STR. 6
'ZWIĄZKOWIEC" MAJ (May) 3 — 1957
DR. STANISŁAW K. GŁĘBORZECK1
KANADYJSKIE
ŁNO (2)
tYClE RELIGIJNE W PIERWSZYCH CZASACH
.w lesie lub na kainienistej farmie.
. j Do dnia dzisiejszego urtnieja- .w- pa-
1-rafn  BrydneJI ■■metryki chrztów. Liczba mieszkańców Wilna zwiek-j zg0fKm , Uubóu tych IHenwvch
gzała «ę w szybkim tempie.   Po Vadmków, kMłie ;W)dfjC/2c bedą jprawa życia gospodarczego  wpł>-,na /jatt%fl. 0 religijnej postawie lu wała na rozbój rodzin} a napłjw ,(lzI , pomor/a nowych  osadników  nie ustawał lecz przybierał na . sile. Pierwsi
osadnicy dawali poeostałym w starym Kraju odczuć swoie zadowolenie i zachęcali iuł\ do przyjazdu. 'Ciężkie warunki pod obuchem pru.4k.iego Kulturkampfu oraz.srnu-
| go znali, poświęcamy mu osobno i nasz diecezji Pembroke, dokonał „koncerty, zebrania i inne pozyte.cz-f, Iparęsłow i poświęcenia kamienia "'ęgieJnego. 1 ne cele
! l/rodził Się v. Police. 14 >tycznia i fundamenta ukończuno w iipcu a u Wielkim przeżyciem w parafii 1867 r w Grochowie pod WarĄza-1sierpniu tegoż samego roku dopro- ,i był •,dzi.cn 25 maja 1939. i. Stara-wą Studia teologiczne, rozpoczętej wadzono budowę pod dach. Na Bo- ;niem ;ks. .Wilpwikiego i ówczesny chj w Słaiym Kraju. ukoncz\ł w pol-' ze Narodzenie ko=c.oł zupełnie u- przedstawicieli Polski w Kanadzie. 'skini •■■seminarium •' duchownym w f kończono i." odpraw łono w : :nim i odbył się w. tym dniu ui oczy sly akt;; Orehard Lake (Detroit).' Na kapła- j.pierwsząMsze św. 23 maja l£/37 r.! wręczenia koHdołowiM. B.,Krolo-^ na zo-tał .\y-.więcony 22 sierpnia i zawieszono na wierch nowego ko wej Korony Polskiej oraz parafii: 1892 r Tegoż samego roku: 7.'wrz<h j scioła trzy dzwony, dar kilku pa-[polskiej w, Wilnie kop.u cudównt-y sma, pizybył do Wilna i objoł pa , rafian. a w uroc7Wo-( św Piotra go obrazu M  B Częstochow-kiej:
j i Pawła 1937 r bi^uP R. H.' Dig-7Darował go Prezydent R.P; Ignacy^ j gan, ordynariusz diecezji SauJt Sie f-Móscicki,:przekazał;zaśKpriśul Ge.-! Marie, Oni. dokona? uroczystego po- neralny R.P.'\y\Ottawie,   Jan .Pa'-.' J święcenia nowej iwiaty-M.jpod-' we- |.:>vlica /proboszczowi' ;ks,.: Edwardowi ^
W listach do Kraju, mieszkańcy ; rafię: Dokończył, budowę ..„wnętrza Wilna opisywali, w jakich znajdu-i kościoła, rozpoczętego .przez po ja., się warunkach pod względem 1 przednika, który 9 czerwca 1895 r, opieki duszpasterskiej i prosili1 o poświecił ..brskup.. v N. Z. Lorram,
