^miĄZKOWIEĆ^ LISTOPAD.  (ŃOYEMBER) 29 — 1942.
''ZWIĄZEOWIECr
thiblłsbed for EveTv Sunday by Polls& Alliance Press Limited.
OBGfilf ZWIĄZKU POLPKÓW W icflnm>ziE-Wychodzi na każdą niedzielę ood koi.Jrolq Dyrekcr Redaktor L-r, Wiktor Bodikb    fldmlniatrutor K J M
PEENUMFFPTfls
';':-P^rd<iiri'tt-..........
, W: Stanach ZTodnocsoDydl 1 Enropl* Pojódyncty namer .       , ,
700 Oueen Si W. Toronta.-^nt ,
S2.00 SliSO *2:50
Teł msi
120 Lat Temu
29 listopada r. b. mija 112 lat od chwili wybuchu Półstania Listopadowego. ^ t
, W pamiętnym dniu 29 Hsopada, 1830 roku, yaipd Polski postanowił wyzwolić się z pod "opieki"' Cara '^Wszech Rosji" i "Króla" Polski zarazem. ^'^Młodzi Podchorążowie, przepędzili z warszawskie go Belvederu brata carskiego "namiestnika" wielkie go księcia Konstantego -—dając wyraz woli Narodu jszyn.
— Było tak. Od kUku dni u- jomość polskiego ułatwia ca-li<ie jednego ^~v!ielkich miast ]łej załodze porozumietwame w Wielkieje Brytańji zaroiły jsię z Eosianami w Archangiel się od białych czapek maryną sku. Nie było tam nikogo, kta rzy amerykańskich. I od pięk by. znał angielski i jedynie nych orłów amerykańskich vm pomocy opolskiego, jako haftowanych na rękawach. I tako dawano feobie radę, Od-od uśmiechniętych, a starań- tąd p. Paluch postanowił sonie wygolonych twarzy "pie- l>ie, źe "powtórzy" naukę pol chóty morskiej". Gdy przecho skiego i był bardzo ^vdzięczny dziłem przez ulicę, ocierając za' podręcznik nauki naszego się ó gi-upę tych marynarzy, języka, za Sienkiewicza "Og-jeden z nich zawdał po pol- fuem i Mieczem", za historję sku: "Hallo, panie ... Ja też Polski. Był też wdzięczny za jestem Polak*'. I podając mi książki pisane po angielsku o muskularną silną dłoń, przed Polsce: "Niechaj cała załoga stawił się: ^'Paluch jestem, i oficerowie dowiedzą się, z ja Aleksander Paluch. Z New ^^^^^ ^ ^^^J^ ^^si ojcowie Jersey. Pracowałenl w fabry- Pochodzą" — powiedział, ce. A teraz jestem na okręcie amerykańskim w dziale ma-
torja i szpitale <g)isywane by ły w naszych ' czasopismach. Po wojnie pojadę Wara pomóc w pracy".
— Nasi rodacy amerykańscy/ słysząc te opinje przełożonych o Polsce i Polakacłi,— byK dumuni. I słusznie. Każdy Aemrykanin polskiego pocho dzenia ma się czym szczycić, ma się na-<Jo powoływać. I po winien na każdym kroku pod kreśląc swe pochodzenie, aby wskazać swym współrodakom, że "Polak, gdy kocha -— kocłia naprawdę, gdy walczy, — walczy naprawdę, gdy pra cuje— pracuje naprawdę",— że nigdy nie zna zdrady i lęku.
— Jeżeli w Stanach Zjed-
noczopych byli; jeszcze tacy, któr2y o Polsce inówili z prze kąsem -r-T dziś muszą nauczyć A oficerowie amerykan. ] si^ę szacnuku i uznania dla te-
wasi::':
Zjazd Młodzieży Związkowej.
scy z uznaniem, szacunkiem j go kraju. Polskiego do całkowitej i pełnVj wolności — nie zno-'   — Poznałem zaraz jego ko VoMvT&m mówią 0'Polsce. Za    _ . szącej jakiejkolwiek opieki moskiewskiej i'^«-'^^v j^^^o^o ńorinpcyn f«v Pn stępca dowódcy okrętu oświad   , -"r ^^^^^^^ opięcie ame
Rocznica Powstania listopadowego Polaków bardzo drogą, bo przedstawia ważkich etapów walki Narodu.-naszego iośe.
