sm 2
"ZWIĄZKOWIEC" WRZESIEŃ (5«płemł>er) Środa, 20 — 1961
"Związkowiec" (The Allianćef)
Printed for every Wednesday and Saturday by ^. POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED
• Organ ZwUrku Polaków w Kanadzie, wydawany przez
Dyrekcję Prasową: M. Wolnlk. przewodniczący', S.. Leszczyńakl, aekr, .
m
lUdakłor F. Ołogowikl - Kler. Drukarni K.J. Maiorklewici • Kler, Ądw. R. Frikke
PR EN UMER ATA
Roczna W Kanadzie $800.
P^oczna $3.50 Kwartalna$2.00
R75 Qu««ii SłtMł We»ł
W Stanach Zjednoczonych
i innych krajach Pojedynczy numer
$7.00 10^
Tel.LE 1-2491
Toronto, Onłi
Authorlsed as Second Class Małl Post Office Department, OtUwa and for payment of postage i eash.
POLITYKA OBRONNA KANADY
Krytyczna sytuacja międzynarodowa zaktualizowała problem polityki obronnej. Należy, tu przypomnieć, że zasadnicza wymiana zdań rozpoczęła się po zwycięstwie wyborczym partii konserwa-tywn^j w 1957 r. Polityka obronna liberałów zasadzała się ną dwóch powiązanych ze sobą sojuszach: Paktu Atlantyckiego i ze : Stanami Zjedrioczonymi., Drugi sojusz przewidywał ścisłą-współ-. pracę w zagadnieriiath obronnych m. in; w ramach wsólnego do^ wództwa obrony lotniczej kontynentu /amerykańskiego. Stany Zjednoczone korzystają ż baz; kanadyjskich, finansują: wiele urządzeń militarnych w Kanadzie. Oddziały kanadyjskie stacjonowane sąw Europie, jako wkład dó sił zbrojnych Paktu Atlantyckiego. W ramach zobowiązań sojuszniczych szkolono w Kanadzie pilotów innychpaństw; dostarczano im sprzętu itp , V\ ; '
Za wyposażenie własnych sił zbroJTiych był oczywiście odpowiedzialny rząd kanadyjski. .Trzonek lotnictwo. Liberałowie kładli wielki nacisk na: produkcję .odpowiedniego : własnego sprziftu, stąd umowa z A. V. Roe. : Nowy typ bardzo szybkiego myśliwca znajdował się już na taśmie produkcyjnej, kiedy prem. Diefenbakier w lutym 1959 r. ogłosił zerwanie uniowy.
Nie był to ani krok nagły ani nieprzemyślany. Rząd wychodziło z założenia, że nawet najszybsze saniolóty pilotowane przez lotnika nie odpowiadają, wymogom współczesnej techniki. A ponadto koszt produkcji własnej był niewspółmiernie wysoki. Nowy rząd postanowił obronę oprzeć na amerykańskich rakietach "Bo-.marc'' oraz myśliwcach również produkcji amerykańskiej. Jest wielce prawdopodobne, że rząd zmierzał dó zmniejszenia wydatków na cele pbronnne z przesłanek politycznych. Zakładał, że istnieją szanse na stabilizację pokoju, na załatwienie wszelkich ikonfliktów w drodze rokowań. Kanada stała się jednym z szer-mierzy rozbrojeniowych. Na wszystkich konferencjach międzynarodowych, przedstawiciele rządu wypowiadali się za rozbrojeniem, nalegaU na podjęcie konkretnych kroków.