■księży.   Na skutek próśb ; przybył ?oraz wybudował, tuż przy kościele.} zwaniom Matki Boskiej Królowej > Wilowskięmu.Obi^iż żostaK uioczyr, i wówczas niejaki ks. Adamski, kto-,: nowa■:; murowana,   plebanię. "Jego ! Korony Polskiej, której święto od- [|c)e-.,juTnie.szczpny^v wielkim ,ołta-;; iry duszpasterzował w Wilnie przez s staraniem został wzniesiony   w r. i pustowe obchodzi -iy w Wilnie rok ; rzii; fakt, ten. był. okazja, do. podmo-xny koniec powstania Myczniowr- t'rzy t;,g0,jnif> Po l0ya 1870 (jUS7  jgg5 ^aui drewniany i plebania rocznie, 3 maja. j 4ej t nigd\ me zapomnianej uro
go, w którym brali udział rowTiie/ pa,lerZ0Vt,ł pmb\ty i Kraju ks  w Barry , Bay, gd/ie powiała mi J   v      kościół w.Tmski    pięknv I t/^r°->ci u silnie    piw u»poł K*«ibi, prześladowani za to s/cze- * rranci./ok Specht, rodem z Pozna-Sjd pod wezwaniem NMP Wmebo-,   ' ..„..,'-,      ', „_. ..... ,hm | udziale przedstawicieli   władz ko
0/lln.#» nr//-/ >j.l'uhp nnislie u. rvK ...... ' , , ' na ze\^nątrz i we\ iwurz, jest emu „u
Gwaraitowaie paczki do POlJgj Lekarstwa, żywność, Materii
Pomagajcie założyć warsztat pracy swoim bliskim ^i^mL wysyłając maszyny trykotarskte (dziewiarskie) wyroj%«S?1 carskiego "RAPIDEX". T^*
CENA BARDZO PRZYSTĘPNA ' Cło opłaca się w dolarach, tak^ze odbiorca nic nie Dostawa natychmiastowa (ok. 7 dni). Wysyłamy również samochody do Polski, komplety riariedri' stolarskich, ślusarskich, szewskich,, tepicerskich, inirolhh lorakich, fryzjerskich v w"
Telefonujcie, piszcie po bliższe informacja
~      mim TRADMG COMPANY
825 DUNDAS ST. W., Tel^ EM 3-5520, TORONTO, j
golnie przez władze pruskie, -wpiy .rieły kikźe dodatnio na emigrację z Kraju
ma. Nie dłużej icanak jaK sześć ■ wziętej, jako ekspozytura parafii
bą Wilnian i pra%
jmiesięcy prowariził -trudne dzieło; wileńskiej... do której, dojeżdżał ż i \Vielkj pornhik pa=ko^ci, jak ?re-| jp/aty kapbńKkiej w odległej Ka-1 posługa religijna   Podobna misję j sZtą ^„^^ pr7^t^0   na pierw i
, -       . •____-  scie nvch kanadyjskich, okoliczne-
dziwie stanowi!      , - ,    . ; ■    ■        , ••,..„
go duchowieństwa-oraz władz Państwa Polskiego   i tłumnie zebra-
przed .wielkim ołtar/em dużą, piękna, tablicę.
