i
Si
"ZWIĄZKOWIEC" WRZESIEŃ (Sepłehibar) Jroda, 13 — 1961
STiL 9
Relacje dwóch żołnierzy japońskich, [idórzy nie wierzyli w koniec wojny światowej
Źotaiereom japońskim, nie by- było słońce, rozpalaliśmy ogień h^o]iio~V<>^,_if^yj°^ Z'^: '^,^^y ,powiększającego
a szkolne rozpoab™ cia i 4-ta dnia if 3 • <w poniedziałeki a isy będą miały jaL% iłego roku w rartki. We wloM
snia proszone są (CS szycłi klas, tj. 2aal W tej grupie znajd,Łl leci które po razZ* )dą do naszej szkoj;
dę, dnia 27 września J
izkolne rozpocznie kia
Ikiem dostać się żywcem w ręce I nieprzyjaciela.' Banni mieli po-I pełnić samobójstwo albo zostać I dobici przez zdrowych. Dlatego I w czasie wojny~na Pacyfiku łj^joerykanie prawie aniipełnie nie itffali jeńców.NaiNowej Gwinei, Ija Filipinach i Innych wyspach lieszcze w 10 lat i więcej po woj-inie odnajdywano ż<rfnierzy, któ-Irzy wycofali się w głąb dżungli. łByć może, że niektórzy kryją się itam do dzisiaj. Prawdziwą sen-Igacją było odkrycie niedawno ta-ftich dwóch żirfnierzy japońskich Ina niewielkiej wyspie; Guam, Izdobjtej na Amerykanach w ro-fku 1941 a następnie odbitej w Iroku 1944.
Zeznanie Minagawy
W 1941 roku zostałem przy-Idzielony do piechoty, a w maju |44xoku wysłano innie na wyspę IGuam. W lipcu wylądowały na Iwyspie wojska amerykańskie i Ipó jednodniowej bitwie zajęły Eą Tak się zaczęła moja wióczę-Iga po dżungli.
r Z początku byliśmy we trój-|kę- Ito, Unno i ja. Unno był cho^ ty na phica i pluł krwią. W 48 l^oku Unno umarł.;
następnych dwanaście
i gospodarcza całbki i sywać będzie w bart nych /i-ękach , p. Stefana Dadub.' óró osobistości i li miasta przyj^o ó^l ^ądu Okręgu i I
wój udział w telli. I nie jeszcze .i, o to bjii izyscynie p!raeoc^ lego wydarzenia i s
w jak największej Bai "Dożynki w r
się tym razem ) pod koniec biei
września. ' ładnej dacie.i bljżs ich; będziemy ]
naszych czytólflikówi
iiir'.
'■. * ■; * ;■■ " * ■ ■■• iłopofy pienifżnt?-tłyczki? Chcesi iłoiyit bei' tpec|alntj
do Doniu Zwli on Strteł Ęait; Coi 9 wieczorom ołwarłi i tlelhla Kredytowa irwpy 2 ZPwK. PofflAi ybrnieciu :i łrudnoicj i' loieu liczyć ;»-Mj sem.
■ Kier()vtoik: •' • R ARDELL LI «4A^|
ARD F. CA\'A (CZYI) H Adwokat I Ho»«riii»-przyjmuje w flrtnU. ARO, .CAIN » lughson SłrMt.Si
BaHon Sł. LTał. Łll^g ddałU l czwartki «dl»l Roł. lv7-» wlecŁ Pi
;LL E. KOWALSKI. iAJ yOICAT - OBROŃCA ||
NOTARIUSZ [yjmuje w kancęl»rtv •ark«r,' Jonts, WealPW. „
przecłw Court H<)|W>' ifori Biota: JA »•"«> ^fS
Przez . iMj. ian. odiiiu czesci uDrania
lat nie spotkabśmy ani jednego albo kawałek węza gumowego japońskiego żołnierza. m:~.,.„*i.„ - .. % , """S"
szlOa. Ale kiedy padał deszcz, ujadaliśmy na kupkę proch ż nabojów, dodawaliśmy do tego utarty na. proszek węgiel ze śpa-lonych gałęzi i szmat. Potem pocieraliśmy o siebie dwa kawałki twardego, drzewa i nagrzewaliśmy w ten sposób włożony między nie drut. Kiedy był już gorący, przytykaliśmy drut do przygotowanej rozpałki i natychmiast zasypywaliśmy suchymi nśómi. . : :
Kiedyśmy jeszcze byli we trojkę, częstosmy się kłócili.
