ł
ALLIANCER
Semi-Weekly
PubUshed In the PoUsb Laneuage every Monday and Wednesday
. Polish Alliance Press Ltd. •
1638 Btoor Sł. West Toronto, Ontario — Canada~ M6P 4A8 Ttl.: 531-2491, 131-2492
Nr 70
TORONTO— PONIEDZIAŁEK, 30 SIERP-NIA (August) 1976 R.
Cena egzemplarza 20 f
BRATERSTWO TOLERANCJA
OŚWIATA
Organ
Zwitzkn Polaków-w Kanadzie wydawany 2 razy w tygodniu. Steiy całej Polonii w Kaoadne
WSTR
Kto zapłaci deficyt Olimpiady?
Przez trzy dni komisja par-, lamentarna Zgromadzenia Narodowego w Quebec prowadziła dochodzenia w sprawie olbrzymich kosztów urządzenia Igrzysk Olimpijskich i pow-: stałego z tego powodu ogromnego deficytu, przekraczającego miliard dolarów.-
Przedstawiciele opozycyjnej Partii .Quei3ecois domagali się zbadania całej sprawy przez specjalną poza parlamentarną komisję, ale wniosek ten zor stał odrzucony.
Prem; Bourassa zabierając, głos na początku zebrania do-, wodził iż Olimpiada była o-gromnym sukcesem, iż znako-. micie przyczyniła się do spopularyzowania Montrealu, że wszystkim należą się wobec tego słowa uznania. Odciął się więc yi ten. sposób od wszystkich kiytyków, w tym również z jego najbliższego otoczenia.
.W ostatnim dniu . składał wyjaśnienia mayor Drapeau. Wskazał iż deficyt powstał nie tylko z powodu wzrostu kosztów w następstwie inflacji, ale., małej wydajności pracy robot-.
ników: Związki zawodowe ponadto wykorzystały Olimpiadę jako instrument dla swojej walki, nie tylko o stawki. Stąd strajki, które zakłóciły program prac; :
Powiedział dalej, iż cześć deficytu to jest $200,000,000, która przypada na Montreal nie obarczy mieszkańców. Dę-. ficyt zostanie spłacony przez różne . imprezy a nie pnez podwyższenie podatków. Miasto Montreal nie ma żadnego zadłużenia wobec rządu prowincjonalnego, natomiast zarówno, skarb państwa jak i prowincji' zarobiły dzięki 0-limpiadzie.,Dodał iż.prowincja przejęła w ostatnim okresie roboty olimpijskie na jego wniosek i nie była to wobec
. tego żadna akcja skierowana przeciwko niemu. : Prem.   Bouracsa odrzucił wniosek o prowadzenie dal-. szych badań- ale zapowiedział , iż jeśli okaże się potrzeba to oczywiście zajmie się tą sprawą ponownie.
. Jak się wydaje prem. Bourassa ze względów politycznych   postanowił zamknąć księgę p.t. "Olimpiada" i przy- , gotować się do wyborów;
PRÓBKI KSIĘŻYCOWEJ GLEBY
Specjalny, mały pojazd rakietowy pnetransportował z powierzchni Księżyca próbki jego gleby, pobrane przez urządzenia sowieckiego pojazdu "Luna 24". Wylądował on na obszarze zach. Syberii po trzydniowym locie .nad rzeką Ob, 125 mil na płd. wsch. od miasta Surgut. Próbki, tego przekazane   zostały   natych-' miast zespołowi specjalistów-geologów,'którzy dokładnie je zbadają.