Założyciele Wilna za\w.e garnęli j nadzie Jemu piz%pikuje mc -/orga-) utworzył w r 1910 w Round Lakej^ najctarcZa os"?r|e t parafie po!-1 n-uh fi0<c! ?'a^ (lla llpa"1lelrł'<?nia iię do Boga i odczuwali potr/eby | ni/ov anie polskiej parafii w W ii'Center  w\ hudoway s/v   tam   dla t t ' ^ Kcnndzic      -ioyańy ao-^tir^ ^-cnwi1' "minowano * m'ianę _IS\m)^  I n-r w-lya^/^fgorrn.e )aK pis/e Ks Kajsicvic/ "pol-, okolicznej "ludności polskiej plcba-'wprost 0arGmn>m gikiem pi o   ' """      "    "    ' "   " '
v^zak opukili ojc/y/ne po to, b> j ^ parafię w Wilnie ffagarh j za- mę i drewnianą kaplicę pod we | bos/CjW k°s Wilow4ie«o i w^zy-t-zachowac wiarę ojców i tiwac nie jło/ył — jak nain mo>\:ł ks Pitas^ zwaniem bł Bronisław;, ktom tez'kich paraf,an -/czed/ili oni
ałomme przy zasadach, w-■których j z Buffalo—: coś-po roku 1870 ks.'osobiście: obsługiw'ał 1 ' " '
zorali wytho'<ani Jak mówi wspo i Fł.inn-/ek Ksjwery Specht Me-, Ks Br mniam wy/ej ks Kajsiowicz, pierw-' tryki naszsch o^adnlkow z \Slina ' kapłanem
Jankowski był zacnym troszczącym sie o dobro
™£Thl rel?S»jne ówc/pnjchiniP f.guiuj, w  p.raln Bnidnell j p0v.,er/onych mu d',.V    Wymowa ......„,.. , u.........,        , ........UUŁ111 1J„()„,J,l,Uł(1 rs lłłlłlu
osddfcłków zaspokajał clojp/dAijący po roku 1872, wynikałoby, /e w Uj,.,|nała mu t\tul wyborowego ka-|bywali codziennie 10 mil drogi. bv | ^icBo i sz-cunku dla jego osob> je.t
l>.    t/t    nlr Mil/l    !łr>»rirr|    I|.|f1nf >t ri    .'/.Am,        i f. T»r'« .      ■       '.. ■    '    ■     i. ^    1   . .   * I-
W r. '1946 ks. Wilowski. wybudo-przy budowie ani i.ik ani czasu        [xu koi0 ,]OVu>go kościoła, ob Byli tacy. którzy dawali z siebie j .szerna, .piękną plebanię, po 150 dni ochotniczej pracy przy i ■ • ■ ■
budowie. Byli i ■.tacy. którzy prze-j   u ■■Dowodem popiiIarnoiU-l ks. Tięmb-
w te oklice ks»|dz irlanrlzki: Z opo: wiadania najstarszych paraiian wy-nika, ze. nie była to dostateczna opieka duchowa, skoro osadnicy Wrtna musieli się udawać .-az- do .Bruditiell,'. najbliższe) parafii podówczas istnie jącej, przebywając nieraz od 12 do 20 nul, by wysłuchać Mszy iw. -w niedziele.
tym czasie osada.. Wilno stalą mc j/nodziei. Wielkie serce i wrodzona I stanąć ochotniczo rto oomocy Prze-I "aija"ic.' ..'fsad/ie nazwy .'WUiio., jako samodzielną placówka.  duvpaUer ( dobroć c/yniły go prawdziwym oj-jciętnie 60 ludzi a/ienme " darmo i ską Od r 1875 do 1879 obov lą/ki CCm na tvm terenie B\ł lubianym \ pracowało przy wznoszeniu swięty-du^zpasterskie   w Wilnie spiawo- prUiŁ paiJf,dn , okolicznych kon-|m Pi-zynos/ono ze M.ba nawet wła wał inny przybysz / Kłaju. k>- To-frallcm  kU)rZy go   często odwie-Ij-ne jedzenie, b\ /„o^czędzic kosz-mas/ Korbutów ic/   Był on pierw-, ciZe)], ( m\ S1C M]me /wiązany z pa-Jtow budowy Cała puoa z wyjat-
szyn, oticjalnym proboszczem tejzę;!rafiĄ.- czego dowdem, że rzadko jakiem robót fachowYch, została wy paialn pod w e/w aniom su  Mani Jopu./czał,  chyba  z  kon.ec/nosci, konana darmo przez ochotniczych ^uuna. sława Kostki \Vybudował on małq', tvlk0   na   krotki   czas    U olne * parafian   Nie szc/cd/ono również drogę odbywał, p,es7o i boso n,o Neumana    kapl.ro   i   pl^ainc JcnuilP mwi   f7Jljniłl   Pa>-juiokv>ch i licznych ofiar p.en.ęz-
. f nych ";. na .ten zbożny cel.: ' Wspomnieć należy tez, że pod kościołem znajduje się obszerna i wspaniała
sąc, ze względów oszczędnościowych, obuwie w ręku. klore nakładali, na nogi dopiero przed kościołem. Można sobie wyobrazić, ile czasu pochłaniała tego.rodzaju podróż tam i i powrotem dla człowieka pracującego ciężko w tygodniu
adwokaci
j. s. williams
(J. Grocholski) -   Royal Bank Bullding 8 KING STREET EAST PoMj 508 Telefon EM 4-8594
LEHCKI,
• ^ B.A., LLB
polski adwokat
CONCOURSE BLDG. 100 AdeUlii* Sł. W. Room 107 '   <    ' Tel. EM 6-4182
Biur. EM 0-1746-7 Rei. RE 3296
louis j. zuker
'Adwokat —Notariusz 514 Dunda« W. • Toronto, Ont.
