S0 la! pracy
Dokeftcwnfe ze itr. 9-łe|.
Zestawiając listę Grup Związku Polaków w. Kanadzie mimo woli rżucfliimy światło na icli dorobek. Wszędzie, gdzie Grupa twor?y Rodzinę Związkową,. złożoną z organizacji pomocniczycli, jak Koła Polek, czy Szkółki, widać znak o-źywionej działalności społecznej. Tam, gdzie Grupa sama figuruję, powstaje pytanie, dlaczego tak jest. Zrozumiałe to jest przy Grupach świeżo założonycłi, natomiast wymaga wyjaśnienia przy Gru-pacłi starszycli. Rozwój Grup Związkowych zale-
szyra z nich jest człowiek. Tam, gdzie zSiierze się kilku chętnycch
nie posiada zawodowych biuralis-tów, którzy mogliby ją dokładnie prowadzić. Sekretarze finansowi to ludzie dobrej woli, nie zawsze mający czas na drobiazgową specyfikację.
Poza tym w grę' wchodzi czas. Zestawienie cyfrowe robi się po 50 latach, gdzie-nie zawsze dochowały się dokumenty. Dość wspomnieć, że w Grupie 2 ZPwK podczas pożaru Domu Związkowego część archiwum uległa zniszczeniu. W kliku innych Grupach księgi kasowe z. wcześniejszych lat zaginęły wskutek stałej wędrówki za-łządu-GFUpr-«ańim-nie-nftbyły-one Domu Związkowego. Jest to rzecz zrozumiała. Podobny stan napew-no—s«M^ó--m{>zn8-w-k»5;dej-org8
Dorobek w eyfrach
1. Demy Związkowa
2. Oświata
$1,000.000.00
na siebie czekać. Inaczej jest, gdy nie ma zapału do pracy. Grupa 18 ZPwK w Niagara Falls od samego początku wykazała słabą działalność. Nic dziwnego, że została rozwiązana, podczas gdy młodsza od niej Grupa 20 ZPwK w Windsor Idzie w czołówce najlepszych Grup ZPwK.
Poza tym, warunki zewnętrzne również odegrały rolę. Grupa 4 ZPwK w ICitchener prowadziła
przez dhigie lata Szkółkę i Grono do jego parytetu w . poszczegol-Młodzieży; Dziś członkowie, starsi' nych latach. Oczywiście jest to za-już ludzie nie mają dzieci, a nowa danie niemożliwe do wykonania.
nizacji, pracującej juz pół wieku.
Dodatkową ti«udność, powodowała inflacja dolara. W czasach Towarzystwa „Synowie. Polski" robotnik otrzymywał kilkanaście centów na godzinę,' dziś ponad dolara. Złożenie donacji w wysokości $10.00 przed pierwszą wojną światową miało znaczenie dzisiejszych $50.00. Chcąc dać pełny o-braz działalności, trzeba by przewartościować dolara stosownie
emigracja nie przywiązuje wagi do nauki języka polskiego. Nie ma więc Sfkółki ani Grona Młodzieży. Podobna sytuacja jest w Grupie 5 na West Toronto. Jest piękny Dom Związkowy, , są pieniądze, na utrzymanie Szkółki, niestety, me ma dzieci. W Grupie 6 ZPwK w Preston zaistniała inna - znówTJklrticziiosćr^fu"^^ ^yda^ ła na pomoc dla Armii Polskiej podczas drugiej wojny światowej przeszło $8,000.00, a więc wszystkie swoje oszczędności jakie miała na zakup domu związkowego. Dziś jest bez Domu. Wiadomo, ze ma znikome możliwości swego .rozwoju. Inny los spotkał Grupę 8 ZPwK na Swansea, która przez 12 Jat prowadziła szkółkę, w której .nauczyła języka polskiego wszystkie dzieci zamieszkałe w okolicy. Obecnie, z braku .osiedlonych tu . nowych emigrantów, Grupa nie •prowadzi ani Szkółki, ani szerszej dzińłalnościj bo nie ma dla kogo. ; 50-ietni dorobek: całego Związ-
ujecie cyfrowe działalności ZPwK opiera.się tylko na cyfrach, jakie się do dziś dochowały w do kumentach, -bez jakiegokolwiek wartościowania pieniędzy. Stąd o-braz. działalności jest tylko przybliżony. Przypuszczalnie byłby on; pełny, gdyby poszczególne cyfry zwiększyć^odi40% do 50%.
W chwili obecnej Związek Polaków w Kanadzie liczy 36 Grup: Nie wszystkie one istnieją 50 lat. Dla wyrobienia sobie pełnego o-brazu działalności ZPwK trzeba ł''ląć pod uwagę, że tylko jedna Grupa, a to Grupa 1 ZPwK i-stnieje 50 lat. Dziesięć innych Grup liczą sobie po 25 Jat, dziesięć następnych po 15 lat, a 16 pozostałych to Grupy zupełnie młode, istniejące rok, dwa, lub trzy. ■ •, . * * .* ,
Oprócz cyfrowego przedstawienia 50-letniego dorobku Związku Polaków w Kanadzie okazało się konieczną rzeczą zaprezentowanie zdjęć, ciekawiszych wydarzeń Związ-
$150,000.00 87,914.80 13,536.02
S a) Wydawnictwo "Związkowiec
M b) Szkółki Związkowe
S. c) Inne wydatki oświafowe......
S 3. świadczenia chorobowe I pośmiertne .....
S 4. Na rzecz Narodu Polskiego w Kraju I za granicą
~ 5t Na rzecz-organizacji poUkich w Kanadzie ;; . .