*~ Opozycja liberalna popierała w tej mierze politykę rządową, nłeniniej jednak uważała; iż rząd zaniedbuje zagadnienia obronne. Zdaniem jej l>owi6m nie należało: zrezygnować^ z wyposażenia sił zbrojnych \ye własny nowoczesny sprzęt i przejąć'amerykański. Wskazywano przede wszystkim, że rakieta ''Bomarć" jest eonaj-■mniej pnestarzała. Mało tego. Winna ona być wyposażona w głowice nuklearne a rząd uchylał.śię od wypo\yiedzi w tej sprawie. Padały wcale sprzeczne oświadczenia. Jedne głosiły, że rząd zgodzi się na głowice tylko wówczas, gdy będzie nimi sam dysponował, inne, iż sprawą ta nie jest aktualna.       ' '
Czy liberałowie są zdecydowanie przeciwni wyposażeniu w sprzęt nuklearny? Chyba nie, jakkolwiek niektóre wypowiedzi brzmią inaczej. Wydaje się, że wynikają one raczej z przesłanek taktycznych. 2^pewne^. niektórzy 'poUlycy wychodzą z założenia,
.iewygodiniej jest występować praeciwko^^^^ gdy partia znajduje się w opozycji i nić ponosi odpowiedzialności
■ za, kierunek polityki państwowej. v
. Bliższa bowiem analiza oświadczeń pos. Hellyera, rzecznika ipartii liberalnej w zagadnieniach obronnych, raczej dowodzi, iż pragnie zapewnienia siłom zbrojnym większej efektywności a nad zagadnieniem broni nuklearnej przesuwa się dyskretnie. Coprawda nie kwestionuje potrzeby wyposażenia w taką broń j<Jdnostek kanadyjskich w ramach Paktu Atlantyckiego. Nie wysuwa "również żadnych zastrzeżeń odnośnie baz amerykańskich w Kanadzie.
..' • P»rzeciwko przyjęciu .broni nuklearnych w jakiejkolwiek por sfaci wypowiada się: jedynie Nowa Partia Demokratyczna. Występują przeciwko, temu zarówno posłowie w Izbie Gmin, jak i T. C:;^f|)ouglas przywódca partii, premier prowincji Saskatchewan. Zdaiiiem rzeczników tej partii Kanada nie powinna się włączyć . dQ/''klubu atomowego", lecz prowadzić konsekwentnie politykę zriiierzającą do rozlwojenia. Jeśli Kanada nie przyj^mie broni ator ■nwwych, wówczas będzie miała silniejszą pozycję w łonie państw Ineutralnych, niezaangażowanych.. To ostatnie stanowisko jest wręcz dziwaczne, jakoże Kanada nie jest ani neutralna, ani nie-zaangażowana. Jest partnerem Stanów Zjednoczonych, partnerem w Pakcie Atlantyckim. Gdyby więc przywódcy Nowej Partii De^ moicratycznej głosili konieczność zerwania tych sojuszów, wówczas, przynajmniej zajęliby stanowisko logiczne. Czy słuszne, to sprawa inna. Ale nie można pozostawać w powiązaniach sojuszniczych i nie wypełniać wypływających z nich zobowiązań!
. iZdaje się nie ulegać wątpliwości, że rząd.doszedł ostatecznie do przekonania iż kanadyjskie siły zbrojne muszą być należycie wyposażone, że nie mogą, jak to prem. Diefenbaker dosadnie się wyraził w Halifax, stanąć z łukami naprzeciw wyposażonej nowocześnie armii. Stąd wolno zakładać, że w odpowiedniej chwili kanadyjskie siły zbrojne dostaną sprzęt nuklearny. Ale przypuszczalnie nie na tym skończy się ich przezbrojenie. Trudno bowiem nie przyznać, że wyposażone są one .w sprzęt pnestarzały. Należy więc oczekiwać podwyższenia wydatków na obronę narodową a nie zmniejszenia ich. Będzie to konsekwencja obecnej sytuacji międzynarodowej, ale nie oznacza to włączenia się do wyścigu zbrojeniowego. Obiektywne warunki Kanady przemawiają prze-ciwko temu. Podejmuje się jedjTiie i wyłącznie niezbędne kroki prewencyjne, usiłuje się przestawić politykę obronną na bardziej realistyczne tory. -
Z przykrością przyszło rządowi stwierdzić, że nadzieje, jakie przywiązywał do rokowań rozbrojeniowych, okazały się złudne. Ale nie równa się to rezygnacji z wysiłków w tym kierunku; W dalszym bowiem, ciągu osiągnięcie rozbrojenia pozostanie celem polityki nądowej, jakoże jest również niewątpliwie dążeniem całego społeczeństwa: Ale właśnie dlatego nie można zamykać oczu na rzeczywistość, nie można proklamować jednostronnego rozbrojenia, rezygnacji ze środków obronnych. Takie stanowisko bowiem w obliczu rozwijających się wypadków równoznaczne jest z przedterminową kapitulacją, rodzajem narodowego samo->bójstwa przed zaistnieniem prawdziwego niebezpieczeństwa.
