5ł
8TR. 2
"ZWIĄZKOWIEC" STYCZEŃ (Janoary) Środa, 13 -w 1960
"Związkowiec" (The Alllancei')
^rinted for every Wednesday. and SaŁurday by:.
POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED Organ Z^ązJni Polaków w Kanadzie, wydawany przez: Dywfcclc PraBOwą; A. Słczepkow5kl; przewodnlczAcy; Ł Zywert. ■ekr.
t»daktorF/Wo90>w»fcl-Kltr. Drukarni K.J;M«iurkltwlcz- KUr. Adm; R. Fflkłca PRENUMERATA
Bocaia w Kanadzie $6.00
Poboczna ............................. $3 50
Kwartalna .....$2.00
W Stanach Zjednoczonych
i innych krajach $7.00 Pojedynczy numer . 100
0(ii7ucaiii insynuacje i pouczenia
(Wywiad z prezesem Zw. Polaków w Kanadzie S. F. Konopką)
—■ Najbardziej konlroiuersymy z obecnymi.narzuconymi przez,>Io-jestżii:rotiUżyty prze:: tana,: głoszą- sk\vc; ■ Wprawdae- nie przepró^^^^^^^
: Przemóvnenie prezesa S.F. Ko-
■ nopkt. wyąioszone na 19 v;ainyrii
■ zjeździe detegaloMj Z. P. w-K. k Toronto, wywołało —.jak nale^ zało oczckmać — silne iiruze tiie,.alc .spotkało:.się^ono rony-nićz z krytyką peumer częścispo-
':■ ieczeństiua pohko-kanady]skiego. Nie. tyle ]edvMk jamia, ile za-
■ kamujUmaną. Pochodzi ona przede yizystlim odTyth, którzy u
__va^a]ą się m myrorzmę iirspra ■ imch polskich, i. kanadyjskich, • Zwróciliśmy: stę vnęc do pr.ez: Konopki z: prośbą 'O zabranie głosu na. łamach "Związkowca". ■ ale odmówił, wychodząc z -zało-■:. żerna:.ze jako prezesovn najictę-. kszej organizacji polonijnej me ■: przystoi poleinizov:ać z rzucany-vu :z ukrycia atakami poszczegól-.• nych\ osób. Nie mmej jednak zgodził: się na nasze usilne .nale-.. gania na ndzielemę- wywiadu, w którym luyjaśnia stanoioisko ■ za-róiono ZP>iK jak ? sicoje osobi ste U) tych interesujących Poloi . nię problemach. Oto treść, wy-jumdn.przeprowadzonego przez red. B. Heydenkorna.: '* * *■ ..■ .-T-.ZHd.nesa Panu odgłosy, jakie wywołało. Pańskie przemówienie.
1475 Oueen Słreet West Tel. LE 1-2491 Toronto, Onh
. Antborla«d a« S«cond Claw MaU Fost Office Department, Ottawa, :
Ostatni rok rządów Eisenhowera |
. Występując ostatni raz przed Kongresem prez. Ei.senhoAver zauważył min; "Nie jestem jedynym prezydentem, który pracował z Kongresem kontrolowanym przez partie opozycyjna lecz żaden mny_nie znajdował się w tej sytuacji "przez tak .długi okres czasu". Istotnie. Z końcem bieżącego, roku upływa druga kadencja Eisenhowera i jakkolwiek on sam, jako kandydat partii republikańskiej,: zdobył olbrzymią większość głosów. me potrafił zapewnić większości partii, którą reprezentował. Zwycięstwo jego było czysto osó-; biste. I jest zdumiewające, ze popularność Eisenhowera nie ucierpiała nic w ciągu tych lat rzadow. Gdyby konstytucja zezwalała mu kandydować po:raz trzeci, to mimo faktu :iz miałby wtedy 70 lat zapewne pokonałby każdego rywala.
Ta popularność Eisenhowera stanowiła w poprzednich kampaniach wyłwrczych największy kapitał partu republikańskiej! W nadchodzącej będzie jednak trzeba sięgnąć po inne atuty. Mają nią być w pierwszym rzędzie osiągnięcia admmistracji-Eisenhowera,
.Nie ulega wątpliwości, ze rządy,obecnego prezydenta Stanów Zjednoczonych- jakkolwiek były bardzo krytykowane nie należą do najgorszych. Wskazywano wprawdzie, zenie był dostatecznie^ silnie. indywidualnością, zdolną do wykorzystania posiadanych konstytucyjnych uprawnień, niewątpliwie w znacznie większym stopniu aniżeli n.p. jego dwaj poprzednicy RooseveIt i Trumań, polegał na swoich doradcach. Zapewne silniejszą indywidualnością był zmarły w maju ub.r. sekretarz stanu John Foster Dulles, który wywierał pnemozny wpływ. na politykę Stanów Zjednoczonych.