Dzisiaj, kiedy nasza Ojczyzna Polska jęczy pod brutalną przemocą najeźdźcy krzyżackiego — myśli nasze, wolnych Polaków, płyną ku Polsce, ku Jej Sto licy Warszawie, a wola nasza, wola całego Narodu Polskiego niesie i przyniesie Rodakom naszym w Kra ju pdne wyzwolenie!
Tak, jak Podchorążowie i lud warszawski przepędzili najeźdźcę moskiewski er»-o w histoi-yczna noc li-
stopadową ze Stolicy i z Kraju — Żołnierz, Lotnik
syna, syna Czecha i Polki, Ja niny Kocmyrzewslkiej. Był A czwarty —^ też doskonale mówiący po polsku — Iwan Chmuj — syn Polki i Rusina. W Amei-yce mieszkał w Cin-cinnati, Ohiq. :
—■ Trzeba było się rozgadać Dowiedziałem się, że służą na wielkim okręcie wojennym
' rycerskich. Bo Polska pierw-1 "^^^^ścią i respektem. Gdy o-' sza stanęła do walki z przemo^P"^^^^^^^'^ Po^*^^' odezwały cą. Nie szła na żadne układy, Przeraźliwe g^vizdki, a war na/^fóbrszacherek, na obiet-i^^ zaprezentowała broń. Na nice, którychby nie dotrzyma I^^^^P^^ dowódca okrętu powie-ła. A że była-jsłabsza, że nie'^^^^*-
miała dostatecznej ilości bro-
Proszę zapewnić swych
nii że była otoczona i szybko | kolegów w: Wojsku, że wypły podbita — nie jej to wina — niemy do Gdyni. W Ameryce powiedział — ale -wina. całe- wszyscy są już tego pewni!" .
w sohotCj dnia 28 i w niedzielę, dnia 29. listopada r. b. odbędzie się w Brantford Zjazd Delegatóiu Gron Młodzieży Związku. PoUkóio W Kanadzie.
■■ Z jazi! ten nia zadecydoioać zarówno o formach, jak i o treści wac Gron Młodzieży, pńYGrwpach Związku Polar ków w Kanadzie,
Ideą przewodnią tego nasze go Zjazdu Młodzieżowego jest przedewszystkiem praca dte dobra polskości, Kanady, oraz Związku Polaków w Kanw-dzie.
Cele te mówią same za siebie. '■' ; Młodzież  polska-w Kana- ^
się przy Zwią'\ Kanadzie, po-boioiem do:oboioiąz zyTuania tej spuścizny, jaką pozostawiają jej Ojcowie i Matki --utrzymanie ducha polskiego i trądycyj pol sMchna Wychodźtwie, pielęgnowania loszystkiego tego co polskie, oraz wypełniania sivo ich poiuinności obywatelskich wobec przybranej Ojczyzny Kanady. ■ Zjazd obecny wniesie nie-
t
J
•I
Naród Polski nie ustąpił dotąd przed żadnym wrogiem Polski i polskości ^ nie ustąpi i nadal. Wytrwa i przetrwa i zwycięży bestje na-zistowskÓ - faszystów skie
Armja Polska, Lotnictwo Polskie i MaiynarkaWo jenna Rzeczypospolitej, są na swych posterunkach i prowadzą nieubłagany bój o wolność absolutną Poi;
Dla nas Polaków niema bowiem żadnych kompromisów na temat tak waż-*" — jakim jest Dełna nie podległość i niezawisłość Polski.
Polska jutra, o tem my wszyscy Polacy wiedzie-musimy, nie potrzebuje niczyich "opiek" ani "protektoratów". Chcemy być sami! Tó jest naczelne hasło dla nas samych i dla naszych sąsiadów. Kto t^gn naszega hasła niibęd^^ uznawać, zmusimy go do tego, aby taiiaszllapo:-^
nieli języka, jakięgp nauczyli ich rodzice w domu."
