. Znaleźli się zaraz tacy, co obliczyli że prowadzenie tego lolcalu przez kilka lat kosztowało $25,000 Że przez okres tego czasu wyciągnięto z łudzi, pod różnemi pozorami do $50,-000, z których śł&du nie pozostało. Dowiedziano się że wartość tej budoli wynosi $18,000, z której to sumy zaledwie mała cząstka zostają spłacona, Pizeróbka tego budynku kosztowało tyle, że o mały włos, można byłol>y postawić nowy bu-dj-nek.
Co najważniejsze, miekonano, się, że w dalszem dągumie będzie moź na prowadzić tej organizacji i tego lokalu, gdyż pustki w liasie, słat>e poparde od ogóhj i Idllninastu człon ków którzy się jeszcze pozostali, nie da możnośd na prowadzenie tego przcsięwzłęda.  Wobec spadku
przeciw całemu Związkowi, że organizacja ta, większośdą pejczy się z nimi, przejdzie do naszego lokalu i t. d. Z drugiej strony, ci sami nie^ dorośli  prowadyrzy,  fałszywi do gruntu jak Nędza,  Porębski Piekarz i wielu innych, różnemi sposobami, brudzili między Weteranami i Kasa Chorych, w celu rozbida jed ności tych dwuch Towarzystw, i o-panowania całem   lokalem na korzyść Grupy 9-tej, chociaż żaden z członków  roza  tymi kręciarzami nic nie wiedziaŁ Nas kilkunastu o tem wiedziało. Stale coś urządzali, pieniędzy mieli, dosyć, czynszu nie chdeli pfecić, żeby nie nasze członkowie i znajomi, nikt by ich nie popierał, nikt ich tu nie lubiał, za ich krętadcie rolwte. W końcu zauważyli, że poznaliśmy '-.g na tej nic godziwej robocie, że wszj'stko wyjdzie na wierzch, postanowili dcha czem opuścić nasz lokal, i nas pozostawić na koszu. Szpiegowaliśmy ich ruchy, pewnego  razu, chdeli wykraść swoje rzeczy z lokalu, i nie I^dć zaległego czynszu.  O ^mały włos, nie przyszło do czjmnej in-terwęcji pomiędzy ob.  Granatem i Porębskim, rzeczy nie pozwolono zabrać, Z tego 'i^^!^'odu powstały w organizacjach tarcia a nie porozumienia, żyde osłabło, scenę i teatr zaniedbano. Nie było szczego płacić czynszu, jednako tych killcu "dzie-wiądkarzy"  pieniądze mieli z pik-nilców. starczyło to im na spłacanie instrumentów dla orkiestry, na o-płacanie drogich płaszczy dla orkiestry, które szył Piekarz i dobrze na nich zarobił.
Wobec takich warunków, nie moż na było płacić czynszu, gdzie mieśd się lulka organizacji, i każda z nich ciągnie w swoją stronę. W końcu przez szczude organizacji przedw
MILWAUKEE, Wis., Ił-go listopada. — Została tu skaznno na 4 do 8 lat domu popra\!!V przsmtojna, 24-letnia Helena Nowakowska, która została oskarżoną o przeniewier-stwt) $11,500 z pieniędzy firmy, w której sprawowała urząd Icasjerld. ;i W procesie dziewc:qmy ujawnione zostały szczegóły zdumiewającej trójkątnej miłości.