;Rżąd, jak już podkreślaliśfnyi podejmuje pierwsze niezbędne kroki, będące wyrazem zdecydowanej woli zagwarantowania kra-jow^niinimalnego bezpieczeństwa. Jednocześnie_ podkreśla w ten sposób swoją gotowość wypebiienia wszystkich sojuszniczych zobowiązań. Pełnego bowiem bezpieczeństwa kraju tak TOiległego i tak słabo zaludnionego nie można opneć na własnych zasobacli. Musi ono opierać się na sojuszach. Kanada ani nie jest neutralna i niezaangażowana ani, uwzględniając jej położenie geograficzne.' tratdyćję, układ ludnościowy oraz interesy, nie może nią być; Dlatego też wszelakiego rodzaju hasła o jednostronnym rozbrojeniu, rezygnacji z broni nuklearnej, wystąpienia z Paktu Atlantyckiego są wręcz szkodliwe. Jeśli nie są wyrazem szlachetnej naiwności, to nierozunmego rozeznania rzeczywistości;
Ani neutralni -ani niezaangażowani
Konferencja w Belgradzie zgromadziła bardzo różnorodny zespół. Był cesarz, królowie, książęta, prezydenci, dyktatorzy i premierzy. Wśród prezydentów był również arcybiskup prawosławny Makarios. Największą grupę stanowili przedstawiciele państw- afrykańskich. . Czołową figurą tego zespołu był Gamal Abdel Nasser. Z państw europej-: skich uczestniczyła tylko Jugosławia a z amerykańskich tylko Kuba, gdyż przedstawiciele Brazylii, Boliwii i Ekwadoru uczestniczyli w charakterze obserwatorów.
Spotkanie to zostało zorganizowane przez Jugosławię, która ani nie jest neutralną ani niezaangażowana w tak zwanej zimnej wojnie. Jest to państwo komunistyczne, które w odróżnieniu od pozostałych,. nie podporządkowało ' się dyrektywom Moskwy. Nie na tle "ideologicznym" jak to usiłuje się tłumaczyć, ale praktycznej polityki,
Tito i jego wsp^pracownicy nie chcieli być tylko wykonawcami zleceń moskiewskich, ale samodzielnymi rządcami kraju. Wykorzystali fakt, że Jugosławia nie graniczy się z ZSRR a komunistyczni sąsiedzi są militarnie słabsi, aby uniezależnić się. Ani przez chwilę jednak nie zamierzali ani zerwać z ustrojem komunistycznym ani też zwalczać politykę ZSRR na arenie międzynarodowej. Gdyby Stalin nie zagalopował się zbyt daleko, gdyby nie obawiał się iż przykład Jugosławii poderwię stanowisko ZSRR w innych państwach bloku sowieckiego,^ wówczas . Tito pozostałby w "rodzinie".