— Jakźe tu nie pojechać ? Chciało się zobaczyć okręt i chciało się poznać wielu ;in-
Więc; zabrałem trochę książek polskich i angielskich o Polsce o Wojsku Polskim, o naszych walkach i pojechałem.
towy prosił jrinie, abym mówił "na prawo i na lewb, że polski żołnierz jest u\yażany w Ameryce za symbol patrjo ty i że Polacy ąmeiykańscy nyćh Polaków amerykańskiśSrKciesżą. się taką samą opinią,
1.. Grupy, które wpłaciły w pełni i ponad wyznaczone sumy:
Grupa 1-sza na $1-200		wpłaciła	$1:200.00
Grupa 3-cia ha	150 .	. wpłaciła	391.54
Grupa 4-ta na	250	wpłaciła	263.00
Grupa 8-ma na	150 :	wpłaciła	168.00
Grupa T.-ma na Grupa lI-lŁcii Grupa 13-tĄ itó.	250	wpłaciła	278.00
	250	wpłaciła	259.75
	100	wpłaciła	129.40
Na - okręcie, ;'ńąjwji;rźynialr szym"i zawsze;"gotoW5''ni do•; każdej: ciężkiej;" służby, jest. z reguły maryiiiirsjpolstó l5olowę lub więcej:
chodzenia, To też tu — na o-
S'!!^? kręcie mto p« M '
zwiedziłem, okręt i przekona-' j)^]^^' łern. się po raz nie  wiedzieć " który,.że czy to na lądzie, czy w służbie powietrznej, czy na mórzii
jące z ducha i woli naszego narodu uznał.
Polska nie pragnie niczyjego ---chce;^ kać to, co Jej wrogowie zagrabili w przeszłości.
Niema żadnych dzisiaj kompromisów teiytorjąl-jiych. Niemamy, my Polacy nic nikomu ;do odstąpienia pod względem terytorialnym --^ mamy tylko do dziec wszyscy ci, którzy radzi handlować haszemi po odzyskania tego, co nam w ciągu historji zagrabiono.
O tym naszym stanowisku Polaków',pom^^ wiatami; czy choćby piędMą polskiej Ziemi. -cy^.R^ J^jk okrętowy powiada, że zla
scy stanowią wszędzie wielki, bardzo wielki odsetek żoł-nieray. Choć Polacy amerykańscy stanowią tylko 4 pro cent ogółu ludności, jest ich w wojsku ponad 17 procent Na okręcie, który zwiedziałem, by łp ich- ponad 35 procent! - P. Paluch, starszy nfe(|ia
—- Liekarz okrkętowy
człowiek już pod pięćdziesiąt kę, nigdy nie był w Polsce. —
"Ale po wojnie pojadę. O Wa szej GdjTii, o Warszawie, o 'Katowicach, ó Poznaniu, wielu ludzi słyszało i mówiło. I wielu pojedzie, aby w Polsce pracować, aby tam budować, aby tam handlować. Ja pojar" dę do Polski, aby się wielu rzeczy nauczyć. Bo u Was me dycyna stała Ayysoko, a sana-
Grupa lO-ta na $300 Grupa 16-ta na 200 Grupa 17-ta na 200
wpłaciła wpłaciła wpłaciła
215.00 125.00 102.25
3. Grupy, które wpłaciły mniej niż połowę lub nic jeszcze:
Grupa 2-ga na 600
Grupa 5-ta na 350
Grupa 6-ta ną 200
Grupa 12-ta na 150
Grupa 14-ta na 100
wpaciła wpłaciła wi^ąciła Widąciła
137.45 101.80 61.00 3.00 25.00
4. Grapy nowopowstałe, które dobrowolnie zobowiązały się wpłacić pewne suBiyi :
Grupa IS-ta
Grupa. 19-ta wirtaclła:
wpłaciła
20.00 C25.00
Grapy zalecające wypełnijcie swój obowiązek wobeo własnej prasy!- ■
'IcątpUloie ^- szeregi ^ naszej Młodzieży Zivui^(mej ozy. | wienie i wzwjódiienie żyda organizacyjnego, a co za ten^. idzie zespoli — wierzymy ^ Młodzież Polską w Ontario m razie w Gronach Młodzicy i Polskiej przy Grupach Zwićfi^ kowych.