(róg Spadinaj
W,sk stek sła hego zd row i a i trud nych warunków duszpasterzowania w tym terenie, ks. Korbutowicz opuścił placówkę wileńska, i podobno miał powrócił do Starego Kraju.
-Od r. 1880 obowKjzkr proboszcza w. Wilnie-sprawował ks, Ludwik Dęmbski. Jego ■zasługij było wybudowanie nowej drewnianej, plebanii i drewnianego..kościoła,- który wykończono całkowicie w później-szyiTi '.-zasie. O kościele, i plebanii w Wilnie krotko notuje ks. Dęmbski. w zapiskach parafialnych: "kościół z probostwem są tam w zti-pełnyiu.odosobnieniu V Widać z tego, ze koło kościoła nie było jeszcze w tym czasie.zaunego.-.większego zgrupowania domów, zas istniejące larmy były zapewne w ;do.*.e' wielkim oddaleniu od centrum życia religijnego. •
Ks. Dęmbski onuścił Wilno■-w 1891 r. udając się do Brazylii.') Niewiadomo co.hvło- powodem opuszczenia Wilna przez ks. Dęmb-skiego, ktoiT.przez zbudowanie kościoła związał się z parafianami i. był wśród nich szanowany i lubiany. Podobno nie mógł dojść, do
tecznej lektury.
W r. 1911 otrzymał do pomocy asystenta • w. osobie ks. .1'. li. Biernackiego, który przez-trzy i poł roku sprawował swoje obowiązki w jego ■■towarzystwie-.-) W uznaniu za-sług i wytężonej duszpasterskiej pracy, papież -.Pius Xl zamianował ks. Bronisława Jankowskiego pra^ łalem domowym w dniu 24 czerwca 1924 r. Dnia 20 stycznia 1928 r. ks. prałat Jankowski pożegnał się z tvm światem a zwłoki jego spoczęły na miejscowym starym cmentarzu, po 35-lelmej pracy dla. dobra paratu.
NOWY KOŚCIÓŁ W WILNIE
- Po .śmierci ks..prałata Jankowskiego pracę duszpasterską w parafii Wilno objął z dniem 24 stycznia 1928 r. ks. Edward Wilowski, rodem z Budzanowa w poł.-wscho-dmej Małopolsce, który duszpaste-rzuje w tej parafii pó dzień dzisiejszy. Wyświęcony na kapłana w Rzymie w 1926 r., po przyjeździe, do-Kanady.przebywał jakiś czas na kuracji zdrowotnej, poczym objął duszpasterską -spuściznę przy drewnianym .kościele, wykończonym
iw ks,: Dęmbski pochod-ził z-.-Wilmi, iv Starego Kraju.
■21 W r. 19M Wilno- wyłoniło 7. siebie parafię pod wiewaniem .-• S\v. Jadwigi, ktńrcj dała początek dawna im.s|a w Barrys Bav..