W okresie nawet' największej nagonki ZSRR przeciw Jugosławii, nie związała się onia z Zachodem. Owszem przyjęła pomoc militarną i gospodarczą, pozwoliła się łaskawie wydobyć z największych kłopotów gospodarczych i politycznych ale unikała związania się politycznego, wystąpienia przeciwko ZSRR na arenie międzynarodowej. Gonaj-wyżej od czasu do czasu nie szczędziła szpilki Moskwie. I to wszystko. ■
Po : śmierci Stalina nastąpiło wyraźne odprężenie a Chruśz-czow wręcz zmierzał do powtórnego włączenia Jugosławii do ."rodziny". I jakkolwiek do tego nie doszło stosunki sowiecko-ju-gosłowiąńskie są dobre, bliskie.
areme rzeczni-
nia "trzeciej siły" na międzynarodowej. Był kiem rzeczywistej neutralności w sporze między ZSRR a mocarstwami 'zachodnimi, mimo iż Indie'wchodzą w skład Brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Udział w tym zespole nie przeszkadzał mu występować często przeciwko polityce brytyjskiej czy innych państw Wspólnoty. Był jednym z pierwszychr-który przełamał izolację Chin konmni-stycznych. Zmierza!-do zapewnienia mniejszym państwom silnego głosu w sprawach międzynarodowych, występował zdecydowanie przeciwko kolonializmowi, nie dostrzegając jednak kolonializmu sowieckiego; Wystrzegał się przed atakami na ZSRR, nie zachowując tej samej pozycji wobec państw zachodnich. Odmówił przyjęcia pomocy amerykańskiej, gdy zawierała pewne warunki polityczne.
W Belgradzie znalazł się w wyjątkowej sytuacji.. Miał przeciwko sobie wielu, którzy tyle mu zawdzięczali. Nagle stwierdził, że nie jest już rzecznikiem bloku afro - azjatyckiego i nie dlatego, że zmienił swoje nastawienie, ale przedstawiciele tych państw nie, roziimieją powagi sytuacji, nie umieją ustawić zagadnień w hierarchicznej ważności. ■.:::
Mógł również z goryczą zauważyć, że przedsta wcielę tych państw nie są ani neiitralni ani niezaangazowani w zi ninej woj-ńic;, Wręcz przeciwnie, ..zajmują Woale zdecydowane i to jednostronne, stanowisko. Coprawda, nie wszyscy, ale większość. Mógł stwierdzić również, że większość przywódców tych, mł od y c h państw nie może wyjrzeć, poza własne podwórko, poza najbliższe interesy. ' :.
; Pokojpwość Nehru wynika przede wszystkim z realnej oceny realnej sytuacji, Rozumie óń ae dawne i nowe państwa afro azjatyckie : mogą . ustabilizować swój byt jedynie dzięki pokojowi! Każda wojna stanowić może zagrożenie ich bytu, gdyż zawsze, któraś ze stron potrafi znaleźć uzasadnienie dla draśtyćz-. nych kroków. Naiwne jest zakła: dać,; że państwa afro-ażjatyckie, poza wyjątkami, potrafią stawić skutecznie zbrojny opór. Będą się musiały wypowiedzieć po jednej lub drugiej stronie, co po-
wćale zgrabnie lawiruje między Moskwą a Waszyngtonem. Ale związki Indonezji z blokiem sowieckim są niewątpliwie silne i bliskie. Ghana jest członkiem Brytyjskiej Wspólnoty Narodów ale Nkrumah zacieśnia coraz bardziej związki z blokiem sowieckim, szykuje się. na przywódcę wojowniczego bloku afrykańskiego.
' Nassera również nie można podejrzewać o neutralność ani brak zaangażowania w zimnej wojnie. Stale staje po stronie ZSRR^ podobnie-.jak większość państw, arabskich. Oczywiście nie znaczy to, że zjechali się przedstawiciele, państw gotowych do włączenia się do bloku sowieckiego, względnie całkowicie uległych Moskwie. Takich było zaledwie kilka, ale większość w dużej mierze, orientuje Się: na ZSRR. Dlaczego? Czyżby pomoc sowiecka była tak wydatna? Czyżby uważali, że z tamtej: strony nic ini nie grozi?