w czasie siuego Zjazdu UIq . \ dzież Związkowa zamanifcstu je swą łączność duchoiuą z prześladowaną Młodzieżą Pol ską w Kraju swych Ojców w Polsce i złoży hołd Tym, kłó rzy polegli w walce o wolnoie oraz Tym, którzy dalej wakzą w Polsce, wArmji Polskiej i w Armji Kanadyjskiej ze: śmiertelnym wrogiem Polski, Kanady i Tiaszych Aliantów. -
Jesteśmy przeświadczem, że Zjazd   naszej Młodzieży Związkowej w Brantford, sce mentuje ramy orgamzacyjm i porządkowe Gron liPodzieżo Auych przy Grupach Z wiązko wych, a co najważniejsza; u: Zjazd ten da Młodzieży naszej takie idee i wysunie takie cele, które powołanej Centrali Młodzieżowej na tym Zjeździe dadzą możność zrealizowania najważniejszej dla nas Poldków . sprawy — zastąpienia . nas starych w Orgamzaejim *szej z czasem przez naszą Mło dzież.
■ Radźcie loięcMlodzi Przyja ciele z viyślą, aby tvJjn w.Ka nadzie kontynuować dzieło Oj-. ców-S^Matek_ T7ąs~ "ch — «-trzymania Domów, Szkół i Klubów polskich, a w mch i polskości.
WASZ.
jsiedlinydl Zales
Ameryka Wyżywi.
NEW YORK. — Gub'. Her •bert H. Lelmian,. który został zamianow-any dyrektorem Pó' mocy Zagraniczne] i Pvehabili tacji; o czem oficjalnie zawia domił' Biały Dom, wydał ostat nio sw^e oświadczenie, że pra ca jego obejmie dostawy żywności, ubrania, lekarstw i inne kategorje pomocy dla ludności okupowanych krajów w miarę jak będą one wyzwalane z pod jarzma państw osio-wych-
. Na razie akcję całą pomocy prowadzić będą same Stany Zjednoczone, lecz będzie j? prowadzić przy ścisłej współ pracy z rządami Zjednoczonych Narodów.
ZESTAWIŁ FRANCISZEK GŁOGOWSKI
NAZIŚCI,   A NIE ROSJAr NIE OSZUKANI BYLUN^ WAZJĄ EUROPY. ^
onij£5
"Eyening Telegram' wiając znaczenie militarnej strategiczne i politycznej okupacji Północnej Afryki stwier dza, zecała ta akcja przeprowadzona była w ten sposób, żebv w.\'Avieźć w pole sżtal) niemiecki.        —. /
pol
Telegram" — atakowali rządy Rooseyelta i Churchilla, że one zwodzą Rosję, obiecaw szy drugi front, którego wcale nie ma ią zamiaru otworzyć Jak wiadomo dzisiaj z or świadczeń Churchiira i Harri man^^ już w czerwcu Stalin był poinformowany ż6 chociaż Alianci <)rzygotowują inwazję Europy, nie będą jej w stanie dokohać w tym roku.
birzeża północnej Francji, co ^zYToliło wywołać przeświar
częsie wśród nieniieckiego ;^^bui że Alianci szuk^ą sł? feo punktu do atak^ a
:j która postanowiła   pójść do wyborów ;Jiiiięjskićh j^ko prZędsta\yicielstwo partyjne, jest szkodliwą .dla spraw miasta.-'^
G. G. F., jak wiadfIiSo sunęła 7, kandydatów do za-rządii miasta, oraz 6 kandydr tów do Rady Edukacyjnej mia sta, Z tęgo-r- pisze "E. T." —
znnęSczyc
bardowanie ma obronę. '
Oficjalnie stwierdził to Ad mirał floty riieriiieckiej Lut-zow> w. svvym radiowym prze . mówieniu.        - ^
Dlatego też Niemcy'tfzym? Nasi domorośli kawiarniani jyj^j^^j Kanałem 33 dywizje 'litycy, — pisze  "Eyening 4^^^^^
oraz prawje jedną trzecią swych sił lotniczycłi, co osłabiło ich siły tak w Egipcie, jak i na rosyjskim froncie.