Na stanowisku prezydenta, będąc.jednocześnie szefem rządu, Eisenhower w pełni wykorzystał swoie właściwości mediatora. Jak w latach wojennych,: gdy był naczelnym dowódca wojsk sprzymierzonych; potrafił umiejętnie wciągnąć do współpracy, rywalizujących ze: sobą dowódców; umiał wyrównywać pow^azne różnice, uzgadniać niejednokrotnie sprzeczne plany, tąk samo jako prezydent państwa, potrafił współpracować z opozycją, od której był uzależniony. Ścierał ostrości wewnętrzne, pozyskiwał nawet zdecydowanych przeciwników.; Eisenhower okazał się wcieleniem kompromisu. Działał powoli i ostrożnie, ale dzięki temu osiągnął więcej aniżeli niejeden z jego poprzedników^
Ten prezydent, który wyszedł z zawodowych kół wojskowych !jy objąć najwyższy urząd polityczny był rzecznikiem najbardziej pokojowej polityki. To brzmi wręcz paradoksalnie, ale tego dawnego naczelnego dowódcę, szefa połączonych sztabów najbardziej zwalczali jego byli wojskowi koledzy. Oni obarczają go odpowiedzialnością za zmniejszenie pogotowia obronnego, za utratę przodownictwa militarnego
. ..Eisenhower rozpoczął swoja działalność polityczną pod zną-kiiem pokoju. Zgodnie z zapowiedziami wyborczymi doprowadził do: zakończenia działań wojennych na Korei i wycofania stamtąd wojsk iamerykanskich; W ostatnim ósmym roku rządów wysunął na czQlo-.problem rozbrojeniowy; We wszystkich swoich posunięciach' konsekwentnie zmierzał do utrzymJMiri. .żabezpioczenia pokoju, wychodząc: z założenia:iz nawet zły pokoj jest lepszy od "dobrej" wojny.
Zdaje się nie ulegać żadnej wątpliwości, ze jednym z słownych nuUo\vanVGh w os punktów platformy wyborczej partu republikańskiej będzie:wła-: związkowych z wiosny 1957 r.. kie-■śnie owa pokojowa polityka Eisenhowera, której kontynuatorem.dy to sprecyzowaliśmy nasze slańo-miałby być obecny wiceprezydent Nixon, kandydat tej partu na wisko wobec: wielu obchodzących prezydenta/Ostatnie podrożę dyplomatyczne Eisenhowera, okrc-' : ślanei Jako misje pokojowe, podobne jak dalsze zapowiedziane .podróże do państw Ameryki Łacińskiej, ZSRR a byc może i dO ; szeregu państw azjatyckich" śluzą oczywiście rowniez zbliżającej się kampanii wyborczej.
Demokraci: oczel^wali, ze: administracja republikańska spo-, woduje kryzys gospodarczy, poważny wzrost cen i jeszcze' większy spadek zatrudnienia; Zapowiedzi te niesprawdziłj' się::Co prawda Stany Zjednoczone przeżyły dwukrotnie przesilenia, ale nie były one ani długotrwałe, ani silne. Gospodarka: narodowa w śzybkini ; tempie nadrobiła straty. Dobrobyt gospodarczy został: więc utrzymany. :I to znowu jest poważnym atutem dla republikanów.: .Oczywiście demokratom nie zabraknie elementów, do krytyki^ . ale naogól znajdują, się w sytuacji gorszej aniżeli przed, czteroma .laty. .Obok: obciążeń szerokich natury programowej, politycznej nie brak im, niejako domowych. Toczy Sie zażarta walka \vewne-trzna w łonie kierownictwa nad wyborem najbardziej odpowiedniego: kandydata. Dwaj senatorowie Humphrey 1 Kennedy zgłosili ; już swoje kandydatury a obok nich przypuszczalnie staną do walki senatorowie Johnson, Symington' oraz: dwukrotnie pokonany kandydat Adlai Stevenson.
: Dopiero konwencja partyjna w czerwcu zadecyduje kto będzie kandydatem demokratycznym, gdyz po stronie republikańskiej sprawa została przesądzona. Konwencja jedynie zatwierdzi jedynego kandydata a mianowicie wiceprezydenta .Nixona oraz dokona
wybory kandydata na wiceprezydenta.___
Ostatnie expose prez. Eisenhowera, ostatni rok jego rządów, jego osiągnięcia Stanowic, bedą podstawy programu wyborczego .. Dlatego, też republikanie przywiązują tak wielką wag6 do żgło-■.' szonego programu ustawodawczego, do zapowiedzianych poczynań prez, Eisenhowera. Wiele z nich zresztą będzie miało poparcie demokratów^ gdyz program ten jest słuszny. Odrzucenie go przez większość demokratyczną: Kongresu wywołałoby oburzenie społeczeństwa, pogorszyłoby ich szanse wyborcze. A poparcie tego pró^ gramii dowiedzie, ze jest dobry a wobec tego również, jest atutem przeciwko demokratom. 1 tak zle i tak me dobrze. Ale iz nie : brak i głębokich dziur w administracji republikańskiej, że popełniła ona niejeden błąd wobec tego demokraci znajda wiele innych punktów zaczepnych, które pozwolą im na frontów j atak wyborczy.