-S---ó.-Na-rzecz-Wofska-Polskiego -
= 7. Na rzecz Kanady
251,550.82 214,931.88 35,403.39 30,143.23 „17,408.43 8,230.00
lecia można podzielić na nętrzny 1. zewnętrzny. Dorobek wewnętrzny stanowi
— 36 Grup Związkowych,
— 15 Koł Polek,
-i- 9 Gron Młodzieży, ,
— 10 Szkółek,
— 3 Młodsze Grona Młodzieży, — 3 Kluby. Towarzyskie,
■— 3 Spółdzielnie Kredytowe, -^3 Kołka Teatralne, ■—: 1 Grupa Młodych, . .. — .^■1 Gromada Zuchów,
— 1 Chor
tnienia, to jest, od 29. i po dziś dzień Związek Pblaj^ Kanadzie jest organizacją pomocową, wypłacającą wo swoim członkom zapomoJ^B robo we, a ich spadkobiereouiB nomnei nośmiertnp ' g
pomogi pośmiertne W ciągu 50 lat ZPwK
następujące świadczenia: chorobowe pośmiertne f za wizyty lekarskie
połogowe '
lekarstwa
Raz e m
3.761 2,1
Bordiek_iem§lJ2njL
5?
$1,557,727.75 =
lii
Dotyczy on całej działalności Polonu, Narodu Polskiego-i ^
Związku; jaka została ^ wykonana nie dla dobra tylko członków, ale
ku Polaków w Kanadzie ■ idzie .w v ku; oraz jego pozycji.: Niestety, dwóch kierunkach —• w wewnętrz- szczupłość iriłąjsca n|e pozwała ną ; nym przez rozwijanie własnej or- 'przedstawienie wszystkich mómen-ganizacji i zewnętrznym przez ,tÓw, Samym tylko Domom Związr
kowym 'trzeba byłoby poświęcić trzy strony, nię mówiąc już: o Szkółkach, z których zdjęcia nie zmieściłyby się na 16 stronach! Stąd z -konieczności /ograniczyć 'się trzeba do kilku; zaledwie zdjęó.
służbę Polonii, Narodowi Polskie-' mu i Kanadzie.
.. Jak ten dorobek wygląda? Jaka jest jego wartość? Działalność zarówno pojedynczych osób,: jak i organizacji spo-.łecznych można w różny sposób ■ określić. Bardzo często używa się :\ do tego odpowiednich przymiotników, jak „wspaniała", „imponująca", „potężna", itd. Określenia tego rodzaju mogą mieć urok i zna-czenie, gdyż działają podobnie jak •reklama handlowa. "
Lepszym miernikiem od słów są cyfrj'. Dają one pełniejszy obraz działalności lecz tu kryje się niebezpieczeństwo, żfr nie wszystko można uchw>xić cyfrowo. Podając na pi-z>'kłnd, że 'jakaś organizacja przeznaczyła $50.00 ńa pewien cel, nie bierze się tego pod uwagę, że przy tyra działaniu trzeba było.wykonać szereg czynności, za które
nady. Cały ten dział dla rzystości został podzielony na cje: Domy „ Związkowe, '„Związkowiec" — oświata, Koła Polek i . Grona Pomoc dla Wojska Polskiego moc dla Polski, Pomoc dla organizacji.I wkład dożycia dyiskiego.
to paradoksalnie, że z ty członkowskiej-zaledwie d\ ty pozostają w Grupie, a re; t odsyłana do Zarządu Gło ZPwK Jako składka ubi riiiowar-Jak-^Grupy—Związł które mają od członka zale 24 centy rocznie, mogłyj rokazałe-Domy-Z-wiąrf h wartość przekrac tysięcy dolarów?.
Iście nie ze składek. . ' iją raczej symboliczne znac; dla' Grup. Fundusze na buc Domów Związkowych i swe
Mówiąc o dorobku-nym trudno nic wspomniej^i^l mych Grupach Związkowych|| warzystwo „Synowie Pols&^fi stało na gruncie dziewiczymi ronto, a więc w chwili, stolicy piowjiieji Oniano' żadnej polskiej organizacji' go czasu po dzien dzisiejayJ trzymała się tradycja pion ZPwK.. W odwrotności do zacji, które lokują się-podł: jącymi juz towarzystwarai'i:'j .wydzieranie członków _ż_ warzystw oraz walkę- ko cyjną przy użyciu, bardzo ralnych chwytów, pow [swoj. stan, Związek idzie.^' j dziewiczy 1 zakłada tam swe ■ py. W ch.wili obecnej dwadi i Grup Związkowych w swoi h^t dowi.skach same dźwigają o Ij .zar zycia polskiego na .s\vj'(h kach. -
Spójnia Narodowa Polska, która połączyła się z Związkiem Polakóv/ w Kanadzie. Zdjęcie z 1918 r.
Konac szereg czynności, za które' 'i^^^S^M^l .normalnie w Pi^^dsiębionstwach' S^^f^j^^lg .płaci się pracownikowi biurowe- ^'^Mfi-^-^^-fm^
Vmu.. . ._
Uchwycenie cyfrowego obrazu SOletniego dorobku ZPwK było niezwykle trudne. Księgowość ^
Związku jest wprawdzie znormali-iFragmenłna|więk»ze[ księgarni polskiej w Kanadzie, jaka prowadzi zowana. niemniej jednak ZPwK Wydawnictwo "Związkowiec".
^^^^^
Zdjęcie przedstawia delegatów I-go-Zjazdu ZPwK, w 1929 r., który powołał do zycia pierwszy Zarzfld GłiiH ' Związku Polaków w Kanadzie. / r / ^
:!;$l::i|;;-vi;,;::..Ą,: ■■■...
mmi.
SM
mm
Radę Edukiiy|ni^?^i|v
1907-1957
w Toronto,
mm
'JM''***
599999999999999999999999999999999999^