Zrozumiałym w świetle ter go wydaje się więc oświadcr nie premjera Cliurchiira, któ
rzekł, że uieprze byłoby wprowadzanie W błąd Alianta, ale oszukanie sztabu niemieckiego w sprawie inwa zji, okazało   się całkowitym
tylko jeden członek  i^a do świadczenie w sprawach mor skich.
i^i-awdopodobnie i^koriiuni-istyczna; partja Kanady wysu-'nie swoich kandydatów. 7 W roku ubiegłym, jak wia-donio, tak: zj^any blok A.B.G. starał się zdobyć większą licz bę^mandatów, spotkał się jad nak z niepowodzeniem, bowiem, tylko jeden kontroler — Mx. Duncan został wybrany z tego partyjnego bloku.
partyjne nalepki. >:
Dotychczas |aiasto trzymało zdal^ pojityl;iei:ów od swe-gCC-zirządu i przeciwstawiało się' opanowaniu przez libei^?,-^ łów lub końsematystów, tak;| samo, jak , musi oponować przeciw pomysłom zai-ządu komunistycznego, 'C. C. ;^F.'u, lub grupy A. B. C.
REZYGNACJA DYREKTORA ''NATIONAL SELEC-:      TIVE ŚERYICE" :
Wielkie wrażenie w kołach polity^cznycli i gospódarczych-Kahady wyt^oł^ła rezygnacja dyrektora iństj^ucji, której żadaniein tjyłą kontrola i roz dzi^ robotników do pracy w fabrykach, i przedsiębiorstwach. Instytucji, bez której ze
się zaufaniem tak robotników jak i sfer przemysłowych w swej pracy.
-Inaczej przedstawia się ta ;|jsprawą ,w ośwrietlehiu mini-'strą pracy, BL Mitchęll'a, któ ry przyjąwszy rezygnację p. E. Littłe-- oświadczył, że sżii kał; ón' prawie władzy dyktatorskiej, że w memoriale tym były punkty pozwalające^dyre ktorowi. tej instytucji wydawać zarządzenia sprzeczne z ^u^tawami JCanady, zarządze-4łia;; ponad:: odpowiedzialnymi ministrami skarbu-. 'T^pmcy.'
Zwolenia, jak wiadomo nikt Złe stn>riv partyjnego zar7.»      T^cżf* otrzymać pracy fm\ du, są następujące, pisz^;^?EVnikt nie może przyjąć; robotni
Poprostu władza, jakiej żą dał p: Little — była jakąś wła dzą cara w '{jawnej Rosji^
żądał on też,, by mógł.sam mianować większe ilości urzę
W sierpniu zaś Ayerill Har sukcesem
riman, osobiście poinformo-wał Stalina, że Aljanci -pfzy gotowują okupację Północnej 4fryki» jako odskocznię dó in w&zji. W tym samym czasie zaś, Anglicy dokonali śmiiiłe-go rajdu na Dieppe, oraz bez-iistaimie bomlia^ow&li wy
PARTYJNE  RZĄDY NIE POTRZEBNE W ZARZĄDZIE MIASTA.
"Eyening Tdę^gram" pisze na teniat bieżących wyborów w mieiScie, że rozpocząta akcja ze strony paiftji C. C. F
...clsgrsin':-- Do narządu ihOgą się dostać ludzie y2 których większość nie ma żadnego doświadczenia w spra vvach miejskich, Administracja przechodzi w- rfcc ludr! którzy rozpatrj-wac będią spra wy miasta nie z punktu widzę nia dobra miasta, lecz partji stojącej za nimi. Podzieli to zarząd miasta na opozycźjne
1—
t\.a
do pracy.
na ludzi najlepiej nadających się na to stanowisko, lecz na
Dyrektorenitej instytucji był Mr. Elliott Little, który złożywszy memoriał ministro wi pracy,-w którym żądał roz szerzenia swych uprawnień, po otrzymaniu odpowiedzi
rektorem został mianowany Mr. MacNamara.
ROSJANIE I CHIŃCZYCY NIE WALCZĄ ZE WSZYST KIMI PAŃSTWAMI "OSI"
.Słyszy się .często krytykę pisze "Eyening Telegram"
ze rząd Stanów Zjednoczonych oraz Brytańji, ustanowi wszy między sobą-ścisła kooperację wojskową i strategicz ną, nie mają tej kooperacji z mnyml Aljantami, jak np. z riiosją i Chinami. ; Jedn^ym z tych krytyków jest-Wendell Willkie, który żąda wspólnej strategji i do-
3. Tylko te dwa kraje walczą wspólnie ze wszystkimi' narodami "Osi".
Jak wiadomo, Rosja nie : czy z Japonją, Chiny zaś nie walczą z Niemcami.