.'•) W pałcfeieroiku. 1028- r: parafia Wilno wyłoniła z siebie, drihia.samodzielna parafie, której początek dała dawna misia bł. lirdnisławy w. Itound' Lake Center; ;
*) Na nowy kościół wvbrano teren Ulż nad jiłńwna drofja, w iniejscu podniesionym- i przeplęknvm. co. prawda lecz jueco może niepraktvc/.nvm ze wzyledu
110 złotych za $1
-u^-płaca w Polsce-Mgr. T; CHROMłŃSKł-
255 Oid Brompton Rd., London, S.W. 5, England
Gwarantowane doręczenie w ciągu 2 tygodni Telegra licznie $1 extra s-Wysyłka każdej sumy od najmniejszych. Rodzina do-staje potrzebna gotówkę bez żadnych kłopotów zwiaza. nych ze sprzedażą paczek. Przekazanie pieniędzy^ Angin trwa tylko 3-4 dni (lotniczo). KORZYSTAJ Z WYSOKIEJ CENY DOLARA
I NISKICH CEN W ANGLII. Również wysyłka lekarstw z apteki oraz paczek.
Firma istnieje, od 10 lat. : ■
■. M
hala,, która dziś-.,służy .na bazary;-1-na -odlegtóSć .od--centrum--osiedla.
KENNEDY TMUL BUREAU
Jako przedstawiciele ORBIS-u organizujemy obecnie
WYCIECZKI DO POLSKI
Toronto-Warszawa i i powrotem: Lotniczo $657.40, okrętem $420.00
■Uzyskujemy-wizy-dla naszych klientów-w ciągu 10 dni. — Jeżeli nie możecie podróżować, sprowadzimy Wam krewnych do Kanady w krótkim czasie. Wysyłamy paczki i kupony pieniężne do Polski i Rosji przez P.K.O.
Mówimy po-polsku. — Telefonujcie lub piszcie po polsku
Kennedy Travel Bureau
EM 4-8636       296 OueenSt. West, Toronto, Ont.        EM 4-8815
25-H'
1
IM
m
P
Sr
1
Słuchajcie audycji z Europy
przy pomocy słynnych na cały świat odbiorników : radiowych
GWARANCJA NA i ROK
FRED STEIIO
418 College St. — Tel. WA 1=5831
(parę domów na wschód od Bathurst) ©   Reparacja odbiorników radiowych i telewizyjnych O   Szybko — starannie — po umiarkowanych cenach.'
'.■:■■•■    .:.■ :■-,-■■■■ 7-E-4
Andrew E. McKague
. Adwokat — Obrońca Załatwia sprawy wieczorami
i na zamówienie. Room 201 Northern Ontario Building Ofłlc»: EM 4-1394
m jaremko
ADWOKAT
Q.C.i B.A., A.L.A. tfS.TampU Bldg., «a Richmond 6t. W. Toronto, Ont. (róg Bay)
-Tat. biurowy; - EM -3-1W4 Domowy: WA 1-7138
BOLESŁAW I. B.
staniszewski, B.a.
ADWOKAT, NOTARIUSZ,
OBROŃCA Wspólnik firmy prawnicze] Bagwell, Sleyens i Staniszewski 372 Bay St. Pokó| 506, Toronto.
T«l«łonr EM 3^)427-8-9 wloctoraml od 7—9 w sabłnocle. 220 Roncotvalle» Ave. LE 2-0846
p
porozumienia z niektórymi, jak to |pi7.ez ks. B. Jankowskiego, zamieszkawszy w zbudowanej .'p-rzez' niego plebanii.^) .. \ .
Dnia 2 lutego 1936 r. Wilno przeżyło wielka tragedię. Z niewiadomych powrodóvv: w- niedziele rano tego dnia spłonął . drew;niany \ ko- j ściół, budowany.nakładem p.racy. dwóch " poprzednich proboszczów i parafian. Spłonęło ■ dosłownie wszystko:; budynek kościelny, pa-ramenta,;naczynia.;liturgiczne. Ks. Wilowski., zdołał tylko uratować Przenajświętszy Sakrament i dwa iuboria. Spalenie kościoła było wielkim ciosem dla parafii. Msze odprawiano w ciągu'"tygodnia . w ■budynkir;plebahii,,'>.\-żais'''w':.n'iedzielę' w pobliskiej szkółce, aż do czasu założenia fundamentów pod nowy kościół, dokąd zaraz przeniesiono wszystkie nabożeństwa.