: Wydaje się raczej wręcz przeciwnie. Moskwy boją się. Ale bezwzględność polityki sowieckiej imponuje tym nowym przywódcom. Mają ' absolutną pewność, że mocarstwa zachodnie nie podejmą przeciwko nim żadnych kroków a wobec tego mó^ żna na nie szczekać. Potrafią nawet i to przebaczyć, zapomi-nieć i udzielać pomocy. Po prostu starają się zasadniczy spór między dwoma blokami vyyko-rzystać dla własnych korzyści.
Zasługą Nehru pozostanie, że udaremnił Ticie realizację planu udzielenia pełnego i jawnego poparcia polityce sowieckiej przez uczestników. tej konferencji. Nie odniósł pełnego zwycięstwa; gdyż ani nie potępiono rozpoczęcia przez . ZSRR prób nuklearnych, ale nie dopuścił do poparcia ■ stanowiska ZSRR w sprawie niemieckiej i;; rózbi-oje-niowej. Musiał się pogodzić z. niebezpieczną: reżolucj ą. W. sprawie, reorganizacji ■ sekretariatu
ONZ.   .;;■;;:.:•...•; O'
Konferencja belgradzka zapewne nie zadowoliła organizatorów. Nie udało ini się wytworzyć nowego bloku. Nawarzyli wprawdzie trochę piwa Zachodowi, ale jednocześnie stwierdzono, iż są zbyt słabi i podzieleni j, by odegrać poważną rolę.
■ J. D.-■
Opracowane na podstawie prasy, krajowej
Cl wszy swoje WszysiKie atuty, w^^^a.pj,2ęwi^^^^^^ I dlatego wła^
czasie powstania węgierskiego w listopadzie 1956 r. Uznawszy za uzasadnioną interwencję ZSRR podj>orządkował się Moskwie jako centrali ruchu komunistycznego.-.
"Neutralny" i "niezaangazo-wany" Tito grał pierwsze skrzypce na konferencji belgradzkiej, Jasne wobec tego, ze skrzętnie zabiegał o usunięcie wszelkich-antysowieckich tonów. Według jego planów, konferencja ta winna była służyć jako podmurowanie polityki sowieckiej, przynajmniej niektórych jej celów. A jeśli nie odniósł pełnego sukcesu to tylko z powodu Nehru.
Ten reprezentował największe państwo, które pod względem liczebnym przewyższało wszystkie pozostałe wzięte razem. Nehru odegrał główną rolę w wysił-kac 1 zmierzających do utworze-
śnie Nehru w. formie tak zdecydowanej . występuje przeciwko każdej formie. wojny, dlatego nawet unika zatargu z Chinami, jakkolwiek komuniści chińscy o-. panowali : wcale poważną część pogranicza jego państwa.
Czy Sukarno, prezydent Indonezji, jest neutralny, niezaanga-
żowany? Chyba nie, jakkolwiek
NAJGORSZY MIESIĄC
. ■ Sierpień był: niestety najgorszym miesiącem w tym roku, jeżeli chodzi o wypadki uliczne w Warszawie:; aż 12 zabitych, 152: rannych i 193 iiszkodzone pojazdy; Komenda Ruchu Drogowego MO notuje średnio 5-i6 zabitych miesięcznie, a w sierpniu ilość ta podwoiła się.
Tym razem, nie przechodnie a kierowcy ponoszą zdecydowaną winę. Kierowcy nie przestrzec gają przepisów, jeżdżą "po wariacku", z • pseudo-brawurą, wymuszają pierwszeństwo przejaz du. W równym stopniu wypadki spowodowali kierowcy samocho^ dów.jak i motocykliści. .
RUCH WYDAWNICZY
W ciągu sierpnia br. ukazało się łącznie na półkach księgarskich 348 nowych tytułów, wydanych  w łącznym nakładzie 7,362 tys.'egzemplarzy.