Ostatni głos będzie miał jednak wyborca, który — jak wiadomo — w U.S A. potrafi być bardzo kapryśny i nieobliczalny.
Cf. iz-"rzndy- ri}'Polsce: to spraica ireicnętrzna narodu"'. -Czy ■ me zechciałby Pan lo.yjaśiiic i uzasadmć .lego stanowiska"!: ■ ■■. ■
POLSKI
dzalem porownanj ale ograniczyłem się do wvmienienia.: faktów... .A.le przvjniijniy. iz panowie ci mogli tak la■ wypowiedz zrozumiec.^^^A wobec tego stwierdzam.-, ze- :tym..gorze.v dla n<ch Bo fakt, ze to niezależne rządy, polskie ustanowiły oboz .koncentrae.vjny, wicził.y.-—-swoich przeciwników, jest-, bardziej , bolC: .sn.v. smutny,- anizeli—gdy jest to dzieło obc\Lłi Naleze jednak do tych. którzy nie chcą wnikać blizej w te delikatności- bo sadze, iz prze-
— ,'Bardzo -.proszf/.: Ale -przede w.szys(kim . chciałbym podkreślić, FTzypomnicc, co. naprawdę powiedziałem. A więc zdanie to brzmiało następująco: ."Rządy w..-Polsce, u-stroj-: kraju,, to -.jc:sl wcwnętrznti sprawa:. Narodu Polskiego. Zdajemy sobie w pełni sprawę, ze obecny ustrój i rządy, powstały nie ze swobodnie wyrażonej, jego ■ woli; lecz na skutek micdz\narodowego; mo"ze sicm.ylę' układu 1 nacisku sił zewnętrznych. 1; to nas zasmuca. Ale me nam przypada nawoływać do pogotowiaj ho my -z bronią w ręku walczyc-o to nie będziemy, chyba ze zażąda od nas tego nasza nowa ojczyzna." ■
C7\7 z tego zdania ujnika, że nawołuję do popierania obecnych rzadow .w, Polsce? .Chvba nie! Rot zmyślnie więc, dla jakichś brudnych celów, wyrywa się kilka słow z przemówienia a przemilcza się pozostałe. .A teraz ci, którzy 'w ten sposób czynią,-: mają odwagę.uskar-zac: Sie. na. nieprzj-zwoite..metody propagandy komunistycznej.. ..Prze-
SZLAKIEM ZBRODNI NIEMIECKICH >
W lasach koło Wejherowa od; k ryt o ost atn 10 :.masow-y grpb., ko-, biet: yamordovvan\-ch przez hitlerowców, na-przełomie -1944-45 ro^
:ku; ^^^^
\\ le;.ie w pobliżu Lisewa kolo -We.|hero\ya. natrafiono na mo2i-le- w której znaleziono kosci ludzkie 1 czas/ki 143 osób ^\le\ szosc pomordow^anych zginęła od strzdłu u t\ł głow\ na co wska-zuid uizkodzsnia czaczki W Die :zna idowała sie rowniez deska / u\tjalon\mi c\ •'lami "1—144
Jak podaia mies7kanc\ okolicznychwsi przyorowadzono tutai
sladowanemu oboiętne jest, jaką ,w zimie 194-i—45 roku około 400
'^ideologię" wyznaje jego oprawca.