Książę Bernard ustąpił z publicznycii stanowisic
Po 6 miesiącach badań specjalna   komisja, przedłożyła rządowi wynik swoich docho-: dzeń odnośnie wypowiedzi jednego z dyrektorów zakładów lotniczych Lockheed. iż czołowa osoljistość w Holandii o-trzymała łapówkę w wysokości..$1,000,000. Osobistością tą. jak ujawniono, miał był' książę małżonek Bernard, ge-. neralny. inspektor holender-- skich sił zbrojnych; ■■ Raport przedstawił parlamentowi
Pod zarzutem szpiegostwa
B. szef szwajcarskich oddziałów obrony powietrznej 66-letni brygadier Jean-Louis Jeanmaire został aresztowany z polecenia naczelnego proku-
Operetkowa ceremonia w Ugandzie
■ - Prezydent-dyktator Ugandy Idi Amin zwolnił z wiezienia .7 osób, w tym jednego Brytyjczyka, osadzonych w nim pod zarzutem spiskowania na jego życie i o działalność szpiegów-, ską.
Dla uniknięcia incydentów
Pin: Korea zaaprobowała propozycję amerykańską odnośnie podzielenia, pasa neutralnego" miejsca;- obrad w Panmunjom celem uniknięcia
danie ukarania sprawców, za-, bójstwa. .
• Podział ten w . przypadku jego zrealizowania uniemożliwiałby bezpośredni kontakt
jak. ostatnie, w którym zabi- , , jctóry ńla miejsce obecnie, po-tych zostało:2,oficerów arrnił. wodując różnego rodzaju .in-USA. Zignorowała jednak żą-.     cydenty już wielokrotnie.,
Rodezja oskarża biskupa katolickiego
■Rząd Rodezji oskarżył rzymsko-katolickiego biskupa Do-nal Damonta, znanego przeciwnika: rasistowskiej polityki' premiera Smitha, o sprzyjanie: ruchowi, rewolucyjnemu tubylców i - czynne popieranie go. Za przestępstwo to kodeks karny Rodezji przewiduje karę śmierci.: Nie wydaje sie jednak, by został taki wyrok, ferowany.
Biskup Lamont jest ordynariuszem diecezji Umtali, ną
pograniczu Mozambiku i od dawna już stoi w ostrej opozycji przeciwko polityce rządu. Jak dotychczas nie został-on jeszcze:aresztov/any.  ; •
Starcia z rebeliantami nie : ustają. Ostatnio zginęło ich 4 oraz jeden żołnierz sit roder. zyjskich.
. Ceremonia ta, która: odbvła sie. z niebywałą pompą na boisku sportowym w Entebbe, miała charakter prawdziwej, operetki.': Amin wygłosił dłuższe przemówienie, w którym oświadczył zwolnionym, że właściwie powinien był.ich postawić przed plutonem egzekucyjnym, nie robi tego jednak- ponieważ "byli oni marionetkami, kupionymi przez., mocarstwa zachodnie". Prze-. strzegł następnie całe społeczeństwo przed jakimikolwiek knowaniami przeciwko jego władzy; ponieważ to '^larazi--ich na .lekcję,, której. nigdy nie zapomną''. Zaznaczył też, że obecna klęska posuchy, ja-, ka nawiedziła Wielką Brytanię" jest. karą Bożą- za jej zbrodniczą działalność, prowadzoną W.Afryce"; Ufa też, jak dodał, ■ że podobna kara nie miniei.Izraela.
Uganda; jak podkreślił z naciskiem, pragnie zachować jak najlepsze stosunki z sąsiadami i w ogóle z" całym-światem i że minia zerwania: stosunków z Wielką Brytanią znajdującym się na' obszarze kraju jej obywatelom nic absolutnie nie grozi,
ratora federacji. Jest podej-. rżany o dostarczanie tajemnic wojskowych sowieckiej ambasadzie w Bernie.
Architekt i zawodowy oficer zarazem Jeanmaire był do czasu przejścia na emeryturę, w zeszłym roku odpowiedzialny za wyszkolenie oddziałów obrony przeciwlotniczej.
Komunikat Ministerstwa Sprawiedliwości donosi iż Jeanmaire przyznał się do stawianych mu zarzutów. Komunikat głosi, że aresztowany utrzymywał nieoficjalne sto-_ sunki przez długi okres czasu z wieloma członkami. ambasady ZSRR w Bernie. Przekazywał oh im tajne informacje' dotyczące różnych dziedzin .a ponadto dostarczył tajne dokumenty wojskowe i udostęp-
nił im: wgląd w inne dokumenty wojskowe. Ze względu na dobro śledztwa nie można ujawnić żadnych szczegółów ani też opublikować treści zer znań aresztowanego. •
Znamienne jest iż komunikat nie wspomina" czy rząd szwajcarski w związku z are,-sztowaniem brygadiera Jeanmaire zażądał odwołania jakichś członków - ambasady ZSRR.