Budowę nowego kościoła rozpoczęto niedługo po spaleniu starego, bo już w czerwcu tego samego ro-ku.4) Biskup P. T. Ryarr, ordyna-
potwierdza zapisek, w księdze parafialnej, dokonany przez biskupa z-Ottnwy^z,okazji wizytacji. Wilna 28 lutego \W0 r.
Po odejściu ks. Dcmbskiego dojeżdżali przez k rot kr czas do osieroconych wilnian ks. IV S. Dowdall i .A...Borrcmans z Eganyille. Parafia Wilno -..była.' juz w tym czasie bardzo rozległa, -obejmowała' nie tylko teren dzisiejszego.Wilna, ale także tereny obecnych ' parafii .Round Lake Center, Barry's Bay, Madawaska, Whttney i Comber-niere. '1 tam mieszkali Polacy.w większej liczbie, będąc paraliana-nuwileńskiej metropolii.
KS  PRAŁAT BRONISŁAW JANKOWSKI
Ze względu na jego długoletnią, pełną wysiłku i kapłańskiej gorliwości pracę, jako tez powszechne uznanie i wielki szacunek wśród parafian i współczesnych, którzy
Stephen 2ahumeny,B.a.
ADWOKAT I NOTARIUSZ
1009 Lumsden Building 6 AdoUido St. E. Toronto, Ont. Tel biurowa: EM 4-6217 domowy: PL 70Ó12
L. W. LITWIE!
Adwokat, Obrońca, Notariusz
Adwokat z Polski - 575 Quwń      W. Toronto TA" EM>7040
i . - - 2m?/53p
ŻPAJ ZAWSZE
APOJE
Cola - Ginger Ale - Orance
iii
ADWOKAT
Dr. Stanisław Wcisło
120 Bay Streot, tel: EM 4-2453
; mmi @EE3. b. a.
■5 i'-V-r--\^TiwlitówWM&wy^yr-w
Sprzedaż i obsługa pieców do ogrzewania
Jack A. Osfafew • saLEs a ser vice ud.
___559K Queen SL W. — Tfil. EM4-4618; -
wiecŁ WA. 3-5047
• Ogaewanio wodne :
• instalacje na oliwa .
• Piece wstelkiego rodza|u :•■ N'Furho
Air condilión
• Obsługa 24 godz.
• Sprzedaż oliwy
• Tanki woc|ne'.'. Instalacje gazowe
PRACA RZETELNA. DŁUGOTERMINOWE ;.:ą SPŁATY. "N'1-^imo Products" n-ytwarzają
Polacy na całym świecie z dmą spoglądają na dzień 3 Maja, święcąc go uroczyście.
W lym bowiem dniu w 179 l—r, Rzeczpospolita Polska ustanowiła podstawy nowego ustroju i formy rządów, i jakkolwiek odtąd Po* lacy wielokrotnie bronili swej wol= ności, dzień 3 Maja pozostał na zawsze dniem dumy, dniem święta narodowego.
Polonia Kanadyjska obchodzi ten dzień w atmosferze prawdziwej, pełnej wolności.
OLD VIENNA
BREWERY LIMITED
[onduktor '■ sze.c ' przedziałów, < c ruszy. Tru ^aia Zygmunta |drzwi, stanął w ruda szła za rt
I
■ Streszczenie mi Dantes, legi wych rywali o u rtrącony do wiezie i| H4ry przekazał m '* I więzienia I ot d pod przybra f| >. Nabywszy Pała pi i znaiduie w sfer; ii f«90w i omołuie T.sihwą zemsłę.
■i: i
45^998289805220513
^999999999999999999999999999999^