:'Mam' ogromne m^spoiczucie. dla tych, 'którym Kanada narzuciła twardy tryb zycia, bardzo- odmienny od. lego, który posiadali .w- Polsce., Rozumiem, „ze- niektórym bar-
kobiet — w--Większości Weffierkr , i;.Polki — ,z';ź).bozu av Sztuthofie; 1 które następnie rozstrzelano,..- : ,W .pobliżu odkryto :ro\vniGZ-dół -w którym' zakopane zostały but\ 1 ubrania ofiar
•Szczątki- pomordowanych ,143 kobiet . :zostalv: ekshumowane
dzo trudno, albo wręcz niemo/li-j pi-/e^\iezione na cmentarz w R>-wym jest, dostosować się do tutoj-1 bme i tam pochowane. Po.>zuki-sz.ych\varunkow.\Vienr,-. ze: niekto-jw-ania:następnych grobów.zosta-rzy z t\ch panów — może nawet na niebawem podjęte .wielu -:- zajmowało.w Polsce przed- :popYT NA' ZIEMIC WZRÓSŁ
Podrażnił Pan tych, których rmzwał ^^c^^ ^ tego w%nika, mogliby "superpatriotami", czy me ze.,n^,^^^^ ,,kolić komunistów' chciałby Pan obszerniej imjpome-dzieć się :v^ ten temat, .nniraznie
wojenne] - poważne stanowiska, inni posiadają odpowiednie kwalifikacje 1 .znaidowaliby się w Polsce w najzupełniej odmiennej sytuacji materialne),-psychicznej a.przede wszystkim społecznej
naśimctlić swoje stanowisko?.: . . ■
-r- .Oczywiście znana, mi jest reakcja na to przemówienie i. dlatego pragnę z.cąbTTi naciskiem podkreślić, zc nie było to wystąpienie indywidualne, moje osobiste, lecz iż zostało uchwalone przez Zarząd Główny ZPw-K. Było ono skierowane do reprezentantów Związku 1 już chociażby z tych powodów u-wazam za zbędna polemikę: .Chciałbym jednak zauważyć;- ze przemówienie to zostało przyjęte bardzo przychylnie ,przez delegatów. Świadczyły o tym huczne oklaski po wygłoszenui, dalej przy^ jęte rezolucje i uchwały, wypływające z treści: tego. przemówienia: Nic było ani jednego głosu sprzeciwu. To chyba dowodzi, że trafiło do przekonań delegatów, osiągnęło cel w jakim- b\1o przygotowane. A musze dodać .ze zostało prz.ygotowa-: ncscisle według wytycznych, sfor-
nas spraw
Nie trudno bvło przewidzieć,, ze to- przemówienie nie spodoba sie pewnej czesci '"namaszczonych:Pioz-gow,'. Było zresztą między innvmi
:— Panie: Prezesie: ' wydaje. :vn sit n mimo loszysU ich zastrzeżeń, jakie Pan : wysuwa przeciw pole-nncznemiuwystąpieniu: warto odpowiedzieć po prostu: osobiście,- niejako-, prywatnie. . : • ..;
— To trudna sytuacja Mam się' więc rozdwoić? Zastrzegam się wobec tego, ze to co powiem, obarcza wyłącznie mnie, nie wciągam Związku. Polaków, do tej polemiki...Gc-lem, umknięcia wreszcie:wszelkich nieporozumień, spisałem swoje Ur wagi, klorc. chętnie uzuDcłnię,. je-sh znajdzie Pan cos, niejasnego lub niedopowiedzianego.. Glo one;
- Nie naleze, niestety, ■ do inteligencji, dlatego wyrażam się często niedoskonale, zbyt prosto, nazywając :rzcc7.y po imieniu, ale to co mowie 1 pisze, lest (iokiadnie przemyślane, icst przedstawieniem moich obserwacji I»b ,dos\viadczeń. Trudnym lest zaprzeczać tutai, ze w mowie :kluczowcrdo.Ziazdu. De-, legatów ZPwK me było moicli myr sil. AYszakze to przenjowienie przy-go.to\yałem;.jakkolwiek, za. aprobata Zarządu. Głowneao. - -/Ale to jest: mnie) ważne..-W-aznym jest, ze-szło ono widocznie po liniiniysli Delegatowi kiedy zoslaio tak. przychylnie prz\jęlc
. W^województwach, — olszlyn-skimiopolskim nadal.me malei.c zaintere5,owanie- rolników- możliwościami zakupu ziemi państwo-
ŚMIERĆ WICEMINISTRA
■ .-Na szosie pod Chęcinami-jf ■pow; Kielce zginął śmiercią tra-' giczna w.katastrofie samochodo-wei wiceminister Rolnictwa doc dr Jan Małecki.
Z powodu gęstej mgły — sa-1 mochód osobowy, w któr>'m je-chał Małecki, wpadł na stojąca na szosie ciezaró.wkę..Giezko:ran;. n\- Małecki-zmarł w drodze do szpitala. ' - ■
REJESTR MANKOWICZÓW
: Od półtora roku.działa av:mi-: n 1 s tG rs t wie - h an d 1 u .wewnet rziie-go na mocy :uchwały: rządowej': centralny rejestr, osób- zwolnio-: nych z pracy, w- łiandlu uspołecz-' nionym i przemyśle gastronomi-cznvm w'skutek popełnionych na-duz\ć
Do chwili obecnej zarejestrowano 15.600 mankowiczow. któ-' rzy ma ja n a sumieniu niedóboty I nadużycia na łączna sume ponad 1'93, min zł;. Dzięki istnieniu: centralnego :rejestrii juz ■ kilkuset osobom zwolnionym w trybie • dyscyplinarnjm za nadużycia i niedobory .uniemożliwiono: pracę w :. innych jednostkach ,handlu: uspołecznionego.