Narody więc, które walca-przeciwko całej "Osi^' we wszystkich częściach globu---v muszą decydować same za s^: bie, co mogą zrobić w której części globu j gdzie ich potrze by są pilniejsze.
Mylą się wiec ci krv-tyc.v, l myli się Wendell 'Willkne, je; żeli myśli^ że to Brj^anja i Stany nie chcą^kooperacji. 3<'. sSa do dziś dnia nie dopusz; cza wojskowych obserwąto-
^^ieczorem, < lar.b. grono s •5^ i Członkif Jp.wK. w 1-napadina zaleskich, jato jeszkańców, erman ul. ■Nie \Jyi to cc iśliwy napad inspirowany: ścinnym poi jem/aby zrobi( iołom niesp e życzenia j feńcora i Czło [polaków, w Kj Unadzenien w ścisłej .tj taę Ob. Górow item sekuudow Ichacka. .
Wiadomo, żi 4wa coś obmyśl i do skutku d( {si.
Tp też w ty Itualnie o god: czorem, szlacl cy" zebrali si Państwa Zale sząc, by ich w Ii się do wnę I spodarze sie z idzie, musieli życzenia, któ i Tszystkrcli~o Ob. Górowa," większemu U] go^vieczoru, leskim Skronc upoiiiinek. Pć monii" przyi zastawiły stó trawami; Męs ustawianiem cydi i zininyi Po popros2
odmownej, podał się do dy-misji. • .
"Globe and Mail, ostro kry tykuje rzącl,Hte
grupy. Głosować będziemy nie dejść p. LitUe, że winien ra-
czej odejść minister pracy, H. Mitchell, że B..lattle^ cieszył
dników, by on sam ustalaŁwy sokośćlch wynagrodzeni^} by rr0} nsnwać ich samowolnie. ;I>alej, by mógł tworzyć tam urzędy, gdzie uzna on za potrzebne; DąleJ, by urząd sam mógł żądać ^ przeniesienia z jednej fabryki robotników do AliantamT drugiej, bez ustawy rządowej- i t. d.
%dania te, mówił minister Mitchell, to właśnie prawdzi-wa biurokracja. Jak wiadomo już dzisiaj, wydatki "National Selectiye Seryice" po-chłaniają przeszło $3:500.000 rocznie.
Na miąjsce p. E. Little. dy
wódz^^a ^h ws^stkii
^ąda to, co zarzucają irmi kry pe^e nie pozwoli sobie dytto
J »
ii
r
tycy, że Anglia i Ameryka ma ją ukryte cele w swoim poro zumieniu. . .
Zapomina się jednak, że śą ważne powody dla których współpraca Stanów i Brytańji jest bliższa, niż z innymi '^iiantami.
1. Geograficzne położenie o bydwu tych krajów i wspólne t^językowa.
2. Potrzeba zgromadzenia i rozdziału'ich zasobów w posta ci statków, broni surowców i sił ludzkich w celu wykonania wspólnego ataku lub przyj ścia z pomocą krajom okrążo nym, jak Rosja i Ch^.
wać jak ma prowadzić waft? z Niemcami na swoim
cie.
9
POWOJENNE PLANOWANIE,
"Toronto Star" zamiesza przemówienie posła C C N który w czasie swego przeiBO-wienia w Branmpton, nął żądanie rozpoczęcia ju^" raz planowanie dla zorga^ wSinia powojennego życia nady; ^__^
I
I
(Dokończenie na stronicy
li
(Dokończenie Oczywiście Nosewoiihy, siaj pienyśz] szym zadani iich, jako n; Die intcreauj nasze życie p robić nasi wrócą z woj] te same war wie po zeszłe lepsze. Co zr wczęta i kol przemyśle w ^ będą prz poszukiwani Wszkole, f-- móWł M blisko połów domów i rod ^ zapomod Setki grą ly wk-tórej Sh znaleźć kiedy zo£ armji Jtib p amunicji.*!*, się znowu;-^udzi beż p-■ 'iS'ie weso ^ia się syt mi. Troska rządó^y mui; ^^dli farmer ^ do: tego farmerowi] zbycie się: Łów, Uórzi się z f; jest zadzi\ C^ch pasoź "^koło fara Oczywiśc bożenie far ?o siłe kuT] •depresji- g, Zadaniei zakończył nie jest lecz d-»ia doliub sienie sta ^a wszyst