Afera rozpoczęła się, gdy Helena była kasjerką w departamentowym dtładzie w Milwaukee, gdzie zarząd cą był Julius Herzberg, liczący lat 49, jak zeznała dziewczyna przed sędzią Maxem W. Nohl. Helena zakochała się w więcej niż dwa razy od niej starszym Herzberbu a on został \vydalony z pracy, jdy jego żona zaczęła mu wyrządzać awantu^
**i*l3nowalłśmy wspóną udecżkę, lecz on powiedział, że będzie musiał dać;żonie $4,000 odczepnego" — opowiadała w sądzie Nowakowska, "Za
ta ChbitsMeJ. Bc^piefelst sabronii zwt^teunia te^o zgromcdzcóia V/bx&v/ zakazowi, prsyjadele Vraczicza m. czele z Mes5arovem, posłem se stron nictwa dr. Maczka, nie zrezygnowali z odbycia zgromadzenia, na które zaprosili przz swydi mężów aaufa-nia kilkaset wSoŚdan, z których niektórzy byli uzbrojeni w rewolwery lub ^msiOfy, TTyrłany przez podpis-fekia dowódca patrolu żnndarmerji zawiedomił zeli^sonydi o eolmzie od byda zgromadzenia i T/ezwał ich do rozejćdo ńę vr imieniu prawa. W odpowiedz na to po:^ Hets^ucoy dobył rewolweru i po cddonin killtu strzałów w kierunku patrolu żandarmerii, xTezuQi uczestników zebra nia do zaatakov/ania Ich krzycząc: 'Ja tu jestem prawem". Napastnicy na rozkaz Messarova oddali do żandarmów, czares strzałów rewolwerowych,
Żandarmi dali salwę skutkiem czego trzy osoby zostały zabite, a osiem, nuędzy nimi poseł Messarov, jest rannych. Następnie zostali żandarmi przez uzbrojonydi ludzi wy-pard na krańce miejscowości, gdzie dopiero udało się im rozproszyć atakujący ich tłum,
Z dotychczasowych dochodzeń wy nika. iż rannych zostało osiem osób.
J«ś ^]^TmsS& w 'fsm^ Jej trwaai chorowao około pięćdziesiąt osóbl
Ottops, Onfc, SSa Sfcot7an St Wiaalpcgr, Hanu* łS9 RogSyn M MomtesJ, Qiso^ S4J0 Stemisy
Łe!£Qj?2 ©ropy 2. P. w K-l |228 Emo Ato.   m IgOSf
Stel mam: BL. 2m, Sea. m
Amoitkt, PROKUItATOR l NOTABmJSZ PUBLICZNY
i:
pyt&ł mnie, czy ja uczyniłabym cokolwiek dla niego, a ja odpowiedziałam, że może wystawić moją miłość na każdą próbę. On wtenczas pokazał mi w jaki sposób mogę sfałszować kwitki depozytowe w czasie tr^dniowej wyprzedaży",
Nowakowska opowiedziała dalej^ £e we wskazany jej przez Herzberga sposób zdobyła 11J500 i że udecz-ka jej z Herzbergiem została wykonaną, jak została uplanowaną, — z
tviTł wyjątkiem, że żona Herzl)erga ty /".e: na stanowiska h w lui-.yth udała się razem z nimi na tę eskapa
hj:.:ach.
J'.'?li Litwinow, pr?e".vdżając w i
de.
rŻ pijeniędzmi jakie posiadali, roz-drodze do Ropi: przez Warszawę. ooc^C" łańcuch sklepów departamen \v3-glądał zmartwiony ' przygnębio- towydi w Texa8, lecz po pewnym ny. to najprawdopodfinn-t-j pr/cczu- zbankrutowali. Herzberg od-
wał to, co go czeka w Moskwie.
siaduje obecnie rok w więzieniu federalnym za ultryde zasobów w procedurze bankrupcyjnej. Helena
Faszyzm podzielił świat na dwa obozy, gotowe wzajemnie się wymor dować.
Takie dwa obozy widzieliśmy — przed wojną światową. Po jednej strome Francja, Angija i Rosja, a po drugiej Niemcy, Austija i Wlo-^y, które w pierwszym rolni wojny zdradziła swych sprzymierzeńców.
Ta równowaga została wkrótce zachwiana 1 nad Światem zaszalała straszliwa tnirza, która starła z ziemi trzy najpotężniejsze monarchje reakcyjne.
Cesarskie Niemcy stały sfc republiką. Austtja zawaliła sńę jak &omsk z kait. Carska Rosja padła pod obuchem rewolucji i na jej grozach powstała Rosja Sowiecka.