Ukazało się jednak inne o-świadczenie oficjalne informujące, że jeden członek ambasady sowieckiej i jeden rumuńskiej zostali wydaleni za "nie. dozwoloną działalność",; która jednak nie ma nic wspólnego z aresztowaniem Jeanmaire.
prem. Jobpden Uyl informując jednocześnie o wszystkich konsekwencjach.
Komisja nie zdołała stwier' dzić iż ks. Bernard otrzymał pieniądze, brak jakichkolwiek dowodów iż wpłynęły do kasy królewskiej, natomiast ustalona iż postępował lekkomyślnie, dał. się wykonystać pnez : pewne osoby. Wystosowanie listów w sprawie kupna samolotów Lockheed było wręcz nieroztropne. Po przez kilka • tego rodzaju aktów, wynikających z przyjaźni do pewnych osób,, książę Bernard mógł stać się obiektem szan-tażyi.' ■
Komisja uznała iż udział: księcia w różnych operacjach handlowych należy uznać za błąd. Nie wykazał on dostatecznej ostrożności 'w swoich■ działaniach.
Do- sprawozdania 'komisji prem. den Uyl dołączył pismo : ks. Bernarda w którym stwierdza , iż przyjmuje . odpowiedzialność za swoje postępowa- . nie, :podkreślając iż wyniki
dochodzeń komisji są ścisłe. Wyciągając konsekwencje rezygnuje ze stanowiska inspektora generalnego sił- zbrojnych oraz: ze wszystkich in-.. nj'ch publicznych stanowisk: Premier zakomunikował iż żadnych dalszych dochodzeń nie będzie, że uważa sprawę za zakończoną. Rezygnacja ks.- Bernarda z publicznych stanowisk: stanowi dostateczną karę.
. W kołach . politycznych u-trzymuje się,, że królowa Juliana była gotowa do abdykacji; co stanowiło groźbę dla. ustroju monarchistycznego.. Premier w ipieniu wszystkich stronnictw politycznych apelował do niej, by pozostała na tronie i uchroniła kraj przed wstrząsem. Po dokładnym rozważeniu sytuacji i wysłuchaniu opinii różnych doradców^ królowa pozostała.
Obserwatorzy zagraniczni są zdania,, że: wstrząs: społeczeństwa wywołany rewelacjami o ks. Bernardzie, minie po kilku miesiącach.
Strajk W Ouebec
: Prace na wielkich budowlach w; prowincji Quebec zostały wstrzymane. Strajk obejmuje powoli coraz to inne obiekty. Praca na największym obiekcie. to ' jest: kons-
F^zydent Francji nie clice dzielić władzy
Prem. Chirac po zgłoszeniu, swojej rezygnacji wystąpił w telewizji wyjaśniając społe-, czeństwu powody swojego u-stąpienia. Powiedział iż nie był w stanie wykonywać... swoich konstytucyjnych obowiązków z powodu ingerencji prezydent.
Prezydent natychmiast zareagował i .w,swoim przemówieniu wręcz zaatakował prace ostatniego rządu. Dowodził iż nie zdał egzaminu, że dopuścił do przesilenia gospodarczego, nie uchronił waluty
Groźna sytuacja w Płd. Afryce
JAKOŚĆ POGARSZA SIĘ
Brytyjskie zestawienia statystyczne stwierdziły, iż, jar kość środków żywnościowych na obszarze kraju stale się pogarsza, spożycie zaś alkoholu wzrasta niepokojąco. Dotyczy to jakości i spadku spożycia mięsa, jaj, tłuszczy, cukru, owoców i jarzyn, przy zwiększaniu się popytu na ziemniaki, cWeb, nabiał, napoje orzeźwiające i przede wszystkim alkohol.