STUDIUJĄ W ZSRR
.W uczelniach, wyższych ZSRR studiuje .327' studentów z :Polski. Wiekszo.se z nich uczy się na .wy-
Nie wiem,:- może ambicje polityczne i.; inne t.ych: panow: są uzasadnione, a może, przeceniają swoje obieklyw^ne możliwości, ale : to wlasnie nasta^vIen•le, jest głównym motywem ich akcji przeciwko nam; przeciwko tej wielkiei -masie polonijne] osiadlCj 1 zado.mowionej w tym - kraju; -posiadającej.- swoje dzieci tutaj u'odzone
i\Io]: stosunek - co Pol.ski me- .zasadza się na stracohej pozycji, czy zagubionych - możliwościach jakiejkolwiek kariery ani: tez nie wypływa z takich cz\ inn^cn powiazan .'doijchczas ponad" 1400 trans?k partyjnych: Jest to -natomiast sto-.{c]i sprzedaży gruntów: P:FZ; sunek.czysto, -uczuciowy,.' serdecz-1Sprzeijano ogółem-blLsko 1400 ha n\, nieuuarunkouan\ 2adn\mi ele [zicmi w t\m kilkadziesiąt samo-mentami polit\c7n.\mi. niezalezn^'dzielnsch gospodarstw wraz 7
Na WarmiM Mazurach osiedla sie corazwiecej .chłopow: przyby^ W3iacvch tu z innych województw, zwłaszcza z warszawskiego, białostockiego.- lubelskiego 1 kieleckiego:,Nabyli om. dotychczas w-woj; olsztyńskim ok.. 450 gospodarstw o łącznym obszarze 4.300 ha .w- duzej' czesci wraz z...: -zabudow:-aniami. ■ .^Natomiast mieiscowi rolnic\ zakupili od państwa ponad. 900 ha użytków, przede -wszystkim łak i- pastwisk. : Na Opolszczyznie . -;oddziałv Banku:..Rolnego ;przeprowadziły
Cl Nab>waja om caie gospo-1działach techniczr\ch, eherget'v. darstwa lub powiększają posiada- czj^ch, poligraficznych, lotni-• ■ czYcłi, w wyższych :inzynieryjno-
ekónpmićznycłi uczelhiaćh,-: w. instytucjach mechanizacji, rolni-■; ctwa.i innych. Pokaźną grupa Polaków ;!:stu diii je, na IJniwersy-tecie.jiloskiewśkim. .\:;:■•;: : ■■•'W'-i9p9 T;:-ńą^^^u ■ckie\]^fżyjeChałQ.;.z,Pólsk .ponad': 50 ,osó.b.'. Większość;z nich :konty-nuuje:tu naiikg rozpoćzętąw j-ju.. - wstępując.' na trzeci lub.', cż\varty rok: studiów. .Przeważają: takie kierunki,; jak automatyka,". r a d i b t e chn ik a; ■ el iektrón ika ^..Kilka: o.śób- doskonali'-umiejętności: na,-.w^ydziałach .filplpgii ró U kra iń'skiej.:;'-'':, ;;',;■..: i' ■,. ^ ;•
:■■ ;':0j3rÓGż-:/'ś znaczną-..siiipe-stanowi ,-:67''^^'^a^ którzy;:zdpbywają. w-ZSRR tytuł' kaildydafa,-:ha:uk,:'Wielu- ż.nic'^^
T.\m panom natomiast me podoba |g73,c transakcji zawarto w ostat-się tylko Bezpieka,-ale. przędwrzG- nich m'.icsiacach br
sniow-y system ucisku, politycznego nie znaiduie: u: nich : potępienia.
: Reflektantów .na kupno ziemi p.snstwowe] icst-: na • Ópplszczy
Micdz.y.'iiinyń,i:i\w''tej: nW przvgotoudne po to, b\ zwrocie ^^'ed/unc bvlo /c w PoIm-c pr/cd
uwagę na ich -d/iałalnosc', cho- V'Mennc) /aniNk.mn ludzi clojąięzie- icj^cc pątiioUzmu polskiego, loial ciazb\ ra t'.renie naszej Polonu, 7a dziaTaino-t polit\c/na, lub „o^Łi kdnadMski") ze stion\ t\ch która to -d/ialalnoscia'me zachw\- pi/''^^ladoy ano ich w inn\ równic josob, ktor^lni kierują zawiedzione
bo!csny..sposob,: ze „był ..Brzesc. i, Be- i nadzieic. żal ża utraconymi posada-i:reza: .Kartuska; zc/konfiskowano- pi- mi;.-za undżłiw^ -sma I :t. d. -. -„.,,.. ■ ■ r:'.ądzenią. Znakomita natomiast
P;urowie :i;Tzed.^!aw^!ai.acy/ sic: w -syicksto-ŚG imigrantów' :p'oiskichv:^ Kanadzie ,iako siraznicy . .politycz: iTC j: cm i graóji,'.:'j iiki) r.źecżn ic^ ci u po Isk i'e,2Ó;: :i a kfi ■rycerze n ie ppdlc-.giósciouH: r!:(Vst,r7.o-:.li, w:{ v'c!i.,s}ńwach ;bodaj^^\ ;:■;.'■■:..;':-::-:v,^---v.'.^-^ dżą,^ Z'^;rr)".r-:;v:'^'--y;:^^ śni.enr,:!)^!-^^'--ńyw-ąc .-.■.■jM-::'e,ci-cc: skIeIlc;;iAOAv:-o;ć;
