m mm J 1(1 I "ZWIĄZKOWIEC^ PAŹDZIERNIK (October) Soboła, 12 >-> 1957 Wydania JubtlemiBw. y|. ■ ^1 w. Ile szkółek prowadził Związek} Polaków w Kanadzie? Ile uczę:' szczało do nicli dzieci? Jakie wydatki połączone były z prowadzeniem nauki języka polskiego? Na te pytania można dać odpowiedź jedynie w przybliżeniu. Podobnie jak w wszystkich orgamza-cjaćfi tak tez i w Związkunie było czasu na robienie szczególnych zestawień. Zapiski w. protokołach, w V księgach finansowych, odpisy raportów wysyłanych do Konsulatu R.P. w okresie międzywojen-nym nrn7 <;pr3wn7.dania szkolne, im V9 w;' nadsyłane przez Grupy-Radzie E-dukacyjnej, stanowią główne źró: dło dowodowe. Sporadyczny charakter jego nie pozwala na dokładne uchwycenie obrazu Szkolnictwa Związkowego.. , Pierwsza szkółka związkowa po-' wstała w styczniu 1919 r. Powołała ją do życia Spójnia Postępowa Polska. Od tego czasu po dzień dzisiejszy Związek bez przerwy prowadzi szkółki. . Przed drugą wojną światową wszystkie Grupy Iposiadały .szkółki: Raport, wysłany I I do Konsulatu R.P. w 1936 r. po-| ! daje, że ZPwK ma dwanaście: , Grup, przy czym każda prowadzi ' szkółkę. Ogółem na 36 Grup, jakie w tej chwłh -posiada .Związek, 24 .prowadziły,- względnie prowadzą jeszcze szkółki. Dwanaście Giup, kluie dotyeh6zas-nłe.-zai:^ nizowały szkółek, to Grupy nowe, świeżo utworzone. Lecz 1 one robią plany na przyszłość. ; Ilość szkółek ulegała , zmianom, zależnie od ilości dzieci. Najwię- cej było ich tuż przed drugiej wojny. światowej,'! zna się temu dziwić, gdyj, okresie podrastały dzieci« mej emigracji. Podczas', po jej zakończeniu licd)a-^ kurczy się z braku dzieci:^ statnich latach zaznaczył rozwój szkolnictwa 1^0'^ uczniami są dzieci powojś^ migracji Związek nigdy nie szczf^i - niędz>- na ~nauczanie-j{ skiego...Typowym przyj Grupa 5 ZPwK, która btalo prowadziła hAółlc^-^ dowała ją z braku zgłoszeńL Mimo tego rok rocznie pisy do-szkółki i oferuje ną naukę. Idzie tyl: ) ó dzice posłalr swe dzieci. lianie JubiłeuCTOWC 2 9 <|.K;(-f bziaiwi Szkółki i^^^ ]. ZPwK i siłandarem w 1944 r. Szkoła liczyła wtedy 163 dzieci podzielonych na 6 klas; Rok 1919. 1920 1921 1922 1923 1923 1924 1925 Ilość szkółek 1 2 2 . 2 1 1 1 . .:;1. Ilość wydatki na; Ilość uczni ksiazki naucz. iPlewfza szkółka Z lewej słrony B. Osiciypowski, w środku F. Piłulko z pr-awej K. J. Mazurkiewicz nauczyciele. 192(3 1- 1927 ■ 1 1928 : 2 1929 : ■ 3' 1930 : ; ■ 4 .1931 4 1932 . : 4 1933- V :: 5 193-1 -S 1935 ■/ 7. 1936 .; .12 1937 ■ 14 S"zkola Grlłpy 5 ZPwK — West Toronto ^^^S 13 w 1941 r. W środku nauczycielka p. Bar 1939 12 bara Głogowska.____ '^^^ irrrrzii::::^^^!-^-^--.' ."^'it^zs: 1941 n 1942 U 1943 . 11. ,1044 : - . 10- 1045- 'lO 1^46 ''Y: :'7 -1947 • ■ : - .7^, 1948-::,- . ; 7 1941) ■ 5 -1950 ■ .5 195:1;-5 , I!i52> : o: a%3- \ 5; -1954- - .5-J?55 .::'.■■; 7: i:;58 - - 10 R a z e m 20 40. 40 40 30 30 30 30 -30-30 70 120 150 15fi 150 200 267 340 425 510 450 420 351 400 450 530 433 480 380 351 LT.G 170 120 IJO 1^0 120 L^O 206 £83 $ 20 30 40 40 40 20 20 20 —20- .20 50 70 120 144 80 .140 .■ 150 200 300 400 . 500 400 400 301 250 300 500 , 450 450 300 350 250 150 100 100 100 100 100 200 300 1 2 2. 2 1 1 1 1 —1-1. 2 3 4 4 5 5 .7 10 12 11 11 10 11 11 11 10 10 9 9 8 5 5 5 5 5 5 6 Pensje naucz Ophlj) :lok2ll Zdjecie-przedsławia publikac owe wydane staraniem Ri odbiłe w drukarni "Zwiazk< 8,.'5S7 $7,404.90 2 500 2 500 2 500 2.500 3.000 4 650 53,070 Dwie solistki srkoły muz w 1944 r.J. Wołosrcial .Coleiawska (skrzypaczka) Gromada: uełiów^Grupy. 7 ZPwK na. New Toronto Sikóika Grupy 22 ZPwK w Grimsby, Ont. w 1957 r. ^MkS?-?^n??:::': ■ '■■^."■?";"-.>'-r Powyższe zestawienie w. przybliżeniu drie nam 'dbraz 4 nictwa ZPwK Z jednej strony UraK. jest -szczegółowych: za wszystkie lata, z arug:ej wartość dolara czterokrotnie: od czasu, kiedy została założona; pierwsza szkółka .Zwią; W po7.ycji„Wydatki na książki" są również wliczone na pomoce naukowe (przecięuue dolara na dziecko). Jakł jest rezultat Szkółek Związkowych? Większy, nu;^ . me Sie nam wydaje. Lekarz, adwokat, kupiec, urzędnik w Kanadzie, a mówiący dziś po polsku to v^iĄ. wychowanek Szkoły Związkowej. Typowym przykładenr^r dr. St. Haidasz, p-oscł do-Parlamentu Federalnego, któiją uczniem Szkółki Grupy IZPwK. I » "i edakłor "Związkowca" dyski Bdnika "Związkowiec" o Związkowiec" z 1933-1934-1s / -Dzijfwa S'k.'ł.,;.- ,| c9łki::Crupy-4;ZP^ -^-S.;?':;Konopi "1