Kiedy Unno : umarł, zaproponowałem Ito, zeby. wszystko teraz było wspólne. Ito^ przystał chętnie ,na moją propozycję zwłaszcza ze często teraz chorował nieraz leżał przez cały miesiąc albo i dhiżej. Ale to w praktyce okazało się wcale nie takie łatwe. Każdy z nas miał się na baczności, zeby niedawać powodu do kłótni. Pamiętam jak to było przedtem, kiedyśmy by-h we trójkę, więc inaczej teraz dziehłem jedzenie: tó, ćo było podstawą pożywienia,: co trzy-małovnas przy zyciu — dzieliliśmy równo na dwie części — nawet jeśli to była jedna krewetka. Tak samo części ubrania,
Wszystko inne było dzielone we-
Pihsmy wodę .deszczową, ale dhigwoh tego, który przyniósł okresie suszy, która trwa 40 a drugi się nie sprzeciwiał ,1 musieliśmy szukać strumie-| Mieliśmy teraz szalenie wy-ałbo zrodeł. Amerykanie zo- czulony węch Tak dalece, ze iwiah na drogach pęknięte o- rozpoznawaliśmy z daleka za-jny Używaliśmy ich do prze- pach brylantyny do włosów, ja-howywania wody. W dzien wy- kiej używali żołnierze amery-wto-wahsmy je a w nocy przy-, kańscy i dzięki temu chowaliś-rhodzihśmy, zeby je zabrać, i my się zawczasu •
ba było bardzo uważać, ze- Kiedy wróciłem do Japonii, do-
by nas me spostrzeżono. Jedliś-nyśLmaki, szcżury, kraby i sar-fiy. Dziko rosnącego pieprzu u-valiśmy na przyprawę. Nie ehśmy broni, żeby zabijać aenęta, więc szukahśmy pad-ny, jak sępy. Sok z żołądka aerząt susg^śmy, ucierahśmy i proszek i używali jako lekar-Jwa, bo stale mieliśmy bóle. najgorszy był brak soli. Dopie-0 pod koniec nauczyliśmy się obić ją z wody morskiej. Qd ra^ u poczuliśmy się lepiej Stale zmienialiśmy ki^jówki. itrzymywaliśmy się w jednym ejscu na dwa, trzy dni, nigdy (dłużej niż 2..tygodme. Naj-pazmejsze było, żeby być dob-;e zasłoniętym drzewami, a na yspie nie ma wysokich drze\v, ylko krzaki.
śmietniki amerykańskie były
wiedziałem się, ze wielu żołnie rzy japońskich, dostało się do mewoh, Byłem strasznie zdziwiony. Nie dziwiłbym się, gdyby to byli cywile, ale powiedziano nam, ze byli wśród nich oficerowie; Nie do wiary! Stale powtarzano nam przecież że mamy , walczyć do ostatniego żołnierza! Jezeh tak sprawa wygląda — to powinienem był już dawno wyjść z dżungli. Dopraw^ dy te 16 lat — to stracone lata: Byłem szalony, ze tak wierzyłem w armię.
. Mówiono nam: "Lepiej zginąć niż poddać się". I chociaż ulotki amerykańskie mówiły o tym, że Japonia przegrała wojinę, to jednak żaden z nasnie myślał o poddaniu się. Oczywiście byliśmy przekonani, ze i tak by nas
, .....- -- -^-^, zabito. Ale nawet myśl sama^
nas źródłem bogactw. Stam^ tym, zeby stać sie jeńcem — by-id pochodziły nasze ubrania, la me do zniesienia:
• które zrobiliśmy ze spręr Kiedy mnie złapano, byłem nateracowych, buty z opon. przekonany, ze mnie. zabiją. Tłu-hisek od. nabojów robiliśmy macz . za^pewniał mnie,, że nic iparstki, a igły z drutu. Dru- nam me zrobią,.ale me mogłem używaliśmy 'poza tym do su- w to wierzyć: Kiedy mi się kaza-■aia na nich upranych rzeczy li. wykąpać, sądziłem, ze chcą, 1 do rozpalania ognia. Bo jak żebym się umył przed śmiercią.