•Strajk protestacyjny, zorganizowany w Soweto, murzyńskim przedmieściu Joiiannes-burg, pociągnął za sobą groźne starcia, wojnę.między tu-; bykami.
W piemszym. dniu strajku brakło w pracy 80% robotników.. Patrole organizatorów protestu nie dopuszczały do autobusów ani do pociągów chętnych do pracy; Policja obiecywała wprawdzie ochror nę udającym się do pracy, ale.
iiKRDTCE
pańsku,. 4p9;O00 po włosku, — : 300.000. po chińsku oraz fran-•■cusku.::■'.'.,/'"-,
Stefan .Legeżyński, ląt 64 znany dziennikarz, zmarł na "atak serca w Londynie w. drodze 2 domu do szpitala.^,
«■ ■ ■■ ■ »■..» ■
' Bibliotekane w Białej .-Prudnickiej w woj. opolskim mają powód do zadowolenia. Z ich księgozbioru konysta 34% mieszkańców miasteczka.
Obecnie bibliotekarze organizują grupy :'^księgonoszy'', którzy odwiedzają z książkami osoby, które ze względu na Avlek^ub stan zdrowia nie mogą osobiście chodzić do biblioteki
Około 4% mieszkańców Stanów Zjednoczonych używa .innego języka niż angielski; Jak wynika zbadań, w USA 8 min osób w wieku ponad 4 lat nie mówi po angielsku. ; Statj^yka podaje że z liczby tej 4 min mówią po hisfr
z bazy lotniczej Yanden-berg w Kalifornii wyrzucono; w orbitę satelitę NOAA-5, przeznaczonego do udzielaliia informacji o pogodzie w całym świecie. Jest to już piąty satelita z tej serii;
: W Falls ChurCh (Yirginia) uruchomiono hotel dla roślin domowych. Jego "goście", to rośliny ludzi wyjeżdżających na wakacje. Za 15 pensów dziennie hotel zapewnia swoim klientom pełne wyżywienie, muzykę, delikatne .o-świetlenie i codzienne badanie stanu zdrowia.
Właściciel, Robert Blakeley twierdzi, że roślinami należy opiekować się tak samo jak [Zwierzętami• domowymL Ho-: teł ma olbrzymie powodzenie.
: n ie była w sta nie tego wy ko-nać.
Bojowa młodzież tubylcza groziła  konsekwencjami lar miącym solidarność. Ale następnego dnia część mieszkańców Soweto, członkowie, ple-' mienia   Zulu, postanowiła udać się do pracy. Kiedy spotkali się z przeciwnikami rozpoczęła się bitwa.. Członkowie Zulu uzbroiwszy się w.tradycyjną plemienną broń: oraz w noże ruszyli na miasto.szenąc popłoch wśród pobratymców. . Napadli na. baraki zamieszkałe przez zwolenników: .strajku, na domki ich, na kobiety i dzieci na ulicy; tłukąc ich na śmierć.. pałkami, przebijając dzidami, nożami itp.
. Zaatakowani w popłochu' szukali-sehronienia na terenie komisariatów policyjnych, •które poprzedniego dnia sami atakowali. W tej dzikiej wal-:'ce zginęło co najmniej 31 osób. Komunikat policyjny stwierdza iż tylko 10 zabitych zostało bronią palną czyli przez policję a pozostali we wzajemnych walkach bratobójczych.
Organizatorzy strajku utrzymują, że to władze podburzyły •członków Zulu inspirując krwiwe' zajścia, twierdzą iż policja nie broniła ludności przed napastnikami i zachowywała sie biernie. Komendant policji, zaprzecza tym oskarżeniom.
Po trzech dniach nastąpiło .uspokojenie; ale. niewiadomo czy stan ten utrzyma się.
Od spadku. Ponadto Chirac zalecał przedterminowe wybory, które zdaniem Prezydenta są niepotrzebne.
Ta niespotykana dotychczas wymiana zdań ujawniła iż kry-, .zys był wcale głęboki, że spór o kompetencje i kierunek po-. lityki musiał. trwać od dłuższego czasu.