Ta nowa Rosja, która jest nadzieją proletariatu c£^go ćwiafa, jest solą w oku międzynarodowego £a-
a
Western cssjatotui,
<^jS«3b® tSłSSSfiP
aiuro tAts&ti 0I9 <ia Polskiej   Esięfssami Łisdowcj
6S3 ąWEN CT. W. TORONTO
OMpso mteSna    Ceny alcifa
mi
ISUa
'U
m iSB. gC3<S
ypf foMś iMsp
Nastroje    Anty-faSZystoW - m była sprowadzoną przez władze V?»*^''
skie We Włoszecli
^ih-a tygodn. temu prasa cało;*'* świata doniosła o masowych proce-
dó Milwaukee, procesowaną i zasą-(^pą za przeniewicTstwo.
drugiem organizacjom ofiarność u nas całkiem ustala. Przedsięwzięć W Klubie nie popierano. I dziś o-świadczam świadomie, upadek tego lokalu należy zawdzięczać killcu lirę taczom z byłej 9-tej Grupy, którzy nie mogąc rozbić Grupy 1-szej, chcieli rozbić Weteranów, Kase Chorych i t. d
Byli właśnie tymi którzy sparaliżowali całe życie w tym lokalu. Pod hasłem, obrony spraw "Narodu Polskiego". Dla własnych korzyśd i ambicji. My zaś Weterani, nie mamy nic przedw Związkowi i Grupie 1-szej, jesteśmy zawsze jej przy-jad^ami, gdyż cała moc c^onków naszych, są osobistymi kolegami
członków Grupy 1-szej, pochodzimy 2 jednych wiosek i paraf ji, chcemy zgody ze wszystldmi tyllto nie z takimi zarozumialcami jak ci nie do-TOstld. Wywiad nasz był na tem skończony.
Forray Komanalne w Mels-
Obywatele ameiykańscy, mieszka
jacy nad oceanem Spokojnym w pobliżu granicy mdisykańsklej, mają sposobność podziwiania pięknych farm komunalnych,, założonych dekretem prezydenta melcsykańskiego Cardenasa.
Fanny te w liczbie 48, znajdujące się w dolinie Bflie^cali, żywią 5,-C08 rodzin chłopskich, liczących o-gółem 12,49S osób. Rodziny te do niedawno były Iłezrolne i derpiały straszUwę nędzę.
Farmy komunalne powstały z czę cd obszarów, ckoniiskowanydi — rząd mdtsykański wMkiem towarzystwom i trustom rolnym, a xaianowide: The Colorado River Land Co. — 92,025 hdctarów, Com-
Kilka dni temu ^l^pssza pn^mio-, sły wiadomość, że 203tak> utworzone nowe trójpnfymierze, ckładające d$ z Iiitlerowskłdi Mani^ fass^rsio^-fiklch Wlodł i imparialistyczszel i mi litarystyczneS JaponjŁ PlresroŁafEs to jest skierowali przcdwko Mst::^ Sov/isckiGJ.
Z hioto2j| czgsto stwarza caalo-giczne pytuat^e i w tmsih^sss^ Eób je HgwiggMJĄ jest rzexzą pot7-szedmle zisaną. Hle ulega rri^t^km-tci, ź& bttrza f^Ssą lo nowe ts6j^3s^-mierze -rosiiJstó.:■żeby - apftM Bo^ę So^^m&s,'., pnyjmle ;. t^o^ Ońewmiy dki n!ko£^ obrót "'G»m»» na armia i pjolclaaiat ronci-JsM sgo tuje faszy&iox7^Mm napsstnikCTł ior
miiWM mm nmm
JismMuilMedam Obuwie UieHd wybór najżowszego fasonu.
i
, 1
ftania de Temenas Aguas dela Baja Califomia — €82 hkt,, Companla Itanchera — 1.147 hkt, Sindair Banch -~ 133 hkt, Littis HancSi —
. mmm mmsr   ummmm mmmm sm^m.