JANE ASHLEY mówi:
"NAJLEPSZE SOSY I BUDYNIE DAJE MĄKA KUKURYDZIANA
"BEUSOM" i "CftNflDA"
{"BENSON" i "CANADA" to najlepsze gatunki mąki kukurydzia-pej (Corn Starch). W Europie "eorn Starch" znana jest jako jmąka kukurydziana^ Większość Kanadyjczyków woli mąkę ku-jkurydzianą od mąki kartoflanej Robiąc zakupy .następnym razem [kup mąkę kukurydzianą "BENSON" lub "CANADA".
SPRÓBUJ PRZEPISU JANE ASHLEY NA
3 łyzki masła
1/2 cebuli, średniej wielkości, siekanej
4 łyżki mąki kukurydzianej BENSON lub CANADA
1 łyżeczka soli
1/4 łyżeczki pieprzu
1/2 łyżeczki papryki (dowolnie)
1^2 łyżeczki sosu Worcestershire
2 filiżanki rosołu z ryby
1/2 nm^af^^ mi^
"2 i' 1/Z^ M^J^ gotowanej ryby, pokrojonej w duże kaWj^ ' .
2/3 filiżanki gotowanego groszku Roq>u^u^. masło w rondelku.
Dodać cebulę i gotować dopóki cebula me będae nuękka, ale me przynunieniona. - o
Odsunąć i pieca,_dodać mąkc"kukurydzianą BENSON łub CANADA oraz przyprawy.
^lewać stopniowo rosół jybny 1 mleko.
uotować na średnim ogniu, stale mieszając dopóki sos n>e zgęstnieje, ^tiybę l groszek: rodąwać na muszelkach lub formowai^eli gnankach.
2S3
Doić na 6 osób.
STARCH i
M
BENSON^ i
COBN i WAftCM p
mAMA Z iAKbSCI I IJiEZAWÓDNA ______^
A jak przyszedł felczer, żeby mi zrobić zastrzyk, że chce mi za-strzyknąć truciznę. Japonia się zmieniła. Gaładro-ga była dla mnie jedną wielką niespodzianką. . Tyle samochodów! Kobiety tak dobrze i kolorowo ubrane! Dużo wysokich do-; mów w mieście! I wszyscy tak zdrowo wyglądają!
dżungli wyobrażałem sobie' że wszyscy-mężczyźni, zostali zabici, albo wywiezieni do obozów a pozostali umierają z głodu.
Już się powoli pr^Twyczajam do mojego nowego życia. Z po^ czątku czułem się jakiś zagubiony. Jedzenie jest wciąż jeszcze dla mnie za ciężkie. Kiedy jemi za duzo — mam zgagę. Pościeli tu jest za miękka: śpię wpraw-j dzie dobrze, ale lepiej spałem bez pościeh. Niedługo juz będę chyba zupełnie zdrowy. Przeżyłem 16 lat w dzungh,'więc wierzę, ze jestem w: stanie przezwyciężyć wszystko.,
. Te 16 lat były stracone: Być może, ze w dżungli ukrywają się jeszcze jacyś japońscy żołnierze. Jeśh wyślecie kogoś na. poszukiwania — weźcie mnie z sobą. Jedynie ktoś, kto zył w dżungh. może wiedzieć, gdzie ich szukać.
: Mówi Tadaszi Ito j
Często mówihsmy w dzungh , o "Apelu Cesarza do żołnierzy", I W którym powiedziane jest: "Si-
ły wojskowe tego kraju mają być po wsze czasy pod dowództwem Cesarza; W dawnych, czasach, za panowania Cesarza Dżimmu"... i 'tak dalej. Nie mogliśmy zrozumieć, co się działo 2,000 lat temu. Nie powtarzaliśmy już tak jak dawniej, tego a-pelu Jia głos. I me oddawahśmy czci Cesarzowi przez kłanianie się w kierunku jego pałacu, jak to było-ikiedyś w zwyczaju.- Za-ipomnieliśmy o tym po prostu, tak jak zaponmieliśmy o'smaku papierosów i wuia.
W 1953 roku znaleźliśmy w woreczku z plastyku japońskie gazety. Pisano w nich. że wojna się skończyła, ale myśmy me wierzyli, ze to były naprawdę gazety z Japonii. Zwłaszcza, ze wyczytaliśmy w nich, ze "tofu" (Ciastka z fasoli) kosztują 10 jen; Kto kiedy słyszał, zeby "tofu" tyle kosztowały? To me mogło być prawda Pewnie Amerykanie podrzucili nam te gazety, zeby nas stąd .wvdostac podstępem... Wciąż jeszcze wierzyliśmy, ze nasze wojska rozpoczną kontrofensywę.
Mniejwięcej w tym czasie zacząłem duzo myslec o moim wieku. Od czasu jak umarł Unno i zostaliśmy we dwojke. trzy: rzeczy przychodziły im często na myśl.
Po pierwsze — zacząłem wątpić, czy bog rzeczywiście istnie-
je: Japonia nie miała nic, ale rozpoczęła wojnę, licząc tylko na boga. który nie istnieje, i na "kamikaze'' (przychylny boski wiatr). Takie historie, jak pomoc nieba i zejście bogów z nieba — to były kłamstwa. Dlatego żeśmy w to wierzyli, spotkał nas taki los!
Po drugie wcielono mnie do armii i kazano walczyć adbo zginąć.; Czy to było słuszne?
Polrzecie: zacząłem się zastanawiać, czy nie pokładałem za dużo wiary w Japonię. Może nie znałem prawdziwej siły mojego kraju? Na froncie me dawano nam. dość jedzenia. Nie mieliśmy dostatecznej ilości nabojów. Saperzy mieli jako jedyną broń tyczki z bam bu su;
Nic nie wiedziałem, albo w każdym razie za mało .—. do takiego wniosku doszedłem po długich rozmyślaniach w dżungli. .Me rozważając sobie to wszystko przez długie godziny, me przestawałem ani na chwilę byc czujny.
Ulotki nawoływały do wyjścia z dzungh. .AJe' wojna przecież trwała! Jak nas wróg złapie — to nas zastrzeli. A jeśli się poddamy — to .\rmia Cesarska wyda na nas wyrok śmierci. Nieraz jednak myślałem o tym, zeby się poddać. .
Któregoś dnia Minagawa poszedł zdobyć jakąś żywność i me
INCO ROZWIJA RYNKI ŚWIATOWE DLA NIKLU
giiinowe buty i mają tr^ctóry. Na wsi jeist dużo rowetó toćykli. I dziewczęta śą lepiej u-tM^ne i ładniejsze. Wyglądają, jak by były z miasta a nie ze wsi.
Doprawdy to było ^pie—^ zma.'Tiować tyle czasu i wysiłków?.. Pytano innie o móje {dany ńa przyszłość. Nie naaiiii leszcze planów; Ghciałbym tyąo żyć jak najdłużej. I jeśli to nio-żliwe -—żyć spokojnie- nic nie robiąc. W dżungli Wydawało mi się, że nigdy fliew^ żóiiy, skoro :ws»y6cy mół towarzysze zginęli. Teraz myślę.isże posłucham rady maiki i ożenię się: Nie marzyłem nawet p tym, że jeszcze zobaczę matk^..:
Oszczędność szkocka
Szkot MacKeńzie idzie ulicą i spostrzega swego dorastającego syna, który właśnie wyszedł z gmachu poczty.
Serce ścisnęło się staremu Szkotowi. Podszedł do. młodzieńca i. zapytał zbielałymi tisty:
— Coś tam robił Jóhtn, przyzna j , się od razu! Mam nadzieję, ze nie dokonałeś nieprzemyślanych wydatków...
—-Ależ nie. ojczeli.^ ^
— Nie wysłałeś czaseiń przekazu pieiii^negó? A inote kupiłeś znaczki; albo jeszicze gorzej, wysłałeś telegram, gdzie Hószr tuje każde słóAyo ? Mów!;
— Nie ojcze, nic z tych rzeczy. Wstąpiłem na pocznę, aby sobie napełnić bezpłatiud; wieczne pióro atramentem.
wrócił. Myślałem, ie go złapano. Dwa dni później, kiedy zol>aczy-łem przelatujący łvelikopter, położyłem na ziemi dwa kwadratowe kawałki jrfótna. Były co prawda koloru khaki, ale miały oznaczać białą flagę. Amerykanie zawieźli mnie do szpitala, o-strzygli, dali chleb i mięso. Bałem się wciąż. Nie mogłem sypiać i myślałem o samobójstwie, Mogłem wyciągnąć spręż>Tię z łóżka i tym się zabić.
Uspokoił mnie dopiero list siostry, bo w rozmowę telefoniczną którą z nią-miałem, nie wierzyłem. Nawet pytałem Minagawę, czy telefon był na pewno z To-' kio. a nie z Guam. _
Kiedy dostałem od Amerykanów ubranie — byłem przekonany, że mnie tak ubierają, żeby mnie wrzucić do Pacyfiku. Wiedziałem, ze póki me znajdę się w Japonii, nie będę się czuł bezpieczny. 16 lat w dzungh sprawiło, ze strach stał się nieodłączną częścią mojego charakteru. Łagodne zwracanie się do nas na nic sięnie zda. Łatwiej JUZ nam jest uwierzyć komu$, kto mowi tonem rozkazującym. Jeżeli się jeszcze kogoś wyśle na poszukiwania do dżungli, mech najlepiej wydadzą tym, co się jeszcze chowają, rozkaz: "Wychodzić!" Rozkazu posłuchają.
Juz trzy tygodnie minęły od ezasu jak wróciłem do domu, a wciąz czuję się jakoś meswojo. J aponia po tych 19 latach jest zupełnie inna. Teraz chłopi noszą do pracy w polu spodnie i
VC.Jj
Wyroby niklowane budują światowe rynki dla niklu
Praktyczne, nowocze.-,ne przyboi-y, tak popularne w Kanadzie, lśniące części metalowe w samochodach, rowei-achJ instrumentach muzycznych oraz inne znane wyroby, wytwarzane w wielu częściach świata są pokrywane nikłem i chromem ... dobra, gruba warstwa niklu sprawia, że .są one o(Jpoi-ne na korozję dla trwałej piękności w glab.
K!anada iest największym na świecie producentem niklu. A ' Inco, poprzez badania, sprzedaż i rozwój lynków, prowadzi stały program ekspansji lynkówmiędzj-narodowych: dla niklu-Inco.
Będzie się eksportowałcwięcej niklu na rozszerzające się lynki światowe aniżeli kiedykolwiek pi-zedtem ... pomagając ugruntować równowagę handlową i ożywić wzrost ekonomiczny Kanady oraz stworzyć więcej możliw^ości zarobkowych-dla Kanadyjczyków.
CHŁODNICE I OZDOBY SAMOCHODÓW
Chromo^niklowanie zderzaków, chłodnic I 07xiob w .samocłiodach chrom je od ko-. rozji 1 zapewma trwałą piękność w głąb.
W INDIACH
COMPANY OF CANADA. LIMITED
00 YOfMC OTMECT. TORONTO
CHROMO-NIKLOWANE ROWEHY
Rowery są bardzo popularnym ćrodkieoi," lokomocji w Indiach. Wysokojakościowy chromo-niklel na częściach rowerowych daje jasne, lśniące wykończenie i wysoką odporność na korozję.
W N/E5fCZEC/f / W WSZECH
INSTRUMENTY MUZYCIME
NieAicy i Włochy znane ją na całym iwiedfi z wyrobu doskonałych instra-mentów mudarAuycb. Cliromo-iiiklowaiiie.v zapewnia wielu : instnuoeotóm pi^diy; Ltoiący wygląd przez cale lata a równłei chroni crę^ koAstnikcjf^^ * „ ^ t^.
mit
m
'iii
'Hit
1