Wbrew wszelkim oczekiwaniom: prez; Giscard d'Estaing nie powołał na premiera mir. nistra skarbu Jean-Pierre. Foucarde, ale ministra handki zagranicznego Raymonda Barr ". re.-.' ■■■ ......
Jest to pierwszy premier Piątej Republiki to^ jest od dojścia do władzy w 1958.r. gen. de Gaulle'a, który nie należy do rządzącej partii. Nie był on związany ani z degaul-listami ani też z innymi stronnictwami. Uchodzi za jednego z najwybitniejszych ekonomistów. Był wicepnewodniczą-cym Wspólnego Rynku Euro-
, pejskiego i odegrał dużą rolę w -akcji opanowania inflacji
■ we Francji;
■:. Prez. .Giscard d'Estaing zaznaczył iż wybór Barre wska-
?uje iż rozwiązanie zagadnień gospodarczych jest najpilniejsze i najważniejsze ą nowy premier posiada dla wykonania tego zadania najlepsze ■ kwalifikacje.
trukcji zapory wodnej i elek-. trowni w płn. części pro\vin-cjiJames Bayustała. Robotnicy opuścili wszystkie obozy i samolotami powrócili do Mon- ' trealu.
'Dyrekcja James Bay Power Co. utrzymuje, że Tobotflicy-zrezygnowali z pracy a nie poszli na strajk. Zgodnie bowiem z umową zbiorową dla otrzy- ; mania biletu na"-, samolot robotnik zobowiązany jest podpisać deklarację iż rezygnuje: z pracy.
Represje wobec sekretarza Pen Clubu
:. Brytyjski Pen Club otrzymał zawiadomienie z Warszawy, że. delegacja polska nie przybędzie na międzynarodowy kongres.
■ Przewidywany był udział delegacji w składzie: wiceprezesi Jerzy Zagórski i Juliusz żuławski, sekretarz Władysław Bartoszewski, skarbnik Michał Rusinek i członkowie zarządu- Maria Korńiłowiczów-na i Paweł Hertz.
Władze polskie - odmówiły wydania paszportu Bartoszewskiemu, który podpisał protest w związku ze. zmianami
konstytucyjnymi. Bartoszewski jest od lat sekretarzem generalnym Pen Clubu,: znanym pisarzem, autorem najbardziej dokumentamych prac dotyczących okupacji Polski przez Niemców, działalności Podziemia. Ostatnią głośną pracą jego jest obraz ■ Warszawy.'pod okupacją p;t, "1859 dni Warszawy".
Odmowa wydania paszportu Bartoszewskiemu skłoniła pozostałych członków delegacji polskiego Pen Clubu do nie przyjęcia paszportów i pozostania w Warszawie.
Inne formy walki z Kościołem
Przebiegi kandydatów
NIE PRZYŁĄCZA SIE DO STRAJKU
Związek zawodowy nauczycieli szkół średnich i podsta-wow7ch prowincji Ontario; zrzeszający . ponad 105,000 członków, poinformował centralę Związków Zawodow7Gh (Canadian Labor Congress") iż nie weźmie udziału w strajku. Znajdzie jednak odpowiednią formę wyTażeiiia swojego protestu wobec politj^ antyinflacyjnej Rządu Federalnego.
Ostatnia ankieta Gallupa w USA (instytut badania opinii publicznej):\v7kazuje iż szanse Forda znacznie się poprawiły. -Odpowiadając na pytanie jak • i na kogo będą głosować — 49% ankietowanych wypowie- . działo się-za kandydatem demokratów Carterem a 39% za prez. Fordem;
Ankieta została przeprowa-_ dzona bezpośrednio po kon-wencji republikańskiej co , oaywiście. nie .pozostało bez" wpływu na jej .wynik.. Bezpośrednio np. po konwencji demokratycznej 56% ankietowanych zapowiedziało głosowanie na Cartera.