Z liteiratury pięknej przybyło 70 nowych pozycji (w tym 24 z literatury dziecięcej i młodzieżowej) w łącznym nakładzie ponad półtora miliona egzemplarzy.
Nadto czytelnik otrzymał 58 nowych tytułów z zakresu literatury nauicowej, 19 z popularnonaukowej i 18 ze społeczno-politycznej.
Różnego typu wydawnictwa techniczne reprezentują 33 tytuły w łącznym nakładzie 221,600 egzemplarzy.
PRÓBNY REJS
Ze stoczni Gdańskiej wyruszył 9 bm'. w próbny rejs' motorowy zbiornikowiec 19 tys. ton t- największy : statek wybudowany przez polski przemysł okrętowy.
Jednostka ta, przeznaczona dla ZSRR przez najbliższych kilka dni zdawać będzie praktyczny egzamin na morzu.
• Statek nia 127 m. długości, 22. - m. szerokości, osiąga szybkość 16 węzłów. Kierować nim będzie 59-osół)owa załoga. Jednostka posiada 22 zbiorniki, mogące pomieścić zawartość ponad 600 cystern kolejowych o pojem-ności 30 ton każda. v, '
TELEFON ZA ŁAPÓWKC
Stanisława Bartniąk, urzędrii czka dzielnicowego urzędu: telefonicznego na Mokotowie, której sprawa toczyła się przed Sądem Wojewódzkim dla m. st; Warszawy, uzależniła zainstalowianie telefonu w mieszkaniu Ludwiki O. od... łapówki. Za założenie aparatu Bartniak zażądała od niej i przyjęła 2 tys. zł.
• Gdy udała się pierwsza transakcja, Bartniak postanowiła, zarobić również na następnej in-tereśaritće, W taki sposób założenie telefonu w mieszkaniu Wacławy D. kosztowało 500 zł.
Za te przestępstwa Bartniak skazana została na karę 2 lat więzienia, 1,000 zł. grzywny oraz 2 lata utraty praw publicznych i obywatelskich   praw honoro-
Polska mowa - nasza mowa
RODZICE! — Czy zapisaliście już swe dzieci do szkoły polskiej?
Organizacje polonijne troszczą się o nauczycieli, książki i sale szkolne. Od Was jednak zależy, ażeby dziecko z łych moiliwoki nauczenia się języka ojczystego skorzystało.
TRUDNA DECYZJA?
Skoczek-rekordzisła
Na lotnisku Gocław skoczek spadochronowy Aeroklubu War-sza.wskięgo 20-letni Rudold Zei^ 'ustanowił nowy rekord Polski w skoku z wysokości 1.000 Tae0m z natychmiastowym ot-yta^^itBpadochroau na celność
lądowania. Uzyskał on średni wynik dwóch skoków — 2 m. 75 cm. od środka celu.
Poprzedni rekord w tej konkurencji należał do Andrzeja Kolatorskiego z A ero k 1 u bu Gdańskiego i wynosił 4 m, 42,5 cm. Rekord ten był ustanowiony w 1959 r.
GROŹNY POŻAR
W Białymstoku wybuchł groźny, pożar w przędzalni Ziakładów Przemysłu Wełnianego im, Sier-żana.v W czasie tym. pracowała w zakładzie załoga nocnej zmiany. Pożar trwający około. 3 godzin strawił całkowicie oddziały szarpalni i skręcalni oraz spore zapasy przędzy i surowca. Wodą zostały zalane maszyny i urządzenia na wszystkich kondygna^ cjach fabryki, ogień bowiem zaatakował pomieszczenia drugie- cegó r^ku''wkładró^SdnoTfr
Z WIZYTĄ DO CZfeCHOSŁOWACJI
W Warszawie podano ofiri* nie do wiadomości, że (W, uda się w drugiej połowie -śnia na czele delegacji partyi^: rządowej z "wizytą przyjate^ do Czechosłowacji. ■ • Takaż delegacja czechosłóin* ka bawiła we. wrześniu ubieg go roku w Polsce. ^
ZWIĄZKI ZAWODOWE
Liczba członków związków-, wodowych wzrosła do 6,100 tn co stanowi -ponad 91 proc. om zatrudnionych w Polsce, W S nej liczbie związkowców Id' 1,932 tys. kobiet oraz ponadtó tys, młodzieży do lat 18,
Ruch związkowy w Polsce»' ganizowany jest w 23 związkadj-■branżowych, Dó najwięljsżyck związków należą: Zw, Zaw, hit Handlu i Spółdzielczości m tys. członków). Górników (51} tys.). Prac. Budownictwa i Pn^ mysłu Materiałów Budowlaiiycli (485 tys.) Prac. Przemysłu kienniczego, Odzieżowego i rżanego (469 tys.) i Prac, K4 jowych (462 tys.)
Związki branżowe mają 307 zarządów Okręgowych oraz d-31 tys. rad zkkładowych. W pft. cy rad zakłado\yych coraz wi^. szą rolę odgrywają komisje pro-■blemowe, których jest łącznie ponad 37 tys,
KURSY NUKLEARNE
W Gdańsku otwarto pierway w kraju kurs podstaw technii nuklearnej w zastosowaniu io napędów statków atomowyd' Na kursie zostaną przeszlcoleiil młodzi'pracownicy naiiki i inij. hierowie, zatrudnieni w.placói' kach naukowo-technicznych i ii stytucjach zajnaujących się pro. jektowaniem, budową i ebploj-tacją morskich statków handlo wych.
Fachowcy z przemysłu.okręto wego, żeglugi, szkóLiictwa wj* szego i atoniistyki na spotkaóio u rektora Politechniki Gdańskiej przedyskutowali problem rozpoczęcia prac nad projektowaniaii i budową pierwszego w Polsce statku o napędzie: nuklearnym Wiąże się z tym przygotowanie w naukowych i przemysłowydi placówkach Wybrzeża ńiezlicd» nych kadr wysoko kwalifikowi-' nych fachowców.
SPADEK OSZCZĘDNOŚCI :
Stan wkładów pieniężnych ludności w PKO wynosił w dniu 31 sierpnia 1961 r. 18mld. IBlrałi zł. W tym na książeczkach oszczędnościowych 16 mld. 955 mk' zł. oraz na rachunkach bieżącyci i innych rozliczeniowych Imld 226 min. zł. W okresie 8 miesięcy bieif
'A-O.K.?
Karykaturzysta dziennika "Telegram" nie jest jeszcze pewien czy nrem. Diefenbaker zdobył się na wyposażenie kanadyjskicłi sił zbrojnych w broń nuklearną. Bomba atomowa uśmieclia się doń, ale guziczkai "OK" jesscze nie iiadsnął. Czy aby napewno?. Ud.'- '/________________
go i trzeciego piętra oraz cały dach pnędzalni. Ofiar w ludziach nie było.
Z pożarem walczyło .5 oddziałów miejskiej straży pożarnej, straże przybyłe z okolic Białegostoku, straże przemysłowe innych zakładów pracy, oraz oddziały wojska i milicji,
BARDZO STARE KLEJNOTY
W Starej Rudzie pod Radzyniem na Pomorzu dokonano przypadkowo niezwykle ciekawego odkrycia archeologicznego. Mieszkańcy tej miejscowości odnaleźli wielki grobowiec sprzed ok. 2,5 tys. lat; wzniesiony z kilkunastu . dużych, płasko hipa-nych głazów, a wewnątrz — 18 urn i naczyń.
Wiele z odnalezionych przedmiotów, które tkwiły w glinie oraz były "zaatakowane" przez korzenie drzew rosnącego tu. ongiś lasu, uległo zniszczeniu. Część jednak udało sie uratować. We wnętrzu urn. z których kilka Dosiada wysokość ok. 25~ cm. i .średnice ok. 0.5 m. znajdował^ się m.in. fragmenty starych klejnotów, jak brązowa zaDinka. zdobna niebieskim szkliwem oraz paciorki. Odnaleziono również małe czerpaki i miseczki. Natrafiono na resztki kości i zwęglonego drewna. :
PRZEMYTNICZKI
Nowy Targ i jego okolice były ostatnio terenem trudnei 1 skomplikowanej operacji podie. tej pnez miejscowe organa MO przeciwko działającej w pasie pogranicznym szajce przemytników i handlany.
Korzystając z bliskości granicy i dobrodzieistw konwencii turystycznej sza łka, której główny tnon stanowiły kobiety — mieszkanki Nowego Tareu — prre-myciła na stronę polska poważne ilości atrakcyinych towarów pochodzenia czechosłowackiego, W tvm olbrzymie ilości zamków błyskawicznych. _ Przemytnicy sorzedawali towar zarówno na mieiscu osobom prywatnym jak 1 sklepom państwowej sieci detalicznej.
W wyniku akcji, w potrzasku znalazło sie 13 przemytników, u których funkcjonariusze MO zakwestionowali znaczna ilość różnego rodzaiu artykułów pochodzenia C7echosłowackieso w tvm ponad 20 tvs. sztuk zamków bły^ tóawicznych. Wszyscy przemy-Umqj_£astall aresztowania
we wzrosły o kwotę 22 mld. i min. zł.
W sierpniu br. wpłaty na ksią-: żeczki oszczędnościowe PKO wynosiły 1 mld. 785 min. zł, a wypłaty 2 mld. 121 min. zł. Nastąpiło zatem pewne obniżenie si§ stanu wkładów o 336 min. zl.
MASOWE NADUŻYCIA
Przed Sądem Wojewódzkim »■ Koszalinie rozpoczął się proces przeciwko członkom zarządu-1 Pomorskiej Spółdzielni Mechs--ników. Samochodowych w Kosa linie. ■
Na ławie oskarżonych zasiadł'; ją: b. prezes Zarządu — Ja Brzekowski członkowie Zarządu; — Marian Czerwiński i Witold; Bielinis, główny księgowy — Łucjan Osuchów oraz trzej urzędnicy tej spółdzielni.
Akt oskarżenia zarzuca im popełnienie nadużyć, wskutek ktij, rych spółdzielnia straciła pom] dwa min. zł. Pieniądze te oska' żeni przywłaszczyli sobie w fof: mie wypłaty nieuzasadnionym; dywidend.
Funkcjonariusze MO i PB; ujawnili w Łodzi szajkę afeny-; stów     .pracowników miejscowej Wytwórni Sprzętu Sportowego, którzy działając w zmow)«: z kierownikami niektórychjklfr; pów detalicznych MHD. PSS I "Domu Książki" dopuścili się ważnych nadużyć przy^ zakupi*' różnego rodzaju towarów na potrzeby wytwórni. ., -, Nabywane towary fikcyjnjj księgowano i rozchodowano, "j rzeczywistości zaś pozosta^j one nadał w sklepach i sprzw*"; wane były przez prz^stK;] na ich własny rachunek. Wj»; sposób'wytwómia poniosła sn»f ty na przeszło 340 tys. zł.   , ^ -W stan oskarżenia postawiono. 17-osób, w czym jedenastu równików sklepów. Jak viy^. z zakończonego już śledrnj. najważniejszą rolę w tycn^ chinacjach odgrywali —gw^) księgowy   wytwórni  Staniso' / Krauze, oraz współdziałający.^., nim kierownik zaopatnenia ' rian Wawrzyniak.
Królewskie zaręczyflf
Księżniczka Zofia, najsterg córka króla greckiego Pawb^ ręczyła się z księciem Juan^. los, synem pretendenta (W "^i, m hisgwtoiripgo. -