Niewątpliwie z tej ..prostej -przy-.;zme- coraz wiecej: .W: cddzialath czyny, zenie dotykał ich; nic obra-),Banku Rolnego znaidu].^ sie -po-cał »ic przeciwko: mm; ale przeciw ''nnvm
.;Komu -podoba się. bezDiecznie:-w Kanadzie - pobrzękiwać :s-/.abeika. tor r7.yc papierowro-gołosłowne boje o oblicze polityczne Polski, n..'echa]. sobie,to: czym. ale w'. sposób jak najbardziej , ,stanowcz-/,: odrzucam :\uh.^ nie tylko -zwykłe insynuacje, ale: ws-zo.lkie pouc-/.enia.. w-szclkio
lezv ::do: nich np, mgr. Michalak, który pisze .w- Uniwersytecie Moskiewskim rozprawę o:: najnowszych: .badaniach , promieniowania kosmicznego.- ■:,
SPÓŁDZIELNIE PRODUKCYJNE
■Na: Pomorzu-coW'Stalo W' .1959 49 nowych spółdzielm-produk-
cainy się. O-^Jtatnie uchwały Rady Kongresu. świadczą o •.'wzniosłości' ich działania, szczególnie, gdy porównamy le z i^iprzcdnimi uchwałami w sprawie referendunr w Jcwc-stii . skarbów vyawpl:skich. 'Podczas gdy: poprzedniemu Zarządowi Głównemu :.KPK- publicznie, ubliżono; z po\yodu: takiej samej akcji, to o-; becnemu: złożono za nią uznanie i podziękowanie. Gdzież tutaj logika''
-a • raczei wszyscy ża; wyląćżeniehi' I o d nos i e k: ^ zwńąża ii a , j eśt: Zr t \; m krajem-;: z Kanidą:' Pragnęlibyśmy ■'■'-orawfiztc. by: ńaS;!:Bracia-:|::Śiostry w :r.>U''(:': ni():rli mi(^-;takile; 's^ v,;vruirki. jakie - my ..tutaj. :Pragnęli-r.( --nn. rządy -iHil-. h\s.n-!y clla . nich demokratycznych ;:::;':ale;;no, własne:^ .. (Dokończenie na słr,. 6-tei) .■
' nad 2700: podań-. rolników,.prag-|.nących:'nabyć- łącznie: ok- --3 tys. tha:gI^uhtpwV^'■■^;■■■::;V
t ^czn\ obszar gruntów, pr/c-'c\]n\ch Zgromadzilj one łacz-zn;,c7on>ch pizez BdPk Roir\ do, ne 614 gospod=;iz\. którzy wnie-sprzedazy av tym'w:ojew-odztwie{sli: do zespołowej upraw-y blisko u>no.si 8500 ha ' 'ó tjs ha ziemi
Waryński pokoju wewnętrznego
z przemówienia dr . St. •Stommy podajemy jeszcze dwa niezmiernie char-^ktery-słycin^ usłepy;
'.Jako srodowTisko: katolickie mamy hczne- kontakty ze środo-w'iskami--pQkrew-nymi flaii^ na Za-.pod^iG 1 musze powiedzieć ze Aontakly : te . wysoko, cemmy. ^TilTklN ie ^tctam\ sie rozbudo-w:ywac. oceniając wysoko :wiezi kulturalne, które nas łączą 2 Zachodem. Ale tworząc.:te wiezi kulturalne,, w. pełni doceniamy
Nowa Francja staje sie krajsm"
Odpowiedzi Redakcji
Panowie A.B.; i Delhi, N.L. i nie otrzymał nagrody, chociaż po-
Chatham i AA.B. i Toronto. Ogłoszenia firm: handlowych zamieszczamy, na odpowiedzialność tych: firm. Nie jesteśmy w stanie sprawdzić rzetelności każdego ogłoszenia. W wypadku, gdy jest nam wiadomo; że jakaś firma: celowo daje: ogłoszenie, by oszukać na-, szych- czytelników,wówczas: nie przyjmujemy ogłoszenia. Tego rodzaju wypadki są rzadkie, -Jeżeli idzie^ firmę ''Pallas de Como" która ogłosiła "Wspaniały świąteczny konkurs zegarkowy" w "Zwią/kQ^^u" dla tych, którzy rozwiążą. matematyczną zagadkę, polegającą na kombinacji cyfr od ,1 do 9, to jak wynika z.pisma przesłanego uczestnikom konkursu, rozchodziło się tu o jak najwłckr szą ilpść rozwiązań, a było ich 15; Gi; I^tjiny je nadesłali otrzymali nagrody i adresy ich zostały opu-. blikowane. Dodatkowe nagrody otrzymali również ci, którzy przy,-słali 9 i więcej rozwiązań. Pan A.B. z Delhi sk&rfy się, że
słał jedno rozwiązanie, a pan N.Ł 2 Ghatham, ze posłał aż cztery i ró-:wniez z tym samym, negatywnym skutkiem. Nie sądzimy, aby firma postąpiła nieuczciwie.- pomijając-sprawę ile ma być rozwiązań. Tu tkwi całj' .dowcip zagadki. Jeżeli pewna ilosc ósob wpadła na to i-przesłała 9, a nawet po-15 rozwiązań, to fakt. że panowie na to nie woadh nie. jest^winą firmy.
Zażalenie: Panów przekazaliśmy jednak firmie "Pallas de Como" • * • P. M, Streich "Specialty^ Shop". Toronto. Dziękujemy serdecznie za ofiarowanie nam do biblioteki "Związkowca" pięknej książki pt "Satyra w konspiracji".
Czyś odnowił prenumeratę "Związkowca"?
w czasach Champlain a ani k:ol ani te/ > ł'0 ckiadt^ w PaiĄzu nie uważali Nowej Francji, za czcsc fKnK.>kich posKuiło-scK: ale po prostu traktowali ją. jako ;handlow:y posterunek.-w który w-arto było tyle tylko zainw:estow^ac. ile. bvlo- koniecznym, by można było zebrać rprzewieźć,do-Francji futra, które wówczas były jedynym wartośćiow;ym, artykułem. -W :ko!isGkwencii me ustanowiono, zadne.j rzeczywustoj-administracii francuskie!, zarówno, w: Akadu .i.Acadia) jak i Quebec. Zamiast organizować administracje.: nadawano spółkom handlowym szerokie przywileje handlowe..:które obejmowały i uprawnienia - polityczne Jedna z najważniejszych spółek tego typu była "Company ot New France" założona:w. 1627 roku. Sposób "ten nie: był -speciiilną nowością, wynaleziona przez Francuzów dla eksploatacji kontynentu, Połno: cnej Ameryki. Inne państwa podobnie organizowały swe: zamorskie: posiadłoścrw owych czasach:' Brytyjczycy naprzykład prowadzenie wzrastających .interesów z- Indiami: powierzyli -spółce handlowej, znanej pod nazwą "East^India Company','. System ten jednaknie pracował należycie w. Nowej Francji. Jeszcze w okresie Champlain'a a, .szczególnie w ..okresie trzy:dziesiolecia po jego śmierci kilkakrotnie .mało" co me doprowadził do kompletnego wygaśnięcia w'płYwpw' francuskich:w;Kanadzie.: ' ■
^Początkowo jednak wszystko zapowiadało;sie dobrze Powstały dwa osiedlaw miejscowościach; nadających sie szczególnie dobrze dla celów handlu futerkowego. Były to osady; "ThreeRiyers .(rok. 1634) u ujscia: rzeki St.: Maurice: i Montreal (1642) ponizęj połączenia sie rzeki Ottawa i St. Lawrence. ^Miejscowi osadnicy korzystać zaczcii z dochodów, które "Company "bf France".' ciągnęła z handlu futrami; W 1645stworzyhom ''Gompagnie des Habitants" — od tego .wywodzi,Sie nazwa, "habitants". używana często dla określenia..Franko-Kanadyjczykow.Now'avta spolka była swego rodzaju spółka pomocnicza, zbierającą dla "Company of New France" futerka od Indian i traperów. Równocześnie zakon Jezuitów- zaczął, systematyczną niisyjną--prace wsrod Indian; wprowadzając europejską.: cywilizację. Utworzone zostały w Huronii (na terenacłi pomiędzy GeorgianBay i Lake.Simcoe zanneszkałych przez plemionaHuronów)wioski takie, jak 'Stfc-^atsie.'.StMgnace 1 St. Louis, w których jezuicki zakonnik' był zarazem księdzem; nauczycielem' iwójtem. Ten spokojny stan rzeczy nie trwał długo. Konfederacja Irokezó.w, zwana obecnie "związkiem Pięciu-Szcze-^
pow ■ iFue Nation Indians) tj Mohawks, Oneidas. Onondagas, Cayugas 1 Scnecas odnosiła sie podejrzliwie do penetracji białych w indiańskie środowisko-1 icli terytoria. Pierwszy napad Irokezi skierowali na Huronow: i w łatach 1648. .1649: zniszczyli: szereg :osad huronskiGhi. masakrując mieszkańców-. Wtedj-. to właśnie, dokładnie w 1649 r.-. dwaj zakonnicy jezuicc,v„: ojcowie .Breł)euf r.Lalemant zmarli śmiercią męczeńską po przemyślnych, torturach / rak zw\cięskich Irokezow.
.,;.\aslepnie.-lrokezi zaczęli dław-ic handel futerkowy;:napadając 1 mszcząc wysunięte w głąb indiańskich: terenów ufortyfikowane-posterunki handlowe, przecinając, komunikację wodną,-, która stanowiła .jedyną :drogę przesyłki, upolowanych czj- wymienionych za' inne towary futer. "Company of, New. France" była -bezsilna wobec,tej akcji Irokezow. i przez-pewien czas zanosiło: sie na to; ze białym, osadnikom-nie zostaje m'c innego,: jak:..wyniesc, się z Kanad\ pozostawiając ją krajowcom.
Wreszcie w 1663 roku rządw Paryżu zdecydował się na akcje. Nowa Francja ogłoszona została kolonią ,francuską podlegająca ::krolewskiej admintstracji; W-1665 rok:u_Marquis de Trący, sławny stary 'Wojownik wyznaczony został dowódcą wojsk kolonu Iwyjechał do Quebec.^Wkrótce potem przybył z Francji: pułk regularnej armii francuskiej Garignan-Salieras, liczący, ponad 1.000:ludzi. W tym samym roku: przj-jechali: -pierwszy gut)ernator królewski wyznaczony dla^ Nowej Francji, Sieur Daniel Remy de Gourcelle 1 pierwszy administrator: fmansowy"intendant"'Jean Talon
.-Przybycie wysokich dygnitarzy i. tak licznych sił wojskowych było poważnym problemem dla QuebeG, 'stoLcy ówczesnej Now'ej Francn, liczącej podówczas tylko 75 domów i 550 mieszkańców;
: Na skutek jednak tego, ze władze francuskie zorgani2owaw'szy administracje zapewniły :'wiekszeł)ezpieczefistwo. liczba rmeszkań-cow znacznie Sie zwiększyła. Przybyło bowiem wielu nowych osadników w tym i trochę kobiet, których brak szczególnie odczuwano w tvm pionierskim kraju.
' • W dodatku, kiedy- de:3^ac^- przeprow5<feU^zwycjięską wy pneciw Irokezomw 1666 r..i zmusił ich do szukania"pbkoJa~w
następnym roku. zaistniał)' znowu jaśniejsze nadzieje dla Nowej fl^mcji. (C.S.)
znaczenie polityczne: konkretnej polskiej -sytuac^ii i::me chcemy stwarzać żadnych złudzeń polity-, cznych. Zda jemy sobie dobrze, sprawę, ze o Ile bardzo cenne sa nasze, kulturalne kontakty i na-rie ożywione stosunki z, Zachodem, o' tyle, politycznie miejsce nasze: jest wybrane, jest jasno określone ■— ono jest na Wschodzie i w : Bloko : Wschodnim.: Inaczej mogą: myslec tylko - fan-tasci albo ludzie:. którzy jakos ulegli obcej intrydze -zagranicz-: nej.
• Oceniamy-politykę uiadz. ale rudno. nam. :WChodzic w ocenę; tych szczególnych decyzji, nroca których partia decyduje-delego-w-ac do rządu: te lub inne osoby.; czy te lub inne osoby z, rządu od-. woląc Dlatego — pomijając pe wne szczególne sjtuacje o v \ jat ; kowym znaczeniu..'— na ogol,nse będziemy. Sie wypowiadać, na: ic--mat -.zmian personalnychi-: st-ir-d ■ tez nasza decyzja wstrzymania,:, sie dzisiaj odgłosu
Postawa nasza nie jest urny-. ciem rąk; Sformułowaliśmy tu,; nasze uwagi pozytywne i .kryty-.-czne powodami troską o dobro powszechne. :Ostatnio : zgłaszalis.'; my władzom-nasze, liczne: zastrzeżenia dotyczące polityki w stosunku do Kościoła: katolickie-, go. W przedmlocie tym. lista- naszych dezyderatów jest długa.: Spraw tych umyślnie me w-ciaga-my. na porządek obrad, mając przeświadczenie, ze :n-ie miałoby to. charakteru konstruktj^^nego.i; me pomagałoby w żadnej mierze do ich rozwiązania.
Pragniemy, ażeby miały miej-, sce bezpośrednie rozmowy pomiędzy przedstawicielami: nądu I Kościoła, które by doprowadziły do załatwienia, najłwleśniej-szych problemów otwartych. Jest to naprawdę bardzo pilna potrze-: ba społeczna.: Ośmielamy :■ się stwierdzać, że wymagać tego będzie interes państwowy. Usunięcie powstałych trudności potrzebne jest dla umocnienia ałniosfe-ry pokoju wewnętrznego/dla po-jąłębieniarjgdnoici jarodu i dja^ skuteczne) ntobilizacii sit narodlTy dla ważnych zadań gospodarczych.