Komentatorzy .polityczni zgodnie stwierdzają iż prez. Ford prezentuje sie wprawdzie teraz znacznie lepiej aniżeli poprzednio;, ale: nie uważają iż zwiększyło to zbytnio jego szanse na zwycięstwo. :
"TWiększość komentatorów_ ocenią wysoce, krytycznie sen. Roberta: Dole, kandydata re-publikanskiegp na wicTprezy-denta. Zdaniem ich nie stanowi on pomocy dla Forda, ale raczej pogorszył jego szań-. se. Podkreśla, że jedyną "zar letą" sen; Dole jest, jego bezr. graniczna wrogość wobec Cartera, gotowość do bezwzględnego atakowania go.
Czasopismo: francuskie "Do- . cumentątion Catholiąue" opu-blikowało przemówienie Kazi-: mierzą  Kąkola,   kierownika . urzędu dla spraw , wyznań, wygłoszone, na  zamkniętym ' zebraniu do działaczy i dziennikarzy, partyjnych; ':
. Przemówienie to. wygłoszone zostało jeszcze, w maju, ale dopiero niedawno dotarło na Zachód ■ Według streszczenia zamieszczonego w londyńskim : "Dzienniku. Polskiffi",' Kąkoł -miał m.in. powiedzieć:
"Nawet jeśli jako członek rządu, muszę się uśmiechać, aby wzbudzić zaufanie ^ to jako komunista zwalczać będę
NOWA PROPOZYCJA ; LIGI ARABSKIEJ
Liga Arabska zaproponowała stronom walczącym w Libanie, by zgodziłj* się na wycofanie z kraju wszystkich: wojsk syp.'jskich i oddziałów palestjTiskich, utwonenie strefy neutralnej między czę7 ścią- chrześcijańską, a muzułmańską kraju, w której stacjonowane byłyby oddziały "pokojowe" państw arabskich.
PREMIER BRYTYJSKI ; PRZYBĘDZIE DO KANADY
Premier Wielkiej Brjlanii James Callaghan : przybędzie do Kanady^ we wrześniu celem odbycia szeregu rozmów z premierem Trudeau.
W wywiadzie prasowym o-świadczył on, iż dotyczyć one będą zagadnień ekonomicz^ nych i społecznych.
KS. BISKUP SASINOWSKi: W "ZWIĄZKOWCU"
W piątek przed południem przybył do "Związkowca" ks/ biskup Mikołaj Sasinowski, odwiedzający parafie polonijne w Toronto. Towarzyszył mu ks. Ryszard Kosian z parafii Św. Stanisława oraz jego sekretarz.
Ksiądz Biskup zwiedził cały budynek po czym przez dłuższy czas rozmawiał z red. Heydenkornem pozostawiając mu jako pajniątkę dwie kurpiowskie Ałycinanki.
Kościół bez wytchnienia na płaszczyźnie zarówno ideologicznej jak i filozoficznej. Wstyd mi. gdy komuniści in-, nych krajów- pytają mnie dlaczego tylu Polaków uczęszcza do kościoła; wstyd mi: gdy: goście zagraniczni gratulują mi ■rozwoju religii w krajU; Normalizacja stosunków z Kościołem to, nie kapitulacja. Nie poczynimy żadnych ustępstw Kościołowi. Ma on jedynie prawo do kultu w obrębie świątyni, powiedzmy zakrystii: Nie dopuścimy-nigdy do akcji ewangelizacyjnej poza świątynią. Nie dopuścimy nigdy do wychowania religijnego dzieci.
Nasze metody zwalczania Kościoła są proste, ale mogą być skuteczne. Trzeba rozpowszechnić rozłożenie wakacji gdyż dezorganizuje to przestrzeganie kalendarza liturgicznego i świąt religijnych obr chodzonych rodzinnie. Jeżeli nie możemy zniszczyć Kościoła, to przynajmniej nie pozwólmy mu szkodzić".
Nie sposób ustalić czy jest to treść autentycznej wypowiedzi ani też w jakim stopniu jest ścisła. Niewątpliwie jednak pokrywa się; ż tendencją